Interview: Harlan Coben (2020)

• 19 maart 2020
• Interview
• Marinus van de Velde

Interview: Harlan Coben (2020)

iv>

In het licht van het verschijnen van zijn nieuwste thriller Wild, sprak Marinus via Skype met Harlan Coben. Het werd een geanimeerd gesprek. Lees hieronder verder!

Je nieuwe boek heet in het Nederlands Wild, in het Engels The boy from the woods. In Nederland komt het boek in maart uit. Waar gaat het over?

Het idee voor Wild verscheen in mijn gedachten toen ik door de heuvels liep. Ik genoot van het uitzicht, en ineens zag ik een jongetje dat er alleen liep. Toen dacht ik; wat als niemand weet waar het jongetje vandaan komt, wat zijn geschiedenis is en wie hij is? Dat besloot ik aan het papier toe te vertrouwen; een jongetje die in het bos leefde, en waarvan onduidelijk is wat ermee gebeurd is. Intrigerend.

Zit er een boodschap in het boek, is er iets wat je je lezers mee wilt geven met Wild?

(Lacht). Jazeker. Maar ga daar maar zelf achter komen. Oftewel, pak het boek op en lees het. Dan kun je zelf bepalen of er een bepaalde boodschap in zit.

Hoe kwam je op het karakter van Wilde?

Het is inmiddels een man van 36, dus volwassen. Het is iemand die door zijn geschiedenis in het bos eigenlijk maar moeilijk contact met mensen kan leggen. Hij is wat contactgestoord. Hij leeft in een dorp en natuurlijk heeft hij inmiddels wel een soort kennissenkring opgebouwd. Toch blijft contact maken met anderen moeilijk voor hem en dat is natuurlijk verklaarbaar. Hij heeft inmiddels wel een militaire achtergrond en een grote kennis van veiligheidszaken. Wanneer iemand in het dorp verdwijnt, schiet hij te hulp. Met zijn achtergrond en ervaring kan Wilde helpen. Toch blijkt deze verdwijning veel meer gevolgen te hebben dan alleen die in het dorp voelbaar zijn. Het is een misdrijf met wereldwijde gevolgen en zelfs Wilde heeft moeite om het op te lossen. Het verhaal schiet daardoor een aantal kanten op. En dat zal de lezer verrassen.

In Nederland wordt Wild in maart gepubliceerd. Is dat wereldwijd hetzelfde?

Nee, zeker niet. Volgens mij laatste informatie wordt Wild in maar liefst 44 talen uitgegeven. Dat is nogal wat en dat zijn nogal wat vertalingen. Op de een of andere manier zijn de Nederlanders altijd snel met vertalingen en publicaties. In Polen zijn ze net klaar met het boek dat voor Wild uitkwam. Nederlanders hebben een taalgevoel. Dat zal vast meespelen. Ik vind het wel mooi en ook opvallend.

Je bent met 70 miljoen verkochte thrillers een van ’s wereld meest bekende auteurs. Hoe ga je daarmee om?

Joh, ik hou me daar eigenlijk helemaal niet mee bezig. Ik vind het gaaf om te schrijven. Ben gewoon een kerel die schrijft en boeken uitgeeft. Niet meer, niet minder. Ik ga er echt niet van naast mijn schoenen lopen.

In interviews die ik las kom je over als een bescheiden en soms zelfs wat onzekere man. Hoe kan dat?

Ik denk dat elke schrijver dat wel heeft. Je bent zo goed als je laatste boek. Elk boek is weer een test, een ultieme test om te kijken of je er nog toe doet. Het is altijd afwachten hoe een boek landt. Dat geldt ook Wild. Ik begin eigenlijk weer van voren af aan. Ergens is dat ook wel mooi. Het houdt je namelijk scherp. De dag dat je gemakzuchtig wordt is de dag dat je een slecht boek aflevert. Je moet eigenlijk altijd wat bezorgd blijven dat je boek niet goed is. Dan lees je je script opnieuw en past het aan. En daarna doe je dat gewoon opnieuw tot die bezorgdheid iets weggenomen is. It fuels me, dan ben ik het best; als ik scherp ben, schrijf ik op mijn best. Zelfs na 70 miljoen verkochte boeken moet je die houding houden, vind ik. Overigens is het zo dat geen van de boeken die ik schreef, me 100% tevreden stelden. In mijn ogen kan er altijd iets beter. En dat probeer ik te bereiken door in het volgende boek er nog even extra goed naar te kijken. “Ik probeer door het schrijven eigenlijk een soort nirwana te bereiken. Maar da’s me nog nooit gelukt”, concludeert hij lachend.

Is schrijven een droombaan voor jou, of werk?

Eigenlijk beide, als ik erover nadenk. Je moet produceren, want de schoorsteen moet roken. Aan de andere kant. Ik wilde het liefst schrijver worden en toen dat lukte, kwam de droom wel uit. Dus je zou kunnen zeggen a little bit of both. Het is wel zo dat een droom nooit uitkomt zonder er hard voor te werken.

Heeft een auteur als jij fans, of lezers?

Poeh, goeie vraag. Ik denk lezers. Een tv-ster of muzikant heeft fans. Een auteur heeft een andere relatie met zijn lezers. Het is best intiem. Je schrijft iets en daarna vertaalt een lezer het in zijn of haar hoofd tot een bepaald beeld. Er komt fantasie bij kijken. Het is daarmee een een-op-een relatie tussen lezer en auteur. Dat is echt anders dan een muzikant die optreedt, of een filmster.

Probeer je met elke thriller een boodschap mee te geven?

Mijn boodschap die ik probeer over te brengen, is dat ik hoop dat je je vermaakt met mijn verhaal. Ik wil je raken. Het boek moet bij blijven, misschien wel voor een langere tijd. Maar uiteindelijk is het entertainment. Ik wil dat je het boek en het verhaal leukt vind. Dus een echt diepliggende boodschap? Nee, dat niet.

Waarop ben je het meest trots als auteur?

Als iemand het boek maar niet kan weg leggen. Dat je een thriller van me oppakt, en niet meer kunt stoppen met lezen. Dat de nacht voorbij is en je dat niet eens door hebt omdat je helemaal in het verhaal zit. Want een schrijver zonder lezer is als een klusjesman met één hand; het is niet volledig. Ik beeld mezelf in dat ik een mooi huis heb gebouwd en dat jij als lezer moet bepalen of het warm genoeg is, of dat het licht goed werkt. En als dat zo is, ben ik trots want dan is mijn doel behaald. Of hij een boek heeft waarop hij het meest trots terugkijkt? Nee, eigenlijk niet. Meestal ben ik het meest tevreden over mijn nieuwste boek. Maar da’s tijdelijk, want wanneer ik dan weer een nieuw boek schrijf, vind ik die weer goed. Nee, er is niet één titel die eruit springt.

Je hebt een rijk familieleven. Hoe combineer je dat met schrijven?

Nou, eigenlijk gaat dat best goed want alle kinderen zijn inmiddels de deur uit. Ik heb alleen nog een vrouw, en een hond. Dus het schrijven gaat me goed af. Mijn kinderen zijn allemaal uitgevlogen. De jongste is net naar de universiteit. Vroeger was dat trouwens wel anders toen huize Coben vol met kindergeluiden was. Toen moest Harlan Coben echt tijd claimen, hij moest figuurlijk gesproken vechten voor ‘schrijftijd’. Of hij ging weg. Waar naartoe? “Och, overal wel. Een koffiezaak, of zelfs achterin vliegtuigen of auto’s. Overal waar ik kon, of mocht. Best flexibel eigenlijk.” Coben reist desgevraagd nog wel veel voor zijn werk. “Volgens mij vrouw reis ik teveel, volgens mijn uitgever te weinig.” De laatste tijd was hij vooral druk met The Stranger, een serie die binnenkort op Netflix verschijnt en naar een van zijn boeken is geschreven. “Dan moet ik advies geven, of word ik ergens voor gevraagd. En dan vlieg ik weer uit.” Of hij nog naar Nederland komt binnenkort? “Nee, volgens mij niet. Ik kom er wel regelmatig hoor, maar dat geldt ook voor Engeland en Duitsland. Specifieke plannen heb ik niet, hoewel ik wel van Nederland houd. Ik ben echter niet veel verder gekomen dan Amsterdam. Jullie zijn trouwens een lang volk zeg. Ik ben zelf al lang, maar jullie?” Coben werkte in zijn jeugdjaren aan de Costa del Sol. Hij was barkeeper en kreeg veel te maken met Nederlanders. “Dat was bijvoorbeeld in Torremolinos. Wat me bij is gebleven dat het jullie als volk niet veel uitmaakt wat anderen denken. Recht voor zijn raap zijn jullie. Daar hou ik wel van.”

Je zei ooit dat je niet gemaakt bent voor een 9 tot 17 baan. Waarom zei je dat?

Ik werkte toen volgens mij nog in de reisbranche. Mensen vertellen waar ze naartoe gingen en hoe laat. Nee, dat was niets voor mij. Ik merkt rond 1993 dat ik het best ben in schrijven. Ik ben namelijk niet je beste werknemer. Ik schrijf liever. This is just better for everybody.

Het bekendste karakter in je boeken is Myron Bolitar, een sportagent. Een bijzonder vak voor een thrillerpersonage. Hoe dat zo?

Een tijd geleden, we schrijven 1993, raakte ik in contact met mijn boekagent. Hij zette mij op het spoor van een vrouwelijke sportagent, dat was toen populair op televisie in een serie. Echter, dat werkte niet voor me. Toen ik ging zitten, plopte Myron gewoon op in mijn hoofd. Hoe dat ging kan ik niet meer reproduceren maar ineens was hij er. En na het eerste deel volgde een tweede, en een derde. En het werd een serie. Of Myron Bolitar nog terugkomt in een boek, daarop antwoordt Coben positief. “Maar in een verrassende manier, daar zal je nog van opkijken”. Hetzelfde geldt voor Wilde, de hoofdpersoon uit het nieuwste boek Wild. Ook hij komt terug in een tweede boek.

Wat schrijf je liever? Een serie, of een stand alone?

Beide schrijf ik graag. Een standalone is een soort leeg schilderij. Die moet je helemaal opbouwen vanaf nul. En ook afronden op hetzelfde doek. Dat is een voor een serie echt anders. Daarmee kun je alle kanten op. Ik ben nog steeds echt wel blij met mijn ‘meesterwerk’, de 14 boeken met Myron en Mickey Bolitar. Dat is mijn grootste verdienste.

Welke auteur volg jij?

Dat zijn er best veel. Ik lees veel en als ik hier nu een paar namen drop, dan vergeet ik anderen en daar doe ik ook vrienden mee tekort. Dus nee, ik noem geen namen maar ik lees wel graag. Overigens had ik geen ander boek van een auteur het liefst zelf geschreven. Want dan had ik niet zo van het lezen genoten, denk ik.

Wat wil je nog meegeven aan onze Nederlandse volgers?

Blijf genieten van thrillers! En ga mijn nieuwe tv-series kijken op Netflix; zoals The Stranger, The Woods. De komende tijd te zien op Netflix, geniet ervan!