In de uitdijende wereld van de Scandi-thriller is het steeds moeilijker om boven het segment uit te steken. Als een auteur zich in dit subgenre weet te onderscheiden, zegt dit genoeg. De Das is het thrillerdebuut van de Zweedse auteur Fredrik Persson Winter. Winter is een advocaat en dus inmiddels ook auteur van meerdere goed ontvangen boeken. De uitgever kondigt het boek aan als een ijzersterk debuut. Vinden wij dat ook?

Elk jaar wordt er in de nacht van 5 op 6 november een moord gepleegd. De dader is ‘De Das’. De datum is dus bekend, maar de locatie én de dader zijn ongewis. De politie tast nog steeds in het duister. De modus operandi van De Das is afschuwwekkend; hij breekt de vloer van de kelder van het slachtoffer open en trekt het slachtoffer zijn ‘hol’ in. Het slachtoffer wordt vervolgens nooit meer gezien…

Annika, een literair agent bij een noodlijdende uitgeverij, vindt op een ochtend een manuscript voor haar deur. Wanneer ze het leest, is ze enorm onder de indruk; het lijkt de biografie van De Das te zijn. Maar wie is de auteur?

Cecilia is ondertussen de agent die achter De Das wordt aangestuurd. Zijn ze op tijd om de volgende moord te voorkomen?

Fredrik Persson Winter hanteert in De Das een fijne schrijfstijl. De zinnen zijn kort, overzichtelijk en to-the-point. Dit komt het leesplezier ten goede, want de lezer heeft weinig moeite om zo aangehaakt te blijven en dat is een compliment aan het adres van de auteur.

De schrijfstijl maskeert echter een aantal tekortkomingen in het boek. Zo weet de Zweed de spanning er maar niet in te krijgen. Door de opsomming van gebeurtenissen -die niet echt aanspreken- komt de lezer moeilijk in het verhaal. Een voorbeeld is het Tindergebruik van Cecilia; dit heeft maar weinig toegevoegde waarde voor De Das. Hetzelfde geldt voor de huizenschouw van Annika. Samen met Martin, haar man, is ze op zoek naar het perfecte huis. Door haar fobie voor kelders weten ze maar niet raak te schieten. Voor de plot heeft dit weinig tot geen toegevoegde waarde en de lezer zal zich er in de loop van het verhaal dan ook aan kunnen storen.

Tevens zijn de personages matig uitgediept. Annika, de uitgever, wordt nog het best beschreven maar ook over haar leren we maar weinig. Cecilia, de agente, is een karakter die helemaal niet tot leven wordt gebracht door de auteur. En dat is jammer, want een kenmerk van de Scandi is de goede uitwerking van getroebleerde personages. Hier weet Winter niet te imponeren.

De plot heeft veel potentie. Want hoe origineel is een dader die op gruwelijke wijze zijn slachtoffers via een tunnel ‘onvoert’? Hier is het talent van de auteur te ontwaren, want dit is nog niet vaak getoond. Winter flirt hier zelfs met het horrorgenre en dat spreekt aan. Toch weet de auteur dit niet verder uit te werken. Een moord wordt in het boek niet gepleegd, het is meer ‘praten over’.

En dat is een gemiste kans. Pas op het laatst zien we de ‘De Das’ in zijn volledige hoedanigheid en dan komt de potentie van de auteur om de hoek kijken; als Winter dit soort scenes meer in het boek had verwerkt, was De Das het boek geweest zoals het is aangekondigd. Tel hierbij op dat de dader al heel snel bekend is en geconcludeerd kan worden dat De Das een teleurstelling is. De originaliteit en de schrijfstijl laten het talent van Winter als auteur zien, maar kunnen niet verhullen dat de auteur op een aantal kritieke punten te weinig tentoonspreidt. De Das is daarmee helaas niet die onderscheidende topper in het genre die het had kunnen zijn. Een krappe, krappe voldoende.