Spannende steden- en landentrip (3): Zuid-Afrika

• 28 juli 2018
• Overig
• Marinus van de Velde

Spannende steden- en landentrip (3): Zuid-Afrika

strong>Spannende steden- en landentrip (3): Zuid-Afrika Vanuit Finland, het koude noorden en de bestemming van onze vorige spannende trip, vliegen we voor de volgende spannende trip naar Zuid-Afrika. Een land waarvan de ongerepte natuur wordt geroemd, maar ook met een maatschappij waar nog veel criminaliteit voorkomt. Een uitstekende plek voor een spannende trip dus… Zuid-Afrika heeft een roemruchte historie. Officieel de Republiek Zuid-Afrika, ligt het land aan de zuidkant van het continent en grenst aan Namibië, Botswana, Zimbabwe, Mozambique en Swaziland. Sinds de 17de eeuw is de geschiedenis van Zuid-Afrika echt gevormd, toen Nederland aan land kwam met de VOC. Er werd op de Kaap een verversingspost gebouwd voor de schepen die onderweg waren naar het Verre Oosten. Toen de Britten anderhalve eeuw laten de Kaapkolonie overnamen, vertrokken veel Nederlandse migranten naar het binnenland. Daar werden verschillende boerenstaten gesticht, met de Zuid-Afrikaansche Republiek en de Oranje Vrijstaat als bekendste. In de Boerenoorlog van 1902 werden deze vrijstaten veroverd door de Britten. Dit alles tezamen werd vervolgens Zuid-Afrika. Het meest berucht is Zuid-Afrika geworden door de Apartheid, een systeem van rassenscheiding. Vanaf de jaren ’50 werden de donkere bevolking steeds meer rechten ontzegd. Premier Hendrik Verwoerd had hier een groot aandeel in. Men mocht bijvoorbeeld niet meer stemmen, ‘blanke voorzieningen’ mochten niet meer worden gebruikt én er mocht niet meer met een blanke worden getrouwd. Er werd door de oppositie hard gestreden tegen deze racistische politiek. Met name de ACN was hier voortrekker in, met Nelson Mandela als icoon van het verzet. Het Bloedbad van Sharpeville in 1960 was een dieptepunt. Toen werden 69 demonstranten doodgeschoten door de oproerpolitie. In 1990 werd de Apartheid afgeschaft en in 1994 werd Nelson Mandela president, een groots moment. Tot op de dag van vandaag kampt het land echter met de naweeën van de Apartheid.  Daarnaast zijn de armoede en misdaad nog steeds erg hoog. Bovendien is Zuid-Afrika het land met het grootste percentage hiv-besmettingen ter wereld. Falend overheidsbeleid is hier debet aan, zeggen critici. Zuid-Afrika heeft diverse bevolkingsgroepen en zelfs elf officiële talen, waaronder Afrikaans, een soort Nederlands. Het land kent een diversiteit aan landschappen; woestijn, hoogvlaktes, savanne en enkele grote steden, zoals Kaapstad en Johannesburg (J-burg in de volksmond). Er wonen 53 miljoen mensen in Zuid-Afrika. [fusion_builder_container hundred_percent="yes" overflow="visible"][fusion_builder_row][fusion_builder_column type="1_1" background_position="left top" background_color="" border_size="" border_color="" border_style="solid" spacing="yes" background_image="" background_repeat="no-repeat" padding="" margin_top="0px" margin_bottom="0px" class="" id="" animation_type="" animation_speed="0.3" animation_direction="left" hide_on_mobile="no" center_content="no" min_height="none"][caption id="attachment_25702" align="alignright" width="183"] Deon Meyer[/caption] De liefhebber van thrillers weet dat er een aantal grote talenten onder de thrillerschrijvers in Zuid-Afrika huizen. Los van dat zij verschillende verhalen schrijven, is er één overeenkomst; zowel Deon Meyer als Mike Nicol zijn maatschappijkritisch. Zij worden daarin bijgestaan door hun (in Nederland onbekendere) collega’s Paul Mendelson, Charlotte Otter en Mala Nunn. En gezien bovenstaande uiteenzetting over het land is dat ook niet meer dan logisch, want de criminaliteit wordt inmiddels als een nationale crisis gezien. Toch is met name Deon Meyer ook wel kritisch over hoe Zuid-Afrika wordt geportretteerd in de media. De auteur van onder andere 13 uur, Icarus en Spoor (lees hier onze recensies) geeft aan dat Zuid-Afrikaanse maatschappij zeker duistere kanten kent, maar dat het vooral een mooi land is. In een interview met Bol.com in 2017 zegt hij daarover: “Mijn boeken zijn een getrouwe afspiegeling van de werkelijkheid. Zuid-Afrika is prachtig en er wonen mooie mensen. De meeste mensen zijn gelukkig, dat probeer ik ook te laten zien. Misdaad is duister, of dat nu in Scandinavië of Zuid-Afrika is. Misdaadromans laten gewoon een andere kant van de maatschappij zien.” Dat is ook exact de reden dat Meyer zijn boeken vooral rond en in Kaapstad projecteert, want dat kent hij het beste. Zijn boeken moeten vooral natuurgetrouw voelen. In een interview met Trouw zegt hij: “Ik ken de mensen en cultuur goed. Daarom kan ik hun gedrag aannemelijk beschrijven. Het moet wel realistisch blijven.” Waarom is de thriller in Zuid-Afrika zo succesvol, en waarom zijn Zuid-Afrikaanse thrillers buiten het land net zo succesvol? Volgens dr. Hans Ester in het Reformatorisch Dagblad heeft dat verschillende redenen. Een van de belangrijkste redenen is dat de ‘slechten’ in thrillers nagenoeg altijd hun verdiende straf krijgen. Dat is een mooi substituut voor de afgeschafte doodstraf in het ‘eggie’ en voor het feit dat in Zuid-Afrika daders vaak vrijuit gaan… [/fusion_builder_column][fusion_builder_column type="1_1" background_position="left top" background_color="" border_size="" border_color="" border_style="solid" spacing="yes" background_image="" background_repeat="no-repeat" padding="" margin_top="0px" margin_bottom="0px" class="" id="" animation_type="" animation_speed="0.3" animation_direction="left" hide_on_mobile="no" center_content="no" min_height="none"][caption id="attachment_19747" align="alignleft" width="300"] Mike Nicol[/caption] Een tweede bekende auteur uit het Zuid-Afrikaanse is Mike Nicol (lees onze recensies hier). Zijn Kaapstad-trilogie kon op goede kritieken rekenen in de landen waar de boeken zijn uitgebracht. Zo ook in Nederland. ThrillZone sprak hem in 2016. Hij lijkt toch wat kritischer over de maatschappij in zijn eigen land: “Ik beschrijf de Zuid Afrikaanse maatschappij zoals ik het zie en ervaar. Onze maatschappij kent grote problemen en de manier waarop ik die adresseer is door het schrijven van misdaadromans. Ik heb getracht de sociaal politieke issues van dit moment en van het recente verleden zo getrouw mogelijk weer te geven, waarbij ik gebruik heb gemaakt van de dingen die ik zie gebeuren in de politiek, maar ook in de straten en in de townships. Het verhaal is verder natuurlijk fictief, de handelingen en de personages die ik beschrijf zijn volledig aan mijn fantasie ontsproten. Interessant genoeg werden de boeken toen ze in Zuid Afrika uitkwamen politieke romans genoemd en werden ze door de recensenten daar aangeduid als de terugkeer van de politieke roman. Dat was echter nooit mijn bedoeling. Ik wilde alleen maar misdaadromans schrijven.” Het gaat Nicol aan het hart. Zuid-Afrika is volgens hem ver afgegleden: “Op dit ogenblik verkeert het land niet in een florissante staat. Toen ik Killer Country schreef was Zuma net aan de macht gekomen. Dat was in 2009. In de tussenliggende zeven jaren zijn we in meerdere opzichten behoorlijk ver afgegleden en de problemen die hij heeft veroorzaakt zullen serieus moeten worden aangepakt. Op dit moment ben ik echter niet positief gestemd over de toekomst. We hebben al een keer een grote sprong voorwaarts gemaakt van een apartheidsregime naar democratie en niks is dus onmogelijk. Het land staat echter voor een zware taak. Ik heb een kleindochter van zes jaar oud en ik vraag mij wel eens af of dit het land is waarin zij op zal groeien. Ik heb deze vragen nooit eerder aan me zelf gesteld. Ik heb mijn hele leven in dit land gewoond en ik ben niet van plan om er nu nog te vertrekken, maar voor een nieuwe generatie ligt dat misschien heel anders.” Nicol en Meyer zijn zonder meer de bekendste Zuid-Afrikaanse auteurs in ons land. Maar er zijn ook andere auteurs die ofwel uit het land komen, of hun boek(en) daar laten plaatsvinden. Ook via hen krijg je een goede indruk van het land en haar natuur. Zo kennen we inmiddels Chanette Paul, de Zuid-Afrikaanse auteur die Offerlam en Offerande schreef (lees onze recensies hier). Zij situeerde haar boeken echter in de lage landen en zeggen dus weinig over haar thuisland. Daarnaast komen ook Sarah Lotz (geboren in Engeland, getogen in Zuid-Afrika en bekend van De vierde dag, recensie hier) en Lauren Beukes (bekend van Gebroken monsters, recensie hier) uit Zuid-Afrika, maar ook zij situeren hun boeken elders dan het thuisland. Andere auteurs doen dat echter wel. Zo lezen we in Crash van Jack Bowman (recensie hier) hoe er een vliegtuig in Zuid-Afrika neerstort en hoe de intrige rondom de oorzaak ook verderop in de binnenlanden tot uiting komt. Daardoor blijkt maar weer eens waarom Zuid-Afrika zo’n mooi decor voor thrillerauteurs is. Het is een land van afwisseling, zowel in cultuur als landschap. Want hoe verder je richting het noorden rijdt, hoe desolater het landschap wordt. Een journalist van het Algemeen Dagblad reed in 2017 een toertocht op de motor met Meyer. In het noorden was het gedaan met menselijk leven. Wat overbleef was ruigte, dorheid en verlatenheid. En juist daar situeerde Meyer zijn post apocalyptische thriller Koorts. Zuid-Afrika, een land met voor elk wat wils. En in elk geval voor nog jaren thrillerplezier!  [/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]