- 02 augustus 2023
- Scandinavisch
- Joop Hazenbroek
Wie schrijft, verdwijnt
“Hij keek door het raam van de trein naar buiten, naar het langzaam voorbijglijdende landschap, dat zich, net als hij, ergens tussen zonsopkomst en zonsondergang bevond, maar om van daglicht te spreken is te veel gezegd.”
De laatste creatie van de Zweedse Hakan Nesser kan met alle goede wil van de wereld niet als een heel vrolijk personage bestempeld worden. Gunnar Barbarotti wordt door de auteur omschreven als een bedachtzaam, religieus personage, die op zich vrij sombere momenten kent.
Nu is dat niet nieuw. In de vorige delen met Barbarotti als hoofdpersonage hebben we de hoofdcommissaris niet veel anders meegemaakt. Maar Hakan Nesser heeft de somberheid van zijn hoofdpersonage nog meer benadrukt in dit boek, Wie schrijft, verdwijnt.
Misschien heeft het te maken met het feit dat dit verhaal stamt uit 2021. Ontstaan dus in de coronacrisis en wellicht heeft Nesser zijn eigen somberheid wel over laten lopen in zijn hoofdpersonage.
Toch is deze gemoedstoestand passend in het verhaal wat Nesser met Wie schrijft, verdwijnt wil vertellen. Hij gunt de lezer een kijkje in de keuken als een auteur wordt uitgenodigd voor de obligate lezersavonden.
De omschrijving die Nesser aan deze oubollige bijeenkomsten meegeeft en tot in perfectie weet te verwoorden, is cynisch en van alle charme ontdaan. Juist dit is een van de sterke kanten van Nesser. Hij is een meesterlijk verteller, die het zeker niet schuwt om zijn eigen broodwinning met een grote portie zelfspot te benaderen.
Hakan Nesser weet dondersgoed dat de manier waarop hij zijn verhalen verteld van een hoog niveau is. Maar hij weet dit tegelijkertijd optimaal te relativeren.
Ok, dan de verhaallijn van Wie schrijft, verdwijnt. Inspecteur Barbarotti krijgt een onvoltooid manuscript van schrijver Franz J. Lunde in handen. De laatste dagen en de dood van de schrijver lijken een direct verslag te zijn van zijn eigen ervaringen. Barbarotti raakt met frisse tegenzin betrokken bij de vreemde gebeurtenissen in de schrijverswereld, waar een onbekende achter Lunde en andere auteurs aan zit.
Wie schrijft, verdwijnt begint met de werkelijkheid van Franz J. Lunde en de fictie van zijn alter-ego John Leander Frenzen. Deze feiten en fictie gaan in steeds verdere mate in elkaar over. Nesser weet dit op een hele fijne manier in elkaar te vlechten. Hij zet zijn lezers echter direct op scherp, want men kan geen moment de concentratie laten verslappen.
De personages die in het verhaal voortkomen zijn allemaal met zorg en precisie bedacht. Vooral de personages die de lezersavonden bezoeken weet hij treffend en met het bijpassende venijn te beschrijven.
Zoals het Barbarotti betaamt gaat hij in alle rust met de bewijzen aan de slag en analyseert deze. In De vereniging van linkshandigen, het boek waar Barbarotti en Van Veeteren samen aan een zaak werken, heeft hij het Borkmanspunt geïntroduceerd. Dit houdt in dat alle informatie wordt ingewonnen, tot een punt waarbij er niets meer is en dan de analyse op los wordt gelaten. Daarom is het zaak voor de lezers om permanent de concentratie hoog te houden, want alle informatie kan van belang zijn, hoe onbelangrijk de zinssnede ook mag lijken. Alles wat Nesser gebruikt kan ertoe doen.
Met Wie schrijft, verdwijnt heeft Nesser zijn zevende boek met zijn hoofdpersonage Barbarotti afgeleverd. En het is niet voor niets dat hij de The Godfather van de Zweedse misdaadliteratuur wordt genoemd; met ieder verhaal haalt hij zijn eigen hoge niveau. Nesser’s maatlat blijft onverminderd hoog, zelfs als zijn somberheid een rol gaat meespelen. Nesser hoort bij de absolute thrillertop.
Schrijf jouw recensie!