Op 12 november is mijn Science Fiction-trilogie Ontdekking van de mens verschenen bij uitgeverij Iceberg Books. Het is een verhaal over het uiteenvallen van onze samenleving juist op het moment dat we voor het eerst in contact komen met buitenaardse beschavingen.
Op ThrillZone schrijf ik een reeks columns over de achtergrond van de boeken. In deze zesde column filosofeer ik over welk politiek systeem er in de toekomst na het democratisch humanisme zou kunnen komen.
Tegen het einde van deze eeuw wordt vrijwel al het werk gedaan door computers, robots en volautomatische fabrieken. De technologie hiervoor is in bezit van a-sterfelijke bestuurders. Niet alleen bij deze zogenaamde Eeuwige Heersers, ook bij de sterfelijke intelligentsia begint het te dagen dat de twaalf miljard werkloze consumenten voor het draaien van de maatschappij en economie steeds irrelevanter en overbodiger worden. Het enige wat de volksmassa nog bestaansrecht geeft, letterlijk, is haar politieke filosofie en het daarin bij wet vastgelegde democratische stemrecht. Maar is dat recht in werkelijkheid niet slechts een collectieve humanistische illusie? Is het terecht dat men gelooft dat de universele rechten van de mens even onschendbaar zijn als de objectieve natuurwetten, en dat deze rechten overheden tot het einde der tijden zullen dwingen om ieder mens op gelijke waarde te schatten en van wieg tot graf te verzorgen en te beschermen?
Stel dat het democratisch humanisme geen standhoudt? Stel dat machthebbers besluiten dat het tijd is voor een ander politiek systeem. Wat komt er dan na het humanisme?
Het posthumanisme. Hoe zou dat eruit kunnen zien voor de machthebbende elite? Waarschijnlijk zal het er niet zozeer uitzien als posthumanisme, maar meer als superhumanisme. Boven alles staan onbeperkte bewegingsvrijheid en ontplooiingsruimte voor de a-sterfelijke bestuurders. Er geldt weer het oude recht van de sterkste. Meer nog dan natuurlijke concurrentie worden wetenschappelijk onderzoek en militaire krachtmeting gezien als nieuwe bronnen van fysieke, mentale en technologische vooruitgang. Individuele rechten en plichten van gewone mensen worden afhankelijk gemaakt van de verdiende positie in, en de toegevoegde waarde aan, de nieuwe samenleving: een hiërarchische ingerichte, militair-technocratische wereldstaat. Bindend stemrecht voor de eeuwige heersers. Hooguit adviserend stemrecht voor de sterfelijke volksmassa.
In het superhumanistische tijdperk moeten de werkloze consumenten maar hopen dat ze voldoende politieke stabiliteit en economische groei kunnen bieden om een aantrekkelijk volk te blijven om over te heersen. Twaalf miljard technologie-verslaafde zielen vormen een onverzadigbare afzetmarkt voor nieuwe producten en diensten en een wereldwijd laboratorium voor gedragswetenschappelijk, medisch en genetisch onderzoek.
Over wie of wat zouden de a-sterfelijke bestuurders anders moeten heersen?
