Interview - Arjan Alberts

• 14 September 2020
• Interview
• Marinus van de Velde

Interview - Arjan Alberts

Alberts Alberts ontving deze week de, ietwat verlate, ThrillZone Award voor de Juryprijs voor Beste Nederlandstalige Thriller 2019. Inmiddels is zijn tweede boek aanstaande; Alex B. verschijnt volgende week bij Xander Uitgevers. Op de vraag of de trofee al een mooi plekje heeft gekregen, antwoordt Alberts bevestigend. “Hij staat in een oude kast die van mijn opa is geweest. Een mooie plek dus.”

Wie is Arjan Alberts? Hij werd 45 jaar geleden geboren in De Bilt. Tot zijn derde woonde hij in Den Dolder, waarna hij in Lopik belandde. Wie het boek Natan Z. heeft gelezen, ziet misschien de overeenkomsten met het dorp waar Alberts zijn jeugd doorbracht. De dorpskeren van Lopik zijn in Natan Z. gebruikt. Op zijn twaalfde ging hij naar school in Schoonhoven, ‘De Zilverstad’. Na het HAVO deed Alberts het VWO en werd lid van de atletiekvereniging. Na de middelbare school verkaste Alberts naar Utrecht, waar hij Rechten studeerde. En, vermeldt hij erbij, nog steeds lid van de atletiekvereniging. Hij vermeldt dat, omdat hij onderdelen van zijn eigen jeugd gebruikt in zijn eerste thriller.

Naast de plek waar hij woonde, is er ook een scene in het boek dat zich afspeelt op de atletiekbaan. “Je put uit je eigen geheugen bij het schrijven van een boek, dat maakt het wat gemakkelijker”. Hierna verhuisde Alberts naar Den Haag en deed daar onder andere Strafrecht en Internationaal Recht. Het was ook de plek waar hij zijn vrouw leerde kennen. Na de studie ging hij aan het werk op het Ministerie van Justitie. In 2005 verhuisde het gezin naar Duitsland.

Het allereerste boek dat Alberts ooit schreef, was een science fiction boek. Dat was rond zijn achttiende. “Ja, waarom dit genre? Goede vraag. Maar het ging over een ruimtereis, met twaalf planeten. En er gebeurde van alles met de hoofdpersonen. Ik keek in die tijd trouwens Star Trek, dus dat inspireerde.”

Tussen zijn achttiende en nu sluimerde het idee om een boek te schrijven altijd op de achtergrond. “Acht jaar geleden deed ik een volgende poging. Dit werd een terroristenthriller. Volgens de uitgevers die het script kregen, was het echter een genre dat niet zou aanslaan in Nederland.” Er werd Alberts geadviseerd om een legal thriller te schrijven. En zo geschiedde. Natan Z. was het logische gevolg, wel met een insteek vanuit de TBS kant.

Hoe verging het schrijven van Natan Z. hem? “Ja, wel goed. En snel. Ik schreef drie hoofdstukken en toen zocht ik contact met een agent. Toen ik een keertje zag dat hij kwam naar de plek waar ik verbleef, zocht ik contact met hem. Ik schrijf een thriller, vertelde ik hem. Mag ik wat opsturen? En dat mocht. Ik stuurde hem de hoofdstukken op. En daarover was hij enthousiast. Hij nodigde me uit in Amsterdam en daar hebben we zitten sparren over het vervolg van het verhaal. Diezelfde dag tekende ik een contract. Best uniek, want de man krijgt letterlijk duizend scripts per jaar. En ze kiezen vaak non-fictie, kookboeken enzo. Fictie is gewoon een kleine markt. Maar ik kwam er dus doorheen. En via hem kwam ik bij Xander Uitgevers terecht.”

Alberts had een adviesbureau als jurist, wat hij tot februari 2020 heeft gehad. Alberts is nu in dienst bij Justitie. Waar komt zijn inspiratie vandaan voor Natan Z.? “Ik schreef het voordat ik in het gevangeniswezen ging werken. Ik werkte daarvoor al 17 jaar voor Justitie, waarvan 10 jaar bij een inspectie die toezicht houdt op het gevangeniswezen en TBS. Ik bracht dus veel bezoeken aan instellingen. De meeste inspiratie haal je uit de verhalen die je hoort. Dat zijn de verhalen uit de oude doos, die onthouden ze,” vervolgt hij glimlachend.

Wat leerde Alberts van het schrijfproces van Natan Z.? Hij heeft ervan geleerd het niet te ingewikkeld te maken. Zelf houdt hij van boeken die hem, als ze uit zijn, bijblijven. “Die je op het verkeerde been zetten en die je bijblijven. Waarvan je denk: wauw. Maar ze moeten niet te complex zijn.” Daar heeft hij geprobeerd rekening mee te houden en dat heeft hij wederom, en misschien nog wel beter, gedaan bij zijn nieuwe boek Alex B.

En toen kwam het boek uit, en was het wachten op de eerste recensies. “Ja, dat is altijd spannend. De week na het verschijnen was het Boekenbal en daarvoor was ik uitgenodigd. We gingen eerst uit eten met de mensen van Xander Uitgevers. Onder andere met Kiki van Dijk. Daarmee had ik een gesprek. Ze vroeg of ik bezig was met de eerste recensies. Dat went wel, zei ze. Toen was ik er echter wel mee bezig. Nu minder, omdat ik druk ben met mijn werk. Er moeten ook andere dingen gebeuren natuurlijk.”

Een leuke anekdote over Boekenbal. “Ik kan me herinneren dat de ThrillZone recensie binnenkwam op de avond van het Boekenbal. Ik was er onderweg naartoe toen de recensie binnenkwam. Dat was echt kicken dat ik onderweg naar dat feest, deze mooie recensie binnenkwam.” Het grootste compliment dat hij kreeg over Natan Z., was van een mevrouw die zelf patiënt was geweest in een TBS kliniek. Ze stuurde hem een bericht via Linkedin, dat ze onder de indruk was van het verhaal. Ze vertelde daarna haar levensverhaal. Natan Z. was als jongetje geadopteerd en dat was bij haar ook het geval. Veel gebeurd, en dat bleek vergelijkbaar. Dat vond Alberts erg indrukwekkend

. Alberts heeft een drukke baan. Hoe combineert hij het schrijven en werken? “Dat is een goede vraag. Ik schreef Natan Z. in drie maanden. Toen lag de eerste versie klaar. Daarna moet er natuurlijk nog wel wat gebeuren, redigeren enzo. Daarna sprak ik af met de uitgever dat mijn tweede boek in september klaar zou zijn. Prima. Maar toen kreeg ik in december een grote opdracht, die me tot februari heeft beziggehouden. In die periode kreeg ik ook de bevestiging dat ik in april in de gevangenis aan de slag mocht. En toen had ik dus nog maar zes weken om het boek te schrijven. Toen ben ik drie weken naar Frankrijk gegaan, in een huisje waar Natan Z. zich ook afspeelt. Heel afgelegen in de Alpen. Daar heb ik proviand meegenomen voor drie weken. En de hond. Die had ik mee, omdat Natan Z. gewoon wel een eng verhaal is. En ik dacht; ik ga daar dus niet slapen. Ik wilde hond dus mee. De hond heeft letterlijk aan mijn voeteneind geslapen. En toen heb ik Alex B. geschreven. In slechts drie weken.”

Eind 2019 won Alberts de ThrillZone Award voor Beste Nederlandstalige Thriller. Wat doet dat met een auteur? Het winnen van een prijs is alles, geeft Alberts aan. Het is een enorme waardering, vooral voor een eerste boek. Voor een boek zijn twee dingen belangrijk als je publiciteit wil; dat is het winnen van een prijs en het verschijnen op tv of een artikel in een grote krant. Een prijs winnen is dus top.

Alex B. verschijnt in september. “Het is een stand alone thriller, die ook te lezen is voor mensen die Natan Z. niet hebben gelezen. Tegelijk is het ook een vervolg, want in Alex B. blijkt pas hoe het echt zit. Dus als je Natan Z. gelezen hebt, denk je alles te weten. Niet dus. De verhaallijn gaat over een TBS kliniek, de strengste afdeling. Daar zitten zes TBS’ers. Suus keert terug en werkt op die afdeling. De patiënten zijn elk uniek. Een daarvan is Alex Buchwald, Alex B. Die keert dus ook terug. Dan is er nog een verhaallijn met een jonge advocaat, Jurre van Loon. Hij krijgt een grote opdracht; hij moet Natan Z. verdedigen, die is ondergedoken na deel 1. Samen bereiden ze de zaak voor. En dan is er nog een derde lijn; de Minister van Justitie is vermoord. Een Officier van Justitie doet onderzoek naar deze zaak. Ze raken in allerlei dingen verwikkeld.”

Als Alberts nou terugkijkt op het schrijfproces van deze twee boeken, is zijn schrijfgewoonte dan hetzelfde bij een derde boek? “Ja, dit werkt voor mij gewoon het beste. Ik schrijf snel en achter elkaar. Normaal schrijf je 1000 woorden per dag. Ik had me voorgenomen om er 2.000 per dag te schrijven. En sommige dagen zat ik rond 3.500. Toen dacht ik; dat kan dus blijkbaar. Ik had alles vantevoren wel uitgedacht. De hoofdstukken, de verhaallijnen. Dat had ik wel scherp. Vantevoren weet ik dus wel waar het verhaal naartoe gaat; ik denk het vantevoren helemaal uit. Dat had ik Natan Z. overigens niet altijd. Dan schreef ik ’s ochtends en bedacht ik in de middag hoe ik verder wilde gaan. Bij Alex B. is dat niet zo; daar wist ik het voorafgaand aan het schrijven al. Ik ging iedere dag een paar keer een half uurtje met de hond lopen, en dan van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat schrijven. Dat ligt mij goed.”

Hoe bevalt het zijn gezin, dat hij schrijft? “Ja, kijk. Je moet het natuurlijk wel goed bespreken. Het schrijven is belastend. Thuis zou het denk ik niet lukken. Daarom trek ik me ook terug als ik schrijf; dat ging bij Alex B. goed. Het proces gaat namelijk constant door; je denkt steeds aan de verhaallijn. Dus je staat thuis niet aan. En dat is niet fijn voor de kinderen. Daarom schrijf ik een relatief korte periode, heel intensief. Bij een volgend boek weet ik niet of dat lukt; ik heb nu een drukke baan en mijn vakantie kan ik niet zomaar spenderen aan schrijven. Ik wil ook op vakantie met mijn gezin. Dat moet zich te zijner tijd uitwijzen.”

Lees je zelf? “Nee, ik lees eigenlijk heel weinig. De laatste boeken ben ik aan begonnen, maar lees ik vervolgens niet uit. Dat is wel zonde. Ik heb geen grote voorbeelden qua thrillerauteurs. Harry Potter las ik vroeger voor aan mijn kinderen. Dat zijn geweldige boeken die gemakkelijk lezen. Vroeger las ik veel van John Grisham.” Het kunnen leven van schrijven is geen ultieme droom van Alberts. “Het zou op zich wel gaaf zijn, maar er zijn maar weinig auteurs die dat kunnen. Ik denk wel dat het bij me zou passen. Maar alleen schrijven is ook wel een eenzaam iets. Als je altijd alleen maar schrijft; ik weet niet of ik daar blij van zou worden.”

Er komt helaas geen boekpresentatie voor Alex B. In deze tijden is dat gewoon niet handig. Wel kunnen mensen een gesigneerd exemplaar bestellen bij boekhandel Van Dinter in Boxmeer.