De celliste is alweer het 21ste deel van de Amerikaanse auteur Daniel Silva met de legendarische spionnenbaas Gabriel Allon in de hoofdrol. 21, horen we je denken? Ja, 21. Maar niet alle delen zijn in het Nederlands verschenen. Welke wel, dat vind je hierboven als je op ‘serie: Gabriel Allon’ klikt. Daar is ook gelijk te lezen dat wat ons betreft Silva op grote hoogte staat in het spionagegenre. Weet hij dit voort te zetten met De celliste?
Het is medio 2020. In Londen wordt Viktor Orlov, een kennis van Allon, vermoord met Russisch zenuwgas. De dader lijkt een vrouw te zijn, die wordt aangestuurd door de Russen. Orlov wordt gevonden door Sarah Bancroft, ook een bekende van Allon.
Allon zint op wraak en denkt een ingang te zien bij RheinBank AG, een corrupte Duitse bank die met ‘De Russische Wasserette’ ervoor zorgt dat miljarden aan zwart Russisch geld wordt witgewassen. Een ideaal doelwit voor de Israëlische geheime dienst, en Allon waagt de sprong.
Daarvoor zet hij Isabel Brenner in, een geniale celliste én een medewerker van Rheinbank. Al snel ontvouwt zich een kat-en-muisspel, waarbij ook de Russen tegenzetten doen en het lang niet duidelijk is of de missie wel gaat slagen…
In de 21 delen die de reeks nu rijk is, is de auteur erin geslaagd van Gabriel Allon een legendarische personage te maken. Ooit begonnen als kunstrestaurateur, werd hij onderdeel van de Mossad-eenheid die na de dramatische gijzeling van Israëlische sporters tijdens de Olympische Spelen in München jacht maakte op de terroristen. Uiteindelijk is hij directeur van de Mossad geworden, wat het eind van de reeks had kunnen betekenen. Niets is minder waar, want Allon strijdt nog steeds mee in de frontlinies van de spionage.
In De celliste laat Daniel Silva de lezer kennismaken met de louche wereld van het bankwezen en de corruptie die er hoogtij viert. Daarin komt de rol van de Russische overheid sterk naar voren, aangestuurd door ‘Vladimir Vladimirovitsj’. De lezer zal al snel doorhebben dat het hier Poetin betreft. Het inzicht in deze wereld, en het witwassen van miljarden aan vies Russisch geld, is stuitend. Silva weet dit helder over te brengen in zijn verhaal, maar verzandt gelukkig nergens in de grote uitweidingen. Een ding is wel duidelijk; waar het vroeger ging om kernwapens om elkaar het leven zuur te maken, is het in de nieuwe Koude Oorlog geld en informatie wat die plek heeft ingenomen. En daarvan heeft Rusland meer dan genoeg.
De karakters blijven in De celliste aan de oppervlakte en dat heeft twee redenen. De eerste is dat Silva weinig tijd besteedt aan de achtergrond van Allon en consorten, daarbij ervanuit gaand dat de liefhebbers de voorgaande delen ook lazen. De tweede reden is de schrijfstijl van Silva. Die is snel, maar vooral beschrijvend. Het is soms net alsof je een after action review leest. In de eerdere delen van de Allon-reeks was dit fijn en droeg dit bij aan de leeservaring; in De celliste doet dit soms afbreuk aan de spanningsboog.
De plot is evenwel enorm interessant. De rol van het bankwezen in de nieuwe Koude Oorlog is treffend beschreven door Silva, en ook de jacht van Allon op de Russen is tof om te ervaren. Toch mist er iets, en lijkt het eind wat afgeraffeld te worden. Een interview met zijn uitgever HarperCollins biedt daar inzicht in; toen Silva het boek schreef, kon hij nog niet bevroeden dat er een bestorming van het Capitool plaatsvond na de Amerikaanse presidentsverkiezingen. En omdat de Amerikanen uiteindelijk ook een kleine, maar nadrukkelijke rol spelen in De celliste gooide de auteur honderden pagina’s weg en herschreef het boek voor een gedeelte in slechts zes weken. Dat is enerzijds te prijzen, maar de lezer zal merken dat het gedeelte dat zich in de V.S. afspeelt, wat afgeraffeld aanvoelt. Én dat Silva enorm zijn best lijkt te doen om zijn politieke voorkeur -en dus zijn antipathie tegen de vorige Amerikaanse president- kenbaar te maken. Jammer en onnodig.
Dit maakt van De celliste een spionagethriller die een geweldig inzicht biedt in de geopolitieke verhoudingen op de wereld, maar die wel minder pakkend is dan voorgaande delen. Niettemin weer een spionagethriller die liefhebbers van het genre aanspreekt, en; Gabriel Allon kan nog wel een paar delen mee. Ondanks zijn steeds grijzer wordende slapen…