Matt Haig (1975) is een zeer veelzijdige schrijver. In 2015 verscheen bij Lebowski het autobiografische Redenen om te blijven leven, waarin Haig openhartig spreekt over zijn depressie. Daarnaast schreef hij Planeet paranoia, Het eeuwige leven en De wezens. Middernachtbibliotheek won in 2020 de Goodreads Choice Award for Fiction en stond wekenlang in de The Sunday Times- en The New York Times-bestsellerlijst. Haigs werk wordt gepubliceerd in meer dan dertig landen en hij heeft wereldwijd ruim drie miljoen boeken verkocht. Echo (Echo Boy) is zijn eerste Young Adult Sciencefiction-boek en dit is onze recensie!

Audrey leeft in een verdere toekomst, waarin sinds 2090 drastische veranderingen in de wereld zijn voorgevallen en nanotechnologie de overhand dreigt te nemen. Het is een plaats van ECHO’s geworden, machines die op mensen lijken, maar verder emotieloos zijn. Deze robots zullen de mensheid moeten gehoorzamen, hard moeten werken om niet getermineerd te worden. Een reisje naar de maan via een pod is dan ook niet vreemd.

Omdat het door alle technologie steeds moeilijker is om met emoties om te gaan, leert haar vader Audrey om menselijk te blijven. Ze bouwt een muur om zichzelf heen, en waant zich in haar eigen wereld van boeken, muziek, filosofie en dromen. Dankzij haar moeder weet ze een heleboel over kunst, terwijl haar vader aan een boek werkt, die de hele nanotechnologie en de wetenschap zou kunnen doen wankelen. Hij is daarmee precies het tegenovergestelde van zijn welvarende broer, die een bedrijf in ECHO- technologie runt.

Wanneer Audrey’s ouders door een ECHO van de concurrent wordt vermoord, en zij door haar succesvolle oom wordt opgevangen, ontmoet ze Daniel, een ECHO die haar negatieve kijk op deze machines drastisch doet veranderen. Hij is anders. Hij kan namelijk wel emoties tonen en gevoelens uiten. Zal ze de ware toedracht tot de dood van haar ouders kunnen ontrafelen? En is er een leven met een ECHO voor haar weggelegd? Als het noodlot toeslaat, wordt Daniel gedwongen om Audrey te redden. Kunnen ze ontsnappen aan de moordlustige mensen, die hen liever dood zien?

Dankzij Audrey’s gedachtenlog weten lezers dat Matt Haig zijn lezers heeft meegenomen naar een verre toekomst, waar Audrey dankzij de lessen van haar vader heeft geleerd om menselijk te blijven. Een hele intrigerende insteek, omdat er in die futuristische tijd kanker voor negenennegentig procent is genezen, en hersentumoren binnen een week verdwijnen. Het draait dus om opmerkelijke technologie, waardoor de lezer zich gaat afvragen of dat allemaal wel veilig is, gezien Audrey in haar logs heel stellig onthult dat haar ouders vermoord zijn. En dat terwijl mensen in deze toekomst met gemak ouder dan honderd kunnen worden.

Het is duidelijk dat Alissa, een menselijke robot die ECHO wordt genoemd, zich ineens heel verdacht gedraagt. Ze heeft een schepje suiker per vierentwintig uur nodig, maar neemt nu ineens vijf. Uiteraard houdt zij zich van de domme hierover, ondanks dat haar soort machines een wandelende encyclopedie zijn. Dit gedrag is tevens beangstigend, en ook nog maar het begin van dit bizarre gedrag. Audrey is zich hiervan bewust, en het bezorgt de lezer een beklemmend gevoel. Je zou dus kunnen zeggen, dat lezers meteen al een affectie voor de personages ontwikkelen. Bovendien zijn er in de verhaallijn meerdere van dit soort gevallen van foreshadowing aangebracht.

Voor Young Adult komt Echo heel volwassen over, en het stukje Young Adult komt ook pas tegen het einde pas uit de verf. Het verhaal is meer te classificeren als Science Fiction, ondanks dat het hoofdpersonage vijftien is. De technologische wetenschap maakt het ook niet onnodig moeilijk te volgen.

Omdat de insteek interessant blijft, is het boek moeilijk weg te leggen. Hoewel het echt om Science Fiction gaat, heeft de auteur duidelijk zijn fantasie op de vrije loop gelaten, en dat merkt de lezer aan de fascinerende details: een op het oog gewoon krantje, dat van heus e-papier is gemaakt, waardoor de foto van de journalist letterlijk tot leven komt door de nanotechnologie, en dus daadwerkelijk verbinding met de lezer van het krantje maakt, is zo’n detail. Zo zijn er meer van dit soort fantasierijke, naar sciencefiction smakende bijzonderheden, waarbij de schrijver één kantelpunt in de geschiedenis heeft aangehouden, en dat is in deze wereld blijkbaar het jaar 2090.

Het verhaal en de bijkomstige personages blijven boeien. En ondanks dat er sprake is van wetenschap en nanotechnologie, is het doorspekt met emotie, waarbij ook wordt laten zien hoe men met deze emoties in deze gespeculeerde toekomst om kan gaan. Echo is bijzonder leerzaam, en niet alleen voor de beoogde doelgroep. Matt Haig laat zijn lezers regelmatig de adem benemen, en voert de spanning subtiel op. Uiteindelijk laat de auteur alles op een zeer bevredigende manier op zijn plek vallen. Het plot is hierdoor bijzonder, want wat in de eerste plaats onmogelijk leek, is juist mogelijk geworden. Opnieuw een pareltje van een zeer veelzijdig schrijver.