Passchendaele: Operatie Rode Modder

• 14 september 2023
• Nederlandstalig
• Jelle van de Kruijs

Passchendaele: Operatie Rode Modder

• Serie

  N.v.t.

• Auteur(s)

  Michiel Janzen

• Uitgeverij(en)

  Lannoo

• Jaar van uitgave

  2023

• Thrillzone score

  5
• Deel deze recensie

Van kinds af aan had Michiel Janzen een gezonde fascinatie voor militaire historie. Zo speelde hij graag met zijn speelgoedsoldaatjes of deed hij veldslagen na met zijn vriendjes. Zijn interesse voor tanks, vliegtuigen en alles wat met wereldoorlogen te maken heeft kent nog altijd geen grenzen. Als schrijver van historische thrillers heeft hij een manier gevonden om onophoudelijk bezig te kunnen zijn met zijn grote passie. In 2012 publiceerde hij Denken als een generaal, een handleiding voor leidinggevenden op de werkvloer. In zijn alternate history thrillers, zoals de succesvolle Skorzeny-trilogie laat hij liever zijn fantasie de vrije loop. Lees hier onze recensies van de drie delen: Hitlers geheime Ardennencommando, De jacht op de Führer en Het vierde rijk. Deze zomer keert Janzen terug met nieuwe historische fictie. Passchendaele: Operatie rode modder is geland. 

De Ierse piloot Stan O’Connor krijgt in de herfst van 1917 de opdracht om een belangrijke boodschap aan generaal Plumer af te leveren. Maar wanneer hij koers zet richting het Britse hoofdkwartier in Kassel komt hij terecht in een verhit luchtduel. O’Connor stort met zijn gevechtsvliegtuig neer in een bomkrater op het strijdveld van Passchendaele. Hij is vrijwel ongedeerd, maar daar houdt het goede nieuws helaas snel op. Stan O’Connor is tussen zowel de Britse als Duitse aanvalslinie terecht gekomen. Met de Duitsers die constant op de loer liggen lijkt veilig ontsnappen onmogelijk. Maar gelukkig voor O’Connor hebben de Britten nog een troef achter de hand… 

In Passchendaele: Operatie rode modder neemt Michiel Janzen zijn lezers mee naar de dodenakkers van Vlaanderen. Het modderige landschap wordt gedomineerd door kilometerslange loopgraven, krioelende ratten, achtergelaten materieel en talloze lijken van soldaten die hun leven hebben gelaten op het slagveld. Janzen creëert een intrigerend en realistisch sfeerbeeld van de strijd aan het front waar de uitzichtloosheid en talloze ontberingen de boventoon voeren. De dood ligt constant op de loer en die onzekerheid en angst weet Janzen door de ogen van zijn personages treffend over te brengen. De pure wanhoop en ellende zijn duidelijk voelbaar en zorgen voor een aangrijpende leeservaring. 

In het begin van het boek neemt Janzen de tijd om het personage Stan O'Connor goed te introduceren. Door flashbacks leer je meer over zijn jeugd in het Ierse Letterkenny. Als strijdkracht in de lucht ontloopt O’Connor de shellshock, loopgraafvoeten en vele andere kwellingen waar de soldaten aan het front mee te kampen hebben. Maar ook piloten zijn hun leven allerminst zeker. De kans om uit de lucht geschoten te worden is altijd aanwezig. Wanneer O’Connor verwikkeld raakt in een luchtduel met een Duitse Albatros is Passchendaele het eindstation. De Britten raken verwikkeld in een race tegen de klok met de Duitsers om hun piloot en diens geheime boodschap in veiligheid te brengen. 

Dit is het moment dat Janzen de roemruchte Falcon introduceert. Als trench raider heeft De Britse soldaat de meest risicovolle en gevaarlijke missies tot een goed einde weten te brengen. Om die reden wordt hij belast met de onmogelijke taak om O’Connor te redden. De heldhaftige Falcon is een indrukwekkend personage. Man-tegen-mangevechten, camouflagepakken en het onschadelijk maken van granaten. Elke keer wanneer dit personage ten tonele verschijnt is het genieten geblazen. 

Naast de strijd die de Britten in België voeren, neemt Janzen je ook mee in de binnenlandse politiek en de sentimenten die spelen onder de Ierse soldaten die aan Engelse zijde vechten. De Ierse onafhankelijkheidstrijd zet de verhoudingen tussen de Britse Falcon en de Ierse Stan O’Connor op scherp. Janzen is een man van de details. Of het nu gaat om het achtergrondverhaal, de kleding, het vocabulaire of de namen van zijn personages; alles is tot in de puntjes uitgewerkt. Het zijn juist deze kleine dingen die dit boek zo realistisch maken.

Passchendaele: Operatie rode modder schetst een hard en akelig beeld van het leven aan het front. De verfijnde, intelligente en sfeervolle schrijfstijl van Janzen maakt dit boek tot een ware pageturner. Janzen schaart zich achter de soldaten die worden ingezet als pion op het helse, modderige speelbord dat Passchendaele heet. Hij maakt daarbij geen onderscheid tussen Geallieerde of Duitse troepen. Daarentegen richt Janzen zijn pijlen op de hoge Britse officieren die in de veiligheid van hun warme commandoruimtes onder het genot van een scone het equivalent van Stratego aan het spelen zijn. Dit terwijl ze geen flauw idee hebben van wat zich aan het front afspeelt. De uiteindelijke inhoud van de boodschap waar Stan O’Connor zijn leven voor in de waagschaal heeft gesteld voelt als een stomp in de maag. Echter illustreert Janzen daarmee op perfecte wijze hoe mijlenver de hogere rangen van het leger afstaan van de helden aan het front. 

Het werk van Janzen is even beeldend en aangrijpend als de beste oorlogsfilm. Passchendaele: Operatie rode modder getuigt niet alleen van gedegen research, maar ook schemert er een duidelijke boodschap in door. Janzen weet fictie en non-fictie op uitzonderlijke wijze in balans te houden, terwijl hij een krachtig verhaal uitwerkt over een doorslaggevend moment in onze geschiedenis. 

Het historische thrillergenre is nog lang niet uitgedoofd en Michiel Janzen is daar het levende bewijs van. Met zijn vurige passie voor geschiedenis dwingt hij ons lering te trekken uit de fouten die we hebben gemaakt in het verleden. De boeken van Janzen voelen als een verlengstuk van onze geschiedenis. Passchendaele: Operatie rode modder is niet alleen een must-read voor Eerste Wereldoorlog fanatici, maar voor iedereen die van een steengoed boek houdt.