Spoorloos

• 14 April 2025
• True Crime
• Eva de Koning

Spoorloos

• Serie

  N.v.t.

• Auteur(s)

  Kurt Wertelaers

• Uitgeverij(en)

  Borgerhoff & Lambertigs

• Publication year

  2025

• Thrillzone score

  3
• Share this review

Geen fictie, maar de harde realiteit van de cold case. Voor Kurt Wertelaers is het zijn dagelijkse werk. De Vlaamse onderzoeksjournalist richt zich op onopgehelderde moorden en verdwijningszaken. In eerste instantie doet hij dit voor de Vlaamse krant, Het Laatste Nieuws. Tijdens dit werk, waarbij hij als “toeschouwer” het politiewerk bestudeert en verslaat, komt hij geregeld in contact met gebroken nabestaanden. Veelal blijft hij in contact met hen die vertwijfeld achterblijven. Vanuit deze ervaring ontstaat een groeiende interesse en passie voor de zaken die geregeld het archief ingaan als “cold case”. 

Kurt Wertelaers komt in contact met mensen die vanuit verschillende expertises nauwe betrokkenheid hebben bij het onderzoeken van dergelijke zaken en de drang hebben daarin ook hun steentje bij te dragen. Uit dit contact ontstaat  Bureau Van Meerbeeck, een bureau dat zich richt op het onderzoeken cold cases. Hij beschrijft het zelf in zijn boek Spoorloos als werken op de scheidslijn van de onderzoeksjournalist en privédetective. Hierbij werkt Bureau Van Meerbeeck uitsluitend belangeloos en in opdracht van de nabestaanden. Ze gaan niet verder waar de politie ophoudt, maar hervatten het onderzoek door de zaak helemaal opnieuw te bekijken. 

Spoorloos is dus een true crime-boek waarin Wertelaers vertelt over het werk van Bureau Van Meerbeeck. Hij beschrijft aan de hand van echte cold cases de wijze waarop de onderzoeken worden vormgegeven; een soort raamwerk. Het boek begint met een duiding van het begrip cold case. Hier leert de lezer van dat er geen eenduidigheid is over deze term en wanneer een zaak een cold case wordt.

Vervolgens doorloopt Wertelaers stap voor stap de aspecten van zijn onderzoeksmethode. Deels is deze methode gestoeld op de criminele driehoek die bij de politie ook wordt gehanteerd én misschien wel door de geoefende detectivelezer zal worden herkend: motief, gelegenheid en middelen. Daarnaast beschrijft hij nog andere aspecten die door Bureau Van Meerbeeck worden onderzocht:  hypothesevorming, tijdlijn, persons of interest en 6x w en h vragen (wie, wat, waar, wanneer, waarom, waarmee en hoe?) en het besef dat iemand daarbuiten meer weet. Ieder aspect weet hij te verduidelijken met een of meerdere concrete voorbeelden van cold cases uit België en Nederland. Het zijn veelal bekende, beruchte verdwijnings- en moordzaken uit het verre of minder verre verleden. Zo schrijft hij bijvoorbeeld over “het Heulmeisje”, een zaak uit 1976.

Doordat Wertelaers de echte cold cases verwerkt in zijn boek, wordt het voor de lezer minder droge informatie over onderzoek doen. Het komt meer tot leven en wordt verduidelijkt door concrete voorbeelden. 

In het boek zijn ook brieven van nabestaanden opgenomen, waarin zij het werken met Bureau Van Meerbeeck beschrijven. Dit laat zien hoe het werk wordt gewaardeerd. Echter zorgt dit er ook voor dat het boek enigszins op een reclameverhaal begint te lijken. De dankbaarheid in combinatie met de wijze waarop Wertelaers zelf schrijft over hun goede werk, is louter de positieve zijde van het werk dat Bureau Van Meerbeeck levert. Het komt over als een schouderklopje voor hunzelf. Voor sommige lezers kan dit afleiden van het interessante verhaal dat er verteld wordt.

De schrijfstijl van Wertelaers is aangenaam Vlaams-Nederlands. Soepel, beleefd en rijk van taal. Dat maakt het prettig om te lezen en zorgt er ook voor dat zelfs de meeste nare cold cases zacht kunnen landen bij de lezer.

Spoorloos is met name een boek voor mensen die écht geïnteresseerd zijn het werk van onderzoekjournalisten en detectives. Het is geen boek om lekker weg te lezen en dat je meeneemt in een mooi of spannend verhaal. Het is een goed opgebouwde en geïllustreerd verslag van het werk van Bureau Van Meerbeeck dat de harde realiteit op een vriendelijke manier blootlegt.