Maarten Bart de Jonge is geboren in 1984 en woont met zijn vrouw en zoon in Leiden. De schrijver heeft naast zijn werk zijn derde boek afgerond, De Jager. Met een voorliefde voor thrillers weet Maarten de lezer mee te nemen in spannende avonturen. Het vele lezen leidde zes jaar geleden tot de wens om de eigen creativiteit te vertalen in verhalen. “Het leukste aan schrijven en lezen is om, als is het voor even, de haast van het gewone leven los te laten.”
Wij stelden hem wat vragen over zijn nieuwste boek De Jager en over het schrijfproces.
Inspiratie en idee: Wat of wie inspireerde je tot het schrijven van De Jager, en hoe is het concept van het verhaal ontstaan?
Inspiratie voor mijn verhalen ligt vaak bij bepaalde locaties waar ik bijvoorbeeld met de wielrenfiets langskom of waar ik tijdens een vakantie of een weekendje weg kom. Zo vindt er een scene van De Jager plaats op de Karelsbrug in het mooie Praag. De afgelopen jaren heb ik meerdere malen op deze brug mogen staan, soms met vrouw en kinderen, soms met mijn broers. Kijkend naar deze middeleeuwse brug zag ik in gedachte verschillende scenes voor me die zich op en rond de brug afspelen.
Of ik fiets onder een brug door waar ikzelf een beetje een onprettig gevoel bij krijg. Een afgelegen locatie, bijna geheel uit het zicht voor de rest van de omgeving, beetje donker, beetje duister en genoeg geluid van het overrijdende verkeer om andere geluiden te overstemmen. Met andere woorden: een prima locatie voor een geheimzinnige ontmoeting. Deze plek ben ik tegengekomen tijdens de wielrentocht naar mijn schoonouders. Sporten in het algemeen is (voor mij) een prima moment om wat inspiratie op te doen. Lekker even vrij. Nergens aan hoeven denken. Als je nergens aan denkt, komt er vanzelf een gedachte boven. Je ziet altijd wel iets waar je een bepaalde gedachte bij krijgt. Die hou ik vast, schrijf het op en dan zie ik wel of ik het verder uit ga werken of niet.
Vooral de rust van het schrijven is mijn grootste inspiratie om door te gaan. Schrijvers als Dan Brown, Andy McNab zullen mij, en ik denk vele met mij, blijven inspireren om mooie en spannende verhalen te maken. Het verhaal van De Jager gaat over een seriemoordenaar, althans dat is het hoofdthema. Op de vraag wat mij inspireerde om dit verhaal te schrijven is het, wellicht wat vreemde, antwoord: het fenomeen seriemoordenaar. Het feit dat het onmogelijk voor mij is om me voor te stellen dat er mensen bestaan/ hebben bestaan die daadwerkelijk geclassificeerd worden als een seriemoordenaar, is gek genoeg motivatie om er onderzoek naar te doen, over te leren en om er een verhaal over te schrijven.
Spanning en psychologie: Thrillers draaien vaak om het manipuleren van spanning en het verkennen van menselijke drijfveren. Hoe heb jij dit in De Jager aangepakt?
De gedachte bij het maken van dit verhaal was om de personages op een dusdanige manier neer te zetten dat laat zien dat drijfveren om iets te doen, de ware drijfveren (deels) lang verborgen kunnen blijven. Ze zijn moeilijk te achterhalen en het is lastig te bevatten wat mensen drijft. Er zit altijd meer achter mensen dan in eerste instantie gedacht. Om de drijfveren van mensen te doorgronden is aandacht nodig. Dat is niet anders bij een personage van, in dit geval, een thriller. Ik probeer de drijfveren van de personages niet meteen te onthullen. Door in de loop van een verhaal steeds meer te onthullen rond bepaalde drijfveren, ontstaat er spanning en steeds een completer inzicht. Ook wil ik de lezer de gelegenheid geven om zelf een beeld te vormen bij de vraag waarom de personages doen wat ze doen. In de loop van het verhaal wordt het vanzelf duidelijk of het beeld van de lezer klopt.
Wat voor personages geldt, geldt in mijn beleving ook voor gebeurtenissen. Een gebeurtenis ontwikkelt zich en een gebeurtenis uit het verleden heeft gevolgen voor de toekomst. Een gebeurtenis of het gevolg daarvan ontwikkelt zich steeds verder. Een gebeurtenis hoeft ook niet meteen of binnen één deel van het verhaal afgerond te zijn. Een gebeurtenis laten beginnen, het een poos "laten liggen" om er vervolgens later in het verhaal weer naar terug te grijpen. Zo creëer je spanning rond gebeurtenissen of de gevolgen daarvan. Dat maakt een verhaal interessant en spanend. Ik hoop met mij verhalen, zowel die van de Jager als de eerdere, de spanning op o.a. deze manier op te bouwen en deze over te brengen op de lezer.
Personages: De karakters in je boeken voelen vaak levensecht en complex aan. Kun je iets vertellen over de ontwikkeling van de hoofdpersonages in De Jager?
Ik gebruik inderdaad graag personages waar meer achter zit dan gedacht. Ik wil de lezer de kans geven om een band te krijgen met de personages. Dat leest fijn en maakt de drang om door te lezen groter. Daarom probeer ik personages zo echt mogelijk neer te zetten met ook bijvoorbeeld herkenbare karaktereigenschappen. In mijn beleving is het mijn taak als schrijver om aan de ene kant een stevig personage neer te zetten en aan de andere kant genoeg ruimte te laten aan de lezer om zelf het beeld over het personage aan te vullen.
Als ik naar mezelf kijk in de rol van lezer dan vind ik het leuk om gedurende het verhaal de personages steeds beter te leren kennen. Die gedachte gebruik ik ook bij het schrijven. Een personage is altijd in ontwikkeling, er gebeuren altijd onverwachte dingen. Dat maakt het leven spannend, dus een boek ook.
De 5 hoofdpersonages zijn voornamelijk bedacht aan de hand van hun "functie" in het verhaal. Zo speelt rechercheur Floris Vermeer een hoofdrol in de zoektocht naar de seriemoordenaar. Daarbij is het ook zijn taak om zijn jonge collega Robert Hoekstra het vak te leren. Het personage Vermeer ontstaat dan door bijvoorbeeld de volgende vragen te stellen: welke kwaliteiten heeft een rechercheur? welke eigenschappen komen daarbij kijken? hoe stelt hij zich op richting Hoekstra om hem het vak te leren? hoe zou ik zelf begeleid willen worden door een mentortype?
Schrijfproces: Thrillers vragen om nauwkeurige plotconstructie en timing. Hoe ziet jouw schrijfproces eruit en welke uitdagingen kwam je tegen bij dit boek?
Mijn schijfproces begint met het bedenken van scenes, veel scenes. Wellicht met het meest logische startpunt, maar het werkt. Een scene moet levensecht aanvoelen. Wat is daarvoor nodig? Kennis van waar je over schrijft. Dat houdt voor mij in een voor mij speciale locatie (bijv. uit mijn jeugd of latere bijzondere gelegenheden). Daar kan je veel over vertellen en ook met passie zodat de scene die er plaatsvindt krachtig wordt en echt voelt. Daarnaast bezoek ik vaak locaties die ik wel wil gebeuren maar niet of minder goed ken. Details verstreken het gevoel die je bij een scene krijgt. Een scene gaat over een bepaald onderwerp, bevat bepaalde handelingen/ gebeurtenissen. Die wil ik uitgebreid kennen. Ik doe veel onderzoek over de thema's waar ik over schrijf. Zo ben ik naar een schietvereniging geweest om te ervaren hoe het is om zowel met een pistool als met zwaardere wapens te schieten. Die ervaring kan ik gebruiken om een scene echt te maken.
De Jager heeft in de loop van vier jaar vorm gekregen. Het begon, zoals gezegd, allemaal met scenes bedenken. Vaak willekeurig. Ze hoeven niets met elkaar te maken te hebben, maar moeten wel op hoofdlijnen uitgewerkt zijn. Heerlijk ouderwets heb ik dan een schrift bij me waar ik alle bedachte scenes in opschrijf. Op een later moment kijk ik dan wat te gebruiken is en wat niet. Is het bruikbaar, dan werk ik het verder uit. Zo niet, dan gebruik ik het niet. Aan de hand van het opschrijven van alle bedachte scenes werd al snel duidelijk wat de basis van het verhaal moesten worden: 1. een seriemoordenaar, 2. het politieonderzoek, 3. drugshandel en 4. een kartel.
Elke scene die niet te relateren was aan deze basis, viel af. Voor de opbouw van het verhaal, de structuur ervan gebruik ik tijdsperioden. Elke paragraaf start met een datum als paragraaftitel. Zo ontstaat een tijdslijn waarin verschillende gebeurtenissen "geplaatst" kunnen worden. Hierdoor ontstaat de structuur van het verhaal waar altijd op teruggevallen kan worden. Aan deze structuur maak je gedurende het schrijfproces natuurlijk aanpassingen, maar de basis blijft staan. De aanpassingen zorgen dat de timing van bepaalde gebeurtenissen een logische volgorde behoud en bijdraagt aan de spanning gedurende het gehele verhaal. Ook worden bepaalde dialogen versterkt/ uitgebreid en in sommige gevallen geschrapt.
In de afrondende fase van een manuscript is het voor mij zaak om te verbeteren wat nog sterker kan. In deze fase is er kritisch (ook door andere) gekeken naar het verhaal. Er zijn ook in deze fase nog scenes geschrapt, ingekort of juist uitgebreid. De grootste uitdraging van het proces was het samenbrengen van het verhaal. Alles, personages, gebeurtenissen, moeten in de loop van het verhaal geleidelijk in elkaar gaan passen. Dat moet op een spannende, logische en soms onverwachte manier. Daar is dan ook veel aandacht aan besteed in het schrijfproces.
Reacties en impact: Wat hoop je dat lezers meenemen uit De Jager, en is er een specifieke emotie of gedachte die je wilt oproepen?
Ik hoop vooral de lezers een spannend en vermakelijk verhaal te bieden. Een verhaal waarin ze verrast worden door onverwachtse wendingen en spannende actie. Een lezer wil ik de kans geven om tijdens het lezen het echte leven/ de eventuele zorgen of stress voor even los te laten en zich helemaal te verdiepen in het boek. Geniet de lezer van het verhaal, dan is mijn missie geslaagd. Als de boodschap "niets is wat het in eerste instantie lijkt" meegenomen wordt door de lezer dan heb ik de juiste snaar geraakt.
Ik ben Marinus van de Velde, van bouwjaar 1984. Ik mag mezelf de eigenaar noemen van ThrillZone! Ik lees al van jongs af aan. Mijn interesses liggen breed; Scandi, Nederlandstalig, spionage, maar ik vind Baldacci en Lee Child bijvoorbeeld ook geweldig. Lezen voor ThrillZone betekent soms het oprekken van je comfortzone en dat lukt goed!
Alle recensies van deze recensentLeuk artikel. Hartelijk dank voor de aandacht voor mijn nieuwe boek, de Jager.
Schrijf jouw recensie!