'Opeens' waren ze er: Islamitische Staat, kortweg IS. Een kalifaat waar extremistisch islamisme de boventoon voert en waar de sharia als wetgeving geldt. Bomaanslagen tegen het westen is een van de handelsmerken van deze terroristische groepering. Bataclan, Zaventem; deze namen zullen voor altijd gelinkt zijn aan de aanslagen die door IS zijn gepleegd. Maar hoe is het om te leven in gevangenschap van IS? En kom je daar ooit weer levend vandaan? Masoud Aqil wel. Hij schreef er De jongen die tegen IS strijdt over. 

Masoud Aqil is een Koerd die met zijn familie in een klein stadje in het noorden van Syrië woont. Als hij op een dag zijn werk als journalist vlakbij IS gebied wil uitvoeren, wordt hij met een vriend gevangen genomen. Het is het begin van een lange, lange gevangenschap door IS. Hij wordt meerdere keren verplaatst en zijn bewakers zijn beulen die met de dood dreigen. Het stompt Aqil af. Als hij na vele maanden eindelijk wordt vrijgelaten, is hij een ander mens. De executies om hen heen, de constante dreiging van een executie; het heeft ervoor gezorgd dat IS zijn aartsvijand is geworden. 

Niet lang daarna besluiten Masoud en zijn moeder naar Duitsland te vluchten. Het levert een heftige reis op, waarin de gruwelen van een overtocht met een boot realiteit lijken te worden. Het gaat maar net goed; Aqil wordt in Duitsland herenigd met zijn familie. Maar daar krijgt hij de schok van zijn leven; het blijkt dat menig IS terrorist gewoon in Duitsland asiel heeft gekregen. De terroristen zijn dus dichterbij dan gedacht. Aqil besluit de overheden te helpen door digitaal de strijd met IS aan te gaan... 

Je moet er niet aan denken. De beesten van IS nemen je gevangen en sleuren je mee hun kalifaat in. Via de media hebben we menigmaal gezien tot welke gruwelen ze in staat zijn. Onthoofdingen, executies, verbrandingen. Tegenstanders van de groepering zijn ten dode opgeschreven. De memoires van Aqil zijn dan ook uniek te noemen, want hij is een van de eersten die kan vertellen over 280 dagen gevangenschap en hoe dat er in Raqqa en omstreken aan toe gaat. Het is heftig om de herinneringen van Aqil te lezen. Schijnexecuties, treiteren; het is aan de orde van de dag. Net als willekeur; zijn vriend ziet hij nooit meer terug maar zelf blijft hij 'elke keer buiten schot'. Het is een raadsel waarom. Masoud Aqil beschrijft De jongen die tegen IS strijdt in de ik-vorm. Dat maakt het des te persoonlijker. En met name het eerste deel, de gevangenschap, is daardoor indrukwekkend. Het vertelt in verhalende zin over het (gebrek aan) leven in het IS kalifaat. 

Het tweede deel van het boek is van een andere orde. Het is meer beschouwelijk geschreven en probeert het probleem van IS sympathisanten in het westen te duiden. Onder de vele vluchtelingen uit Syrië bevinden zich veel potentiële terroristen, wil Masoud Aqil zeggen. De overheden én andere vluchtelingen hebben de opdracht deze IS'ers eruit te vissen en daarna te berechten. Aqil maakt hier veel gebruik van voorbeelden, waardoor het een soort opsomming dreigt te worden. Natuurlijk is zijn boodschap helder, maar het wordt op nagenoeg elke pagina nogmaals benadrukt. Dat maakt het tweede deel vooral repeterend, waardoor het boek iets aan kracht inboet. Maar dat hij zijn nek uitsteekt en voor een goede zaak, is een groot compliment waard. Het getuigt van lef, want IS legt mensen voor minder om. De auteur weet dat zelf ook, maar neemt het risico. Omdat hij een boodschap heeft te vertellen. En die is meer dan geslaagd. 

Al met al is De jongen die tegen IS strijdt een rijk boek met veel gezichten. Het is een ooggetuigenverslag, maar ook een duiding van IS en het risico van terrorisme in de westerse samenleving. Daarnaast is het een oproep aan medevluchtelingen om IS'ers aan te geven bij de overheid. Het opschrijven van het verhaal getuigt van moed, veel moed. Respect.