De jaren ’20 en ’30 waren in de Verenigde Staten jaren van armoede, criminaliteit en stakingen. Er zijn veel films over deze periode gemaakt, waarvan Once upon a time in America en series als Boardwalk Empire de meest succesvolle zijn. Andrew Gross, de auteur die we kennen van Alleen hij en De saboteur, situeerde zijn derde thriller in die tijd. Het resultaat: De loopjongen.

Maak kennis met Morris ‘Raab’ Rabishevsky. Het is een jongen van simpele komaf die in het begin van de twintigste eeuw opgroeit in New York. Zijn ouders zijn Joodse immigranten. Terwijl moederlief het huishouden draaiend probeert te houden in hun minieme flatje, werkt de vader in de synagoge om de hoek. Op een dag brandt de synagoge af, en daarbovenop komt broertje Shemuel onder de aanstormende brandweerpaarden terecht. Hij overlijdt ter plekke…

Twintig jaar later zijn de drie broers Morris, Sol en Harry, volwassen. Terwijl Morris naam maakt in de kledingindustrie als producent en Sol hem als boekhouder ondersteunt, klust Harry bij in de almaar uitdijende onderwereld. Die onderwereld wordt geregeerd door namen als Lepke Buchalter, Dutch Schultz en Lucky Luciano. De eerste, Buchalter, kent Morris persoonlijk en hun paden kruisen elkaar opnieuw. Buchalter zit namelijk in de onderwereld van de vakbonden, die werkgevers chanteren en medewerkers geld aftroggelen. Het is een lucratieve business waar veel geld in om gaat. Wanneer Morris niet bereid is mee te werken met deelname aan zijn vakbond, is de maat vol voor Buchalter. De strijd is begonnen…

De loopjongen van Andrew Gross is een familie-epos die de lezer nog lang zal bijblijven. Gross heeft met zijn verhaal de jaren twintig in de V.S. zo levendig weten te beschrijven, dat de lezer zich op de vuile, rokerige straten van New York waant. De loopjongen werd aangeprezen als werk voor liefhebbers van maffiafilms, maar eigenlijk is De loopjongen meer een epos dan een thriller. In het boek gaat het om Morris Raab en zijn omgeving, en hoe de levens worden bepaald door beslissingen die de personages nemen. Het boek is daarmee geen keiharde thriller, maar meer een verhaal over een familie in een voor de V.S. bepalende periode in de geschiedenis. En nog interessanter; als je het nawoord erbij pakt, lees je dat het ook een verhaal is over de familie van de auteur zelf.

Andrew Gross heeft met zijn eerdere thrillers al laten zien een uitstekende schrijver te zijn, maar met De loopjongen weet hij de eerdere boeken te overtreffen. De sfeer is zo realistisch en de tijdspanne is zo tot leven geroepen, dat het boek de lezer bij de kladden grijpt en uitspuugt op pagina 343.

De personages hebben grote diepgang. Vooral Morris wordt goed neergezet. De lezer wandelt mee met het levenspad van de Joodse immigrantenzoon, ziet zijn worstelingen en voelt hoe bepaalde keuzes bepalend zijn voor zijn leven en zijn omgeving. De emoties die daarmee gepaard zijn, zijn bijna voelbaar bij de lezer zelf. Dat is een grote verdienste voor Gross, die in een wereld waarin het tegenwoordig vaker om actie en spanning gaat, toch de grootste aandacht aan de personages heeft laten uit gaan.

De loopjongen is veel meer dan een misdaadthriller. Het is een boek over mensen, hun acties en hun levenspad. Dit alles is gesitueerd in een zeer interessante periode in de Amerikaanse geschiedenis, die door Gross echt tot leven wordt geroepen. Een pareltje!