Column Frank van Zwol - Speciale opdracht: een goed bewaard geheim
Column Frank van Zwol - Speciale opdracht: een goed bewaard geheim
Als je in een bar iedere week dezelfde mensen tegenkomt, dan raak je vanzelf aan de praat. Over het weer, hoe ze heten, wat voor werk ze doen. Van die dingen. Maar één keer, inmiddels zo'n veertig jaar geleden, liep dat vreemd genoeg compleet anders.
Het Duikerpeloton, waarbij ik begin jaren tachtig als dienstplichtig bergingsduiker diende, deelde de onderdeelsbar met het Peloton Speciale Opdrachten (PSO). Hoe die jongens heten? Geen idee. Wat voor werk ze deden? Met wat voor Amerikaanse eenheid ze samenwerkten? Als je er eens voorzichtig naar vroeg dan keken ze of ze de vraag niet gehoord hadden en antwoord kwam er nooit.
Nu zijn geruchten hardnekkig en zo vermoedden we wel dat ze iets deden met een soort nucleaire landmijnen, maar hoe zo'n ding eruit zag en hoe dat in zijn werk ging? Het bleef geheim. Nu ligt in de kern van een geheim besloten dat er niet over gesproken kan worden met derden, omdat het geheim dan niet meer geheim is. Veel meer dan het gerucht kwam ik nooit te weten en het geheimzinnige legeronderdeel waarmee ik ooit de bar deelde zakte weg uit mijn actieve herinneringen.
Totdat ik een linkje doorgemaild kreeg van een vroegere dienstmaat. SPOILER ALERT - Het was een recent vrijgegeven film over een atoombom in rugzakverpakking, het wapen waarmee het Peloton Speciale Opdrachten opereerde. In mijn thrillerauteurshersenen begon het hardnekkig te vonken. Hier zat een goed verhaal in!
In gedachten stond ik weer op de illustere wachttoren bij Darp, waar ik ooit de Amerikaanse kernwapensite bewaakte. Ik dook in de diepste uithoeken van internet om ieder stukje informatie over Speciale Opdrachten en draagbare kernwapens boven water te halen. Dat bleek ook vandaag de dag nog verrassend weinig te zijn, maar plotseling vond ik een onverwachte link op een Amerikaans veteranenplatform. Een foto van het volledige aangetreden peloton, compleet met kaderleden en de Amerikaanse collega's, opgesteld pal voor een mij welbekend kazernegebouw in Wezep. Tot mijn stomme verbazing, herkende ik tussen de kaderleden een paar bekende gezichten. Wat ze daar deden bij het peloton met de geheime opdracht? Dat wilde ik natuurlijk wel eens weten. Dus toen ik een van hen kort daarop tegenkwam informeerde ik er uiteraard voorzichtig naar. 'O, dat was alleen voor een ceremonie, ik heb er een poosje waargenomen, maar operationeel weet ik helemaal niets.'
Een slim antwoord, maar ik had er weinig aan. Of toch wel. Mogelijk drukt de zwijgplicht over de speciale opdracht ook na veertig jaar nog altijd zwaar. Ik ben benieuwd hoeveel PSO'ers er uit de kast gaan komen nu hun speciale opdracht niet meer zo heel geheim is.
12 Reacties
-
Chuck (niet gecontroleerd)08 november 2023, 07:16
-
Casper (niet gecontroleerd)07 maart 2024, 18:58
Heel bijzonder dat ik dit boek toevallig tegen ben gekomen! Zelf diende ik in 1977 /1978 (lichting 77-5) bij 111 PSO in de prinses Margriet kazerne in Wezep. Inderdaad strikt geheim en na de nodige screenings. Heb ook die genoemde bar bezocht! Later “kwam ik uit de kast” toen, ik meen Ruud Lubbers, notabene op TV verklaarde met welke wapens wij werkten… verder heb ik er nooit veel over gepraat. Dit boek ga ik zeker lezen!
-
Gerard (niet gecontroleerd)10 juli 2024, 12:28
Ik diende van 1980/1981 bij 111PSO en ben regelmatig met de Amerikanen op oefening geweest. Mooie tijd !!!
-
Richard Overmars (niet gecontroleerd)03 september 2024, 23:24
Vanaf 1982 tot de opheffing in 1985 bij het peloton gediend.
Geweldige tijd gehad met de Amerikanen van 567 engineer corps, veel oefeningen gedraaid op CO23 in t harde.
Ook in duitsland met plaatsen van mijnen in en onder tactische objecten.
Veel bruggen en viaducten waren voorbereid dmv gaten tot onder het object, afgesloten met een rooster, waarin we de adm lieten zakken.
Die gaten met roosters zijn er nog, de meesten denken dat het met afwatering te doen had
PSO was een trotse zelfstandige eenheid onder de Genie -
Henk Wind (niet gecontroleerd)27 oktober 2024, 10:14
Ik diende in '84/' 85 in het 111 PSO. Bijzondere tijd. Veel op oefening, veel sporten en de helikoptermissies vond ik tof. Ik zat bovendien op een korporaalsfunctie, dus kon ik ook nog een beetje groeien. Dat niemand echt wist wie we waren en wat we deden (officieel was 111PSO in Duitsland gelegerd) maakte het ook wel bijzonder. Volgens mij zette zelfs ons onderdeelwapen boven de deur mensen op het verkeerde been. En de exercitie, strak en hard. Alle laarzen in een klap op de grond. Beetje mannetjesputters waren we wel.....
-
Lieuwe Haanstra (niet gecontroleerd)30 oktober 2024, 18:13
In 1985 als kreeg ik als dienstplichtig vaandrig mijn plaatsing te horen : 111 PSO in Wezep. Op mijn vraag wat die club deed was het antwoord : ‘Dat vertellen ze je daar wel’. In december begonnen met eigenlijk maar 1 klus; als luitenant-logistiek de eenheid helpen opheffen. Maar desondanks nog genoeg bewijs gezien dat het een heel goede eenheid was met individueel geselecteerde dienstplichtigen en een geweldig groep beroeps. Mooiste bewijzen waren de week sitewacht ( met 2 pelotons van 101 NBC cie) de week voor de Elfstedentocht en de opheffingsceremonie een paar weken later. Nog steeds steenkoud en met een appèlplaats gladder dan een ijsbaan. Mooie herinneringen , ook aan de collega’s van 108 Duikerspeloton. Prima lui om een bar mee te delen!
-
Jan Bergmans (niet gecontroleerd)01 april 2025, 08:26
Ik heb daar gezeten in 1981 en 1982 als dienstplichtige waar
Ik een enorme leuke ervaring heb opgedaan.
We bestonden uit 2 groepen waarvan ik de leiding had over groep 1 -
Fred Bosman (niet gecontroleerd)06 april 2025, 18:00
chauffeur van groepscommandand sergeand de Beste en dat waren wij ook haha
-
Henk Wind (niet gecontroleerd)27 oktober 2024, 10:14
Ik diende in '84/' 85 in het 111 PSO. Bijzondere tijd. Veel op oefening, veel sporten en de helikoptermissies vond ik tof. Ik zat bovendien op een korporaalsfunctie, dus kon ik ook nog een beetje groeien. Dat niemand echt wist wie we waren en wat we deden (officieel was 111PSO in Duitsland gelegerd) maakte het ook wel bijzonder. Volgens mij zette zelfs ons onderdeelwapen boven de deur mensen op het verkeerde been. En de exercitie, strak en hard. Alle laarzen in een klap op de grond. Beetje mannetjesputters waren we wel.....
-
Lieuwe Haanstra (niet gecontroleerd)30 oktober 2024, 18:13
In 1985 als kreeg ik als dienstplichtig vaandrig mijn plaatsing te horen : 111 PSO in Wezep. Op mijn vraag wat die club deed was het antwoord : ‘Dat vertellen ze je daar wel’. In december begonnen met eigenlijk maar 1 klus; als luitenant-logistiek de eenheid helpen opheffen. Maar desondanks nog genoeg bewijs gezien dat het een heel goede eenheid was met individueel geselecteerde dienstplichtigen en een geweldig groep beroeps. Mooiste bewijzen waren de week sitewacht ( met 2 pelotons van 101 NBC cie) de week voor de Elfstedentocht en de opheffingsceremonie een paar weken later. Nog steeds steenkoud en met een appèlplaats gladder dan een ijsbaan. Mooie herinneringen , ook aan de collega’s van 108 Duikerspeloton. Prima lui om een bar mee te delen!
-
Jan Bergmans (niet gecontroleerd)01 april 2025, 08:26
Ik heb daar gezeten in 1981 en 1982 als dienstplichtige waar
Ik een enorme leuke ervaring heb opgedaan.
We bestonden uit 2 groepen waarvan ik de leiding had over groep 1 -
Fred Bosman (niet gecontroleerd)06 april 2025, 18:00
chauffeur van groepscommandand sergeand de Beste en dat waren wij ook haha
Schrijf jouw recensie!