Auteur Colson Whitehead is enorm veelzijdig als het om genreverkenning gaat. Zo schreef hij een verzameling essays, een detective, een soort thrillerroman en zelfs een dystopische ‘zombiethriller’: Zone 1. Het duurde even voordat de Nederlandse vertaling volgde, want het boek is alweer elf jaar uit. Maar nu is het dan eindelijk zover!

In Zone 1 maakt de lezer kennis met Mark Spitz. Spitz is onderdeel van ‘de vegers’ van de Omega-eenheid. De vegers zijn een soort militairen, veelal burgers met een geweer, die de straten van New York schoonvegen van de laatste ‘zombies’. Want de wereld is getroffen door ‘de pest’ en sinds het begin is 95% van de wereldbevolking een levende dode. Die worden door Spitz en consorten ‘skellen’ gneoemd. Voordat de vegers kwamen, hadden de mariniers de meeste ‘skellen’ al naar de andere wereld geholpen. Maar Spitz en collega’s mogen nu dus opdraven om de achterblijvers definitief te doden.

Klinkt enigszins conventioneel voor dit genre, toch? Dat klopt ook. Whitehead heeft goed naar zijn voorgangers gekeken en daar een eigen verhaal van gemaakt. Toch zit er genoeg in om van te genieten. Zo weet Whitehead een interessante postapocalyptische wereld neer te zetten. De overgebleven bevolking probeert de wereld weer op te bouwen. De regering zetelt in Buffalo, en steevast wordt dan ook gezegd “Buffalo wil dat we…”.

Waar in andere zombieromans het gevecht best bevredigend mag worden genoemd, is dat in Zone 1 eigenlijk minder het geval. De mariniers hebben de grote meute al gedood. De achterblijvers zijn eigenlijk ongevaarlijk, want die zijn een soort repeterende plaat; ze blijven hetzelfde doen wat ze deden. Het doden van deze skellen is dus meer corvee, dan een echt gevecht. Dat het echter gevaarlijk genoeg is, blijkt al snel uit de terugblikken van Spitz en zijn collega’s. Zo speelt Whitehead met de verhaalopbouw; Spitz leeft in het heden, maar door terugblikken naar het afgelopen jaar krijgt de lezer een inkijk in de gebeurtenissen die leidden tot waar ze nu staan; in het zuiden van Manhattan, in Zone 1.

Mark Spitz is de hoofdpersoon in Zone 1, maar dat is niet zijn echte naam. Wat het dan wel is, wordt nooit bekend. Spitz wordt goed neergezet door Whitehead. Hij is de vleesgeworden middelmaat. Hij zal nooit laatste worden, maar ook nooit eerste. En toch weet hij zich al een jaar staande te houden. De lezer herkent zich misschien wel in dit personage, en gaandeweg het boek ga je hem steeds meer waarderen.

De grootste kracht van Zone 1 is het ongemakkelijke gevoel dat je vanaf pagina één bekruipt. Het is een instabiel interbellum waarin de overgebleven mensheid zich bevindt. Het leeuwendeel van de populatie zijn skellen, en de overgebleven mensen proberen weer op te krabbelen. En dat in een wereld die nog steeds grotendeels wordt bevolkt door ‘zombies’, is best spannend. Dat weet Whitehead uitstekend over te brengen. Hij trekt het zelfs door naar de climax, die allesoverheersend en ook niet geheel onverwachts komt. De lezer zal even stil achterblijven wanneer de laatste pagina is omgeslagen.

Zone 1 is een uitstekende zombieroman waarin Whitehead de lezers op ongemakkelijke wijze meeneemt in een wereld waarin overleven al moeilijk genoeg is.