Toen mijn oudste dochter in 5VWO zat, kreeg zij in het begin van het schooljaar een opdracht van haar wiskundeleraar om ‘het wiskundige bewijs te leveren voor het bestaan van God’. Allereerst vroeg ik mij af of deze leraar in zijn zomervakantie te veel in de zon had gezeten en daar eind september nog niet helemaal van genezen was. Mijn dochter en haar twee medeslachtoffers van haar klas dachten, na veel gemopper, echter anders over en gingen aan de slag. Zij kwamen met een rapport van meer dan 40 pagina’s met allerlei formules en grafieken en tegenstellingen om tot de slotsom te komen dat er wel degelijk iets oneindigst is. En dat voor iemand die niet gelovig is opgevoed.

Al meer dan tweeduizend jaar probeert de mens te bewijzen dat er iets is waardoor alle geloven gerechtvaardigd kunnen worden. En al meer dan tweeduizend jaar zijn even zo vele pogingen om bewijs hiervoor te vinden mislukt of in ieder geval niet door de gehele mensheid omarmt.

Peter James is de volgende die een poging waagt om door middel van een fictief verhaal zijn visie te geven op het leveren van het Ultieme Bewijs. Het boek is fictie maar heeft voldoende aanknopingspunten om voor hevige discussies te zorgen. James raakt een paar pijnlijke punten zoals de vraag of alle organisaties die zich met het geloof bezighouden überhaupt wel willen dat er een ultiem bewijs wordt geleverd, want alle verdienmodellen die gebaseerd zijn op de mystiek van het geloof kunnen direct de prullenbak in omdat men dan niet meer van een geloof spreekt maar van een wetenschap. En uitgerekend deze wetenschap en het geloof zijn nu niet echt twee eenheden die de vergelijking met elkaar kunnen doorstaan. Of zoals Peter James in zijn boek neerpent ‘De wetenschap wil bewijs en het geloof bevestiging’.

Ultiem bewijs is een goed doordacht, mooi geschreven en goed verteld verhaal geworden waar de schrijver zonder meer veel waardering voor verdient.

Onderzoeksjournalist Ross Hunter krijgt een telefoontje van ene Harry F. Cook. Deze oude man beweert bewijs te hebben voor het bestaan van God en hij wil dat Ross diegene is die hem helpt bij het laatste stuk van zijn zoektocht. Allereerst is Ross sceptisch maar ook geïntrigeerd. Met behulp van een set coördinaten die hij van de oude man krijgt, begint hij toch aan een ingewikkelde maar ook een gevaarlijke taak. Hij volgt de coördinaten die hem van Glansbury, via de Vallei der Koningen naar Los Angeles brengen. Met gevaar voor eigen leven, want al snel blijkt dat niet iedereen gecharmeerd is van het idee dat het bestaan van God aangetoond kan worden.

Peter James is al enige jaren de populairste Britse misdaadschrijver. Vanaf 1981 brengt hij bijna ieder jaar een nieuw boek uit en vanaf 2005 schrijft hij boeken over Detective Superintendent Roy Grace. Opvallend aan deze boeken is dat in alle veertien titels het woord ‘dood’ voorkomt. Hij heeft meer dan veertig prijzen gewonnen. Ook schrijft James voor tv series en maakt hij scripts voor films. Voor The Merchants of Venice waarvoor hij producer was kreeg hij een BAFTA. Een aantal van zijn boeken zijn in tv series verschenen.

The Absolute Proof of in de vertaling Ultiem bewijs is een stand alone waarvoor Peter James al in 1989 de eerste stappen heeft gezet. Net als zijn hoofdpersonage Ross Hunter werd ook hij in dat jaar gebeld door een oude man die hem vertelde dat hij bewijs had voor het bestaan van God. James besloot om hem te helpen en heeft in de jaren daarna met veel mensen gesproken, gediscussieerd, gewoond in een Grieks klooster en in de laatste vier jaren heeft hij met zijn vrouw vele wetenschappers en theologen gesproken en hen twee vragen voor gehouden. De eerste vraag was wat zij zouden zien als het ultieme bewijs van Gods bestaan en wat zouden de gevolgen voor dit bewijs kunnen zijn.

In dit boek komen redelijk veel personages voor en zeker zijn hoofdpersonages weet James vrij solide neer te zetten. Doordat er veel personages zijn is het soms even zoeken waar de lezer deze moet plaatsen en in welke hoedanigheid zij van belang zijn voor het verhaal. Ook is het soms wat lastig te ontdekken wie nu eigenlijk door wie in de gaten wordt gehouden. Soms is het voor de lezer heel goed opletten om niet even de draad kwijt te geraken. Wat Peter James goed weet neer te zetten in dit boek is het feit dat hij kritisch is op de vele uitwassen die het Christelijke geloof met zich meeneemt. Zoals de zelfbenoemde dominee die voornamelijk uit is op zoveel mogelijk geld en schaamteloos dit uit de zakken van zijn vele volgers weet te trekken. Of de manier waarop hij beschrijft hoe het Vaticaan zich mengt in de manier waarop Ross Hunter zijn bewijs wil leveren. Met name zijn beschrijving over het feit dat het Vaticaan dit helemaal niet wil omdat dan veel geld verloren gaat, snijdt hout.

Het verhaal staat als een huis maar het is alleen jammer dat het einde van het boek dat tegenvalt omdat Peter James dan toch nog wel even een mirakel moet laten gebeuren die niet in contrast staat met de acceptabele manier waarop hij een toch heikel thema weet te beschrijven.

Doordat Ross Hunter met zijn gekregen coördinaten aan de slag gaat om het bewijs te verkrijgen heeft het verhaal ook wel wat van een zogenaamde what-if thriller wat dan een beetje tegen de verhalen van Dan Brown aanschurkt.

Peter James heeft natuurlijk met dit boek een risico genomen. Hij had gemakkelijk nog boeken vol kunnen schrijven in zijn vertrouwde omgeving van Roy Grace, maar met Het ultieme bewijs bewandelt hij andere paden en dat gaat hem prima af. Dit verhaal zal zeker een groot aantal lezers gaan bereiken en misschien wel voor wat discussie.

James probeert op een bijna uitdagende manier zijn lezer een standpunt te bepalen over het geloof en hoe men daar mee omgaat. Natuurlijk in ogenschouw nemende dat het hier of een fictief verhaal gaat. Mijn dochter en haar mede slachtoffers behaalden voor hun proefwerk een 9,9. De leraar vond dat een tien op zijn plaats was geweest maar omdat in een alinea de woorden natuurlijk en evolutietheorie waren gebruikt vond hij dat dit niet kon omdat daarmee zij bij voorbaat ervan uit gingen dat de evolutietheorie meer aanvaardbaar was voor hun.

Lees hier onze recensies van Peter James.