Het had niet veel gescheeld of hier was ook een Drooglegging geweest

• 17 februari 2019
• Overig
• Marinus van de Velde

Het had niet veel gescheeld of hier was ook een Drooglegging geweest

a href="https://www.thrillzone.nl/wp-content/uploads/2019/02/droog-robert-van-oirschot.jpg"> Robert van Oirschot schreef ‘Droog’, een roman over de fictieve Drooglegging die Nederland treft in de jaren twintig. Het boek verscheen eind vorig jaar bij The House of Books. Wij stelden hem wat vragen. In je cv staat dat je organisatieadviseur bent. Vertel, hoe komt het  dan zover dat je een boek schrijft? Dat is een logische vraag. Eigenlijk is het al 15 jaar geleden begonnen toen mijn managementboek 'FutureManagement. De paradox van de beheersbare toekomst' uitkwam. Ik vond het toentertijd enerzijds een enorme bevalling en anderzijds genoot ik intens van het hele proces om je denkwereld in woorden om te zetten. Sindsdien ben ik (zakelijk) blijven schrijven; rapporten, columns en artikelen en bleef het ook leuk vinden. Vier jaar geleden heb ik er bewust voor gekozen om uit mijn bedrijf te stappen en als zelfstandig adviseur verder te gaan, vooral omdat ik mezelf meer tijd en ruimte wil gunnen om naast mijn 'werk' ook andere leuke dingen te doen. Sindsdien heb ik bijvoorbeeld als chef in een restaurant en als leerling-meubelmaker stage gelopen, dat waren echt hele gave ervaringen. En uiteindelijk heeft die vrijheid me ook tot het schrijven van DROOG gebracht. Het idee van de drooglegging in Nederland had ik langer in mijn hoofd, en toen ik eenmaal de tijd had (en nam), lukte het me om het idee daadwerkelijk tot een roman uit te werken. En ik vind het geweldig, ik ben echt van schrijven gaan houden, ook omdat het een fijne kruisbestuiving oplevert met mijn andere werk. Als adviseur bijvoorbeeld is creativiteit ook een belangrijk goed en helpt het als je helder kan formuleren en communiceren. Anderzijds kom ik door mijn research veel mooie, nieuwe zaken tegen die ik weer in mijn advieswerk kan gebruiken. Wat is het project De ziel van Leiden precies? Ik ben geboren in Voorschoten en woon sinds het begin van mijn studie Informatica (1985) in Leiden. Een heerlijk stadje met de omgangsvormen van een dorp waar het fijn toeven is. Maar wat wonen in Leiden nou echt zo leuk maakt, wat nou echt Leids is? Daar kregen we zo een twee drie de vinger niet achter en dus ontstond op een gegeven moment met wat vrienden het idee om dat eens uit te zoeken. Het werd al gauw een omvangrijk project met een team van vrijwilligers waarmee we een jaar lang de stad zijn ingegaan om verhalen op te halen. We organiseerden sessies rondom typisch Leidsche thema's en nodigden experts, bewoners, bestuurders en andere geïnteresseerden uit om er over te komen vertellen. Wat maakt de Leidse markt zo bijzonder? Waar komt het innovatieve karakter van Leiden vandaan? Hoe diep zit de 3 oktober-viering van het Leids ontzet in ons DNA? Hoe divers is de Leidse muziekscene wel niet? Enzovoorts. Fantastisch om te doen, ook omdat we de financiering -mede dankzij fondsen, sponsoren en crowdfunding-  zo konden vormgeven dat we al die verhalen in de vorm van een gratis stripboek aan de Leidse bevolking konden teruggeven. En zo zijn vorig jaar in januari 50.000 exemplaren van het boek onder alle Leidse huishoudens verspreid, met daarin het in stripvorm opgetekende verhaal van Joppe, die als stagiair-journalist van zijn hoofdredacteur de opdracht heeft gekregen om de Ziel van Leiden te achterhalen. Het heeft in de media veel aandacht gekregen, maar met name de reacties van de bewoners op het proces en het eindresultaat waren hartverwarmend. Ik kan elke stad zo'n project warm aanbevelen! [fusion_builder_container hundred_percent="yes" overflow="visible"][fusion_builder_row][fusion_builder_column type="1_1" background_position="left top" background_color="" border_size="" border_color="" border_style="solid" spacing="yes" background_image="" background_repeat="no-repeat" padding="" margin_top="0px" margin_bottom="0px" class="" id="" animation_type="" animation_speed="0.3" animation_direction="left" hide_on_mobile="no" center_content="no" min_height="none"][caption id="attachment_26984" align="alignleft" width="300"] Robert van Oirschot[/caption] Hoe kwam je bij de plot van Droog? Dat ontstond direct nadat ik het boek Live by Night van de Amerikaanse thrillerauteur Dennis Lehane uit had. Deze schrijver, onder ander bekend van de verfilmingen The Drop, Shutter Island en Mystic River schrijft veel over de rauwe zelfkant van de Amerikaanse maatschappij in diverse tijdperken.  Live by Night  gaat over de drooglegging in Amerika en de rol die de maffia daarbij heeft gespeeld. Eigenlijk kan je de opkomst van de maffia direct linken aan de drooglegging aan de jaren ‘20 van de vorige eeuw en ook de verwevenheid, later, van de onderwereld in de bovenwereld is er een direct effect van. Toen ik het boek uithad overviel me de vraag: "Wat zou er gebeurd zijn als er in diezelfde tijd ook in Nederland een totaal alcoholverbod van kracht zou zijn geweest?” Zouden we daar de groei van de misdaad en de positie van de criminaliteit in de samenleving mee kunnen verklaren? Dat idee ben ik gaan onderzoeken en uit mijn research kwam naar voren dat de drooglegging weliswaar nooit heeft plaatsgevonden, maar dat alle ingrediënten die ertoe hadden kunnen leiden wel aanwezig waren, zoals grote armoede, sociale misstanden en politiek draagvlak. En toen ben ik verder gaan fantaseren, waarbij ik al snel de Olympische Spelen van 1928 als decor ben gaan gebruiken. In hoeverre is Droog fictie? Droog is voor 100% fictie met 80% aan non-fictie. Beetje paradoxaal misschien, maar het komt erop neer dat ik zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid ben gebleven om een fictief verhaal zo geloofwaardig mogelijk te maken. Historische figuren als minister-president Ruijs de Beerenbrouck, politicus Abraham Kuyper, burgemeester Tellegen en Bep van Klaveren hebben allemaal echt bestaan en spelen een prominente rol in Droog. Ook historische gebeurtenissen als die Olympische Spelen (en de aanloop er naar toe), de Eerste Wereldoorlog (toen nog de Grote Oorlog genoemd) en de diverse kabinetsformaties komen voorbij en heb ik verweven met het fictieve verhaal van de Antonie Donkers, die zich van scharrelaar opwerkt tot de 'Capo di tutti Capi' van de Amsterdamse onderwereld. Het leuke van die opzet is dat ik zelfs van historici te horen krijg dat ik ze met Droog op het verkeerde been heb gezet en dat lezers het een uitdaging vinden om uit te zoeken wat nu echt en wat niet echt gebeurd is. Wat voor persoon is Antonie Donkers, de hoofdrolspeler in Droog? Antonie is aimabel. Heeft het hard op de goede plek, is een mooie, sterke jongen met een grote liefde voor zijn jeugdvriendin Helena en die hondstrouw aan zijn beste vriend Johan is. Het is een scharrelaar die overdag alle klussen in de bouw en op straat aanpakt (Amsterdam groeit in die tijd erg hard en verandert door de komst van onder andere de auto ook van karakter) en die zich 's avonds aan meer schimmiger zaken wijdt. Hij worstelt met de verwachtingen die Helena van hem heeft. Zij wil meer dan een leven in de marge en werkt zich, in navolging van sterke vrouwen als Suze Groeneweg en Aletta Jacobs, omhoog op de maatschappelijke ladder. Antonie probeert bij haar aan te haken, maar maakt daarbij foute keuzes waardoor hij steeds verder in de onderwereld gezogen wordt. Hij tuigt daar rondom de handel in illegale drank een organisatie op en profiteert zo optimaal van de drooglegging. Eerst doet hij dat nog noodgedwongen onder de vlag van Theo 'De Slachter' Bakker, de grootste crimineel van Amsterdam, maar gaandeweg neemt hij de macht over, wat uiteindelijk in een apotheose tijdens de legendarische Olympische halve finale van Bep van Klaveren uitmondt. Kort gezegd: Antonie is te charmant om te haten en te meedogenloos om lief te hebben. [/fusion_builder_column][fusion_builder_column type="1_1" background_position="left top" background_color="" border_size="" border_color="" border_style="solid" spacing="yes" background_image="" background_repeat="no-repeat" padding="" margin_top="0px" margin_bottom="0px" class="" id="" animation_type="" animation_speed="0.3" animation_direction="left" hide_on_mobile="no" center_content="no" min_height="none"][caption id="attachment_26985" align="alignright" width="300"] De Amerikaanse Drooglegging riep veel verontwaardiging op. "Het stopt eindelijk!"[/caption] Waarom moeten mensen volgens jou Droog lezen? Het is in ieder geval een boek wat ik graag zou lezen. De mix van fictie en non-fictie maakt het intrigerend, net als de combinatie van romantiek, geweld, liefde, criminaliteit en politiek. De Amsterdamse, Haagse en Rotterdamse sferen uit die tijd heb ik zo sferisch mogelijk weergegeven; ik heb me daarvoor echt in die tijd ondergedompeld en het is, hoor ik uit de reacties, goed gelukt om de lezer daarin mee te nemen. De personages heb ik zo geprobeerd te portretteren dat ze je nieuwsgierig maken naar wat ze gaan doen en vooral hoe hun acties effect hebben op hun relaties. En, niet te vergeten, het is een spannend boek met een eind dat ruimte laat voor een vervolg. En ook daar hoor ik positieve geluiden over van lezers: ze kijken echt uit naar het volgende deel. Komt er een vervolg als schrijver? Kun je daar iets over vertellen? Jazeker. Ik ben met de uitgever The House of Books in gesprek over deel II en deel III van Droog; het lijkt me echt geweldig om een trilogie neer te zetten. Ik heb daarnaast ook nog wat andere ideeën, maar voorlopig heb ik hier dan mijn handen vol aan. Droog is niet direct een thriller, als we de aankondiging geloven. Wat is jouw favoriete thriller? Droog is inderdaad niet een klassieke thriller, al zou ik niet precies kunnen omschrijven wat dat is. Ik noem Droog zelf wel af en toe een historische thriller omdat het genoeg thrill-elementen in zich heeft. Het oude werk van Stephen King vond ik altijd mooi, maar ik kijk dus vooral echt naar de thrillers van Dennis Lehane uit.[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]