Interview: Fedor de Groot

• 08 December 2021
• Interview
• Jelle van de Kruijs

Interview: Fedor de Groot

Op 9 oktober 2021 maakte de 54-jarige Fedor de Groot zijn schrijversdebuut met de Scandinavische thriller Sønderho. De Groot woont samen met zijn vrouw en hond in Den Hoorn bij Delft. Tijdens het schrijfproces deed hij uitvoerig onderzoek. Met name naar thema’s als genetica en DNA die als een rode draad door het boek lopen. Dus reden genoeg om de kersverse thrillerauteur alle ins en outs te vragen over zijn Scandi van Nederlandse bodem! Aan ThrillZone vertelt hij over zijn passie voor schrijven, de totstandkoming van Sønderho en wat we van hem kunnen verwachten in de toekomst.

Voor Fedor de Groot is naar eigen zeggen met de publicatie van Sønderho een grote wens in vervulling gegaan. Aan het begin van het boek evenals op de website van de thrillerdebutant prijkt een mooi citaat: ‘De grootste overwinning die je kunt behalen, is die op jezelf.’ Wat leidt tot de vraag of deze wijsheid betrekking heeft op het schrijven van Sønderho; voelde het als een persoonlijke overwinning toen hij eindelijk het boek in je handen had? ‘De afgelopen jaren heb ik geprobeerd iets te vinden waar echt mijn interesse naar uitging. In 2017 begon ik met het schrijven van korte verhalen en deed ik mee aan schrijfwedstrijden. Ik merkte dat ik daar energie van kreeg, dus ben ik een schrijfcursus gaan volgen bij Querido in Amsterdam. Daar merkte ik: dit is het, dit is waar ik al die jaren naar gezocht heb! Toen Sønderho klaar was, voelde dat echt als een overwinning op mezelf, omdat ik iets had afgemaakt waar mijn passie naar uitging.’

De Groot lijkt met het schrijven dus zijn ware roeping gevonden te hebben. Naar eigen zeggen schrijft hij vaak hele dagen aan één stuk door: ‘Ik moet mezelf echt afremmen. Ik begin meestal rond half 9 en dan moet ik mezelf stoppen om half 5, want anders ga ik gewoon door. Soms schrijf ik het hele weekend, maar je moet wel oppassen dat het niet je relatie met je vrouw kost’, lacht hij. ‘Maar mijn vrouw ziet ook hoe leuk ik het vind. Ze zei dat ik het moest gaan proberen en uiteindelijk is daar na heel veel tijd, weekenden en vrije dagen Sønderho uit voort gekomen.’

Met deze wetenschap en het eerder genoemde citaat in het achterhoofd wordt de volgende vraag gesteld: kun je ons meenemen in het moment dat de uitgever, Godijn Publishing, definitief groen licht gaf voor de publicatie van Sønderho? Waar was je op dat moment en hoe was je reactie? ‘Dat weet ik nog heel goed! Begin 2020 was ik op het kantoor van Godijn in Hoorn en kreeg ik te horen dat mijn boek gepubliceerd zou worden. Toen ik terugreed, belde ik mijn vrouw en zei ik dat dit mijn jaar zou worden. Ik dacht bij mezelf: dit is echt super, dit is wat ik wil!’

De Groot neemt ons verder mee in zijn terugreis vanuit Hoorn: ‘Eigenlijk zou mijn boek al in september 2020 uitkomen. Toen ik echter thuis kwam en keek hoe ver ik was met Sønderho vroeg ik me af of ik september wel zou redden en is het dan wel goed genoeg? Ik maakte een overzicht voor mezelf en kwam al snel tot de conclusie dat het beter was om mijn thrillerdebuut uit te stellen, omdat ik een kwalitatief goed boek wilde afleveren.’  

Wanneer was het moment dat hij besefte dat Sønderho goed genoeg was om te publiceren? ‘Dat was tijdens mijn schrijfcursus aan de Querido Academie. Uit de feedback van mijn medecursisten bleek dat ze steeds enthousiaster begonnen te worden. Dus toen begon ik te denken dat het wel iets zou kunnen worden. Via de uitgeversdag van Marelle Boersma ben ik uiteindelijk bij uitgeverij Godijn terecht gekomen. Ik overhandigde hen de synopsis en twee tot drie weken later belden ze me om te vragen of ik langs wilde komen. Dus toen ging het eigenlijk best wel snel’, vertelt De Groot wanneer hij terugblikt op het moment dat zijn leven positief veranderde.

Naar eigen zeggen heeft De Groot zijn schrijfcursussen aan de Querido Academie als heel leuk en leerzaam ervaren. Als blijk van dank heeft hij een kleine ‘easter egg’ in het boek verstopt. Hiervoor wordt de volgende passage erbij gepakt: In het boek op pagina 322 wurmt een gehaaste medereiziger met een laptoptas zich langs Monika heen op de roltrappen van Amsterdam centraal. In het voorbijgaan mompelt de man; ‘Sorry, schrijfcursus, ik ben al laat.’ Dit lijkt een verwijzing te zijn naar zichzelf en de Querido Academie. Klopt dat? ‘Ja dat klopt. Er zijn twee dingen die altijd terug zullen komen in mijn verhalen: mijn hond Skip, die in Sønderho terugkomt als Cooper en ik wil mezelf ook iedere keer terug laten komen, al is het maar in één zinnetje. Als er dus in mijn toekomstige boeken een meneer met een laptoptas voorbij komt, dan ben ik dat hoogstwaarschijnlijk’, lacht Fedor. Aan zijn lezers dus de uitdaging om de toekomstige easter eggs te spotten.

Je bent een beginnend schrijver, wat maakt dat je alles voor de eerste keer hebt moeten doen. Van het ontwikkelen van de personages tot het uiteenzetten van het plot. Wat was je grootste uitdaging als kersverse thrillerauteur? ‘Wat ik het meest lastige vond, was het omschrijven van een gevoel. Je kunt natuurlijk zeggen dat een personage zich rot voelt of boos is, maar dat leeft niet. Je moet laten merken waaruit die emotie dan blijkt, bijvoorbeeld dat iemand in z’n handen knijpt.’

In Sønderho worden meerdere verhaallijnen opgezet, waarvan een gedeelte zelfs in het verleden. Was het lastig om verschillende verhaallijnen en ook tijdlijnen op te zetten of kwam dat heel natuurlijk tot stand? ‘Ik vond dat niet zo heel lastig. Op papier maak ik eerst een verhaallijn. Tussendoor krijg ik vaak nieuwe ideeën waardoor het proces constant verandert. Maar je moet wel in de gaten blijven houden waar je op een gegeven moment uit gaat komen. Vaak weet ik als ik aan een boek begin hoe het eindigt en daar schrijf ik naartoe.’

Sønderho is een Scandinavische thriller. De Groot is zelf Nederlands, dus vanwaar de specifieke keuze voor dit genre? ‘In 2018 deed ik mee aan een schrijfwedstrijd en ik had voor het verhaal een aantal eilandjes nodig. Toen kwam ik dus het Deense Waddeneiland Fanø tegen waar Sønderho op ligt. Toen dacht ik meteen: dit is een leuke titel voor een boek. De naam heb ik ergens opgeschreven en is blijven hangen. Dus ik wist als ik een boek zou uitbrengen dat het dan Sønderho zou heten.’

Zorgde het schrijven van een Scandi-thriller naar zijn idee voor extra uitdagingen? Extra uitdagingen die hij niet had hoeven trotseren wanneer het boek zich simpelweg volledig in Nederland had afgespeeld? ‘Ik wist totaal niet hoe de Deense politie in elkaar steekt. Dus ik heb de politie van Kopenhagen een mail gestuurd, waarin ik aangaf dat ik een boek aan het schrijven was en met het verzoek of ik een aantal vragen mocht stellen. Ik heb uiteindelijk op alles antwoord gekregen, dus bijvoorbeeld ook waar ze autopsie doen. Zo kwam ik er ook achter dat ze in Netflix series die zich afspelen in Kopenhagen doen laten overkomen of de afdeling moordzaken nog in het politiebureau van Kopenhagen, het oude gebouw met die zuilen, is gevestigd. Maar ik kreeg dus door dat die afdeling is verplaatst naar een heel nieuw pand. Dat zijn wel grappige dingen om te weten.’

Naar eigen zeggen haalt De Groot niet alleen energie uit het schrijven, maar ook uit het doen van onderzoek. Hij geeft dan ook aan dat alles in zijn boek zo waarheidsgetrouw moet zijn als mogelijk. Zo moet basisinformatie als looproutes, het weer en lokale gewoonten perse kloppen. Naar zijn inzicht maakt dit het verhaal geloofwaardiger. Hoe ver hij gaat om alle informatie in zijn boek kloppend te krijgen, wordt duidelijk aan de hand van de volgende passage: ‘In mijn boek is er een scène dat Isabel door de luchtschachten van een laboratorium kruipt. Nou, ik heb zo’n bedrijf gebeld. Ik zei dat ik wel eens Mission Impossible met Tom Cruise had gekeken en mijn contactpersoon antwoordde meteen dat hij het zo fijn vond dat ik had gebeld, omdat wat je vaak in dergelijke films ziet helemaal niet kan. Het is namelijk niet zo dat je het hele gebouw kan doorkruipen. Je komt altijd wel schotjes, ventilatoren en dat soort dingen tegen. Ik vind het heel belangrijk dat mensen die mijn boek lezen en verstand van zaken hebben, kunnen zien dat ik het op z’n minst heb nagevraagd.’

Zijn zoektocht naar bruikbare informatie leidde de auteur zelfs naar het Ministerie van Defensie. Hij had namelijk informatie nodig voor een hoofdstuk dat zich afspeelt op een militair kamp in Afghanistan, waardoor hij uitkwam bij een kapitein die daar was gestationeerd: ‘Ik wilde graag weten hoe het er op het kamp zelf aan toe ging. Hebben ze bijvoorbeeld restaurants of uitgaansgelegenheden? Zo kwam ik te weten dat het kamp een eigen pizzeria heeft! Door alle details die ik kreeg van de kapitein ter plaatse voelde het alsof ik daar echt was geweest.’

Was het ook wel eens moeilijk om met bronnen over heel de wereld in contact te komen? Ving hij vaak bot of ging dit soepel? ‘Ik moet zeggen behalve de Finse politie hebben alle politiekorpsen die ik heb aangeschreven eigenlijk vrij snel geantwoord, soms zelfs dezelfde dag nog. Ik weet nog dat ik een politiebureau in Zuid-Duitsland aanschreef. Ik had echter geen idee welk bureau ik moest hebben. De man die ik had gemaild, stuurde mijn bericht door naar het juiste bureau ergens in München. Ik kreeg alles keurig netjes beantwoord, vaak echt binnen een dag!’

Genetica is een onderwerp dat als een rode draad door het boek loopt. De Groot deed hier dan ook veel onderzoek naar. Zo kwam hij in contact met de Universiteit van Leiden en vervolgens een laboratorium in België. Geen doorsnee thema’s om te verwerken in een thriller. Vanwaar de keuze om in het boek iets te doen met genetica en DNA? ‘Vaak zie ik iets voorbij komen op YouTube, het internet of in de krant, wat ik interessant vind. Dan ga ik er meer over lezen en wanneer ik vervolgens begin te schrijven denk ik: dat is ook wel een leuk onderwerp om een thriller over te schrijven.’

Een voorbeeld van zo’n onderwerp waar De Groot over heeft gelezen is een persoonsverwisselingsprogramma uit de Tweede Wereldoorlog, wat sterk te maken heeft met de thema’s genetica en DNA die allebei een grote rol spelen in het boek. Hoe waarheidsgetrouw is dit persoonsverwisselingprogramma? Is het puur fictie of zijn er toch meer aspecten op de waarheid gebaseerd dan we ons beseffen? ‘Er is wel degelijk een mythe dat dit mogelijk gebeurd is ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Dit betrof dan niet de inzet van klonen, zoals in het boek. In plaats daarvan werden er voor de verwisselingen mensen gebruikt die sterk leken op de personen die ze vervingen. Ik heb me ingelezen in de Tweede Wereldoorlog, vooral het laatste gedeelte, en dan ga je verder denken over alle rare beslissingen die Adolf Hitler heeft genomen. Het past erg goed in het verhaal dat de mensen die de kopstukken binnen het Nazi regime hebben vervangen Hitler hebben geadviseerd verkeerde beslissingen te nemen, waardoor de Tweede Wereldoorlog eerder ten einde kwam dan verwacht.’

Nu we het uitgebreid over Sønderho hebben gehad, wordt het tijd om samen met De Groot vooruit te blikken op wat nog komen gaat. Hij is dan ook nog lang niet uitgeschreven. Met tal van YouTube linkjes die hij heeft opgeslagen op zijn computer zit hij boordevol inspiratie voor toekomstige thrillers. Zijn tweede thriller genaamd Novitsjok ligt ter redactie bij de uitgever en zal in mei 2022 verschijnen.

Novitsjok duidt op de naam van een Russisch zenuwgif, dat werd ontwikkeld ten tijde van de Sovjet-Unie. Bovendien zal volgens De Groot het thema overbevolking een grote rol spelen in deze thriller. Moeten we op basis van deze informatie denken aan een aanval met zenuwgif? Kan hij een tipje van de sluier oplichten? ‘Dat klopt. Novitsjok gaat inderdaad over de overbevolking van de aarde. Ook gaat het over milieuvervuiling en Russische inmenging in de wereld. Ik koppel in mijn boeken graag een gebeurtenis uit het verleden met een situatie in het heden. Novitsjok begint in 1989 net voor de val van de Berlijnse muur. Echte locaties en gebeurtenissen uit het verleden komen terug in het boek, zoals het Aralmeer in Oezbekistan. Op dat eiland hebben ze gifgassen en antrax getest. In 2002 hebben Amerikanen daar door antrax vervuilde plekken opgeruimd en dat is in het boek het moment dat de Novitsjok verdwijnt.’ Een verlaten Abchazisch dorpje uit de Balkanoorlog zal vervolgens als decor dienen voor de epische climax van Novitsjok.

De passievolle auteur lijkt de smaak goed te pakken te hebben en is zelfs al bezig aan zijn derde boek. Wederom is hij bereid om alvast iets te delen over het plot: ‘Ik ben geïnspireerd geraakt door een artikel uit het AD over De Koninklijke familie. Juliana ging met Beatrix en Irene in juni 1940 naar Canada, maar ze zijn op zee twee dagen zoek geweest, vermist! Dan gaan bij mij weer de radartjes draaien en vraag ik mezelf af wat daar gebeurd is’, vertelt De Groot vol enthousiasme. ‘Ik heb een afspraak gehad bij het Nationaal Archief om te controleren of dat schip echt in de mist is verdwenen en hoe anderen daar destijds op hebben gereageerd. De verdwijning op zee is echt gebeurd en dit zal dus de verhaallijn worden in mijn derde boek.’