Eind maart '24 kwam bij uitgeverij Boekerij de tweede thriller -IJzige val- van de Zweedse scenarioschrijver Ulf Kvensler uit. 

De omgeving

IJzige val is de vertaling van Brandmannen, en speelt zich voor een groot gedeelte af in Farö. Volgens eigen zeggen geen onbekend gebied voor Kvensler, zo stelt hij in een interview met ThrillZone:

"...Fårö, waar het grootste deel van IJzige val zich afspeelt, is heel vertrouwd voor mij omdat we daar een zomerhuis hebben (eigenlijk trekken we deze paasvakantie in ons nieuwe zomerhuis!). Mijn zoon is bezorgd dat ik binnenkort geen bekende locaties meer heb voor boeken of zo. Maar dat zal wel meevallen..."

Kvensler stelt dat hij het belangrijk vindt om de Scandinavische natuur zo getrouw mogelijk neer te zetten. Dat deed hij ook al in Het hoge noorden. Dit eerdere verhaal speelt zich af in Sarek, het grootste nationale park van Zweden. Dit park is gelegen in het noorden van Zweden, om precies te zijn in Lapland. Het omvat een berggebied van 1970 km2 en heeft acht bergen boven de 2.000 meter grens. Voor Zweden is dit gebied het belangrijkste als het gaat om het bergtoerisme, maar ook hiking is heel populair in Sarek.

Nog even terug: Het hoge noorden gaat over een jaarlijkse trip die drie vrienden, Anna, Hendrik en Milena maken in het nationale park. Dit jaar gaat Jacob, de nieuwe vriend van Milena, voor het eerst mee. De relatie is nog vrij pril en Jacob heeft zichzelf eigenlijk een beetje uitgenodigd. Als blijkt dat tijdens de reis deze Jacob zich steeds dwingender en manipulatief gaat opstellen en er ongelukken gebeuren, wordt de trip anders dan voorgesteld.

Filmisch schrijven

De meest gelezen opmerkingen  over Sarek (het hoge noorden) en Brandmannen (IJzige val) zijn dat Kvensler zijn verhalen filmisch schrijft. Op zich is dat niet vreemd, want in een interview door de Zweedse journalist Gunnar Rehlin gaf Kvensler aan dat hij oorspronkelijk een script voor een film wilde maken.

“Maar eigenlijk: vanaf mijn jonge jeugd wilde ik eigenlijk niets liever dan een auteur worden. Ik schreef op 10-jarige leeftijd, volgens mijn mening toen de beste detective die er ooit is geschreven. Toen ik dit gekrabbel echter een jaar later teruglas is dit in de vuilnisbak belandt”, vertelt Kvensler.

Toen hij begon met schrijven van dit boek was Kvensler nog nooit in Sarek geweest, maar had wel veel wandelingen gemaakt Noorwegen, Zwitserland en Yellowstone. Om toch het gevoel over te kunnen brengen is hij, samen met een aantal vrienden, naar Sarek geweest en precies dat gevoel wat hij daar heeft gekregen probeert hij in zijn boek te beschrijven. 

“Als ik dit niet had gedaan, had ik nooit de intentie en het gevoel wat de wandeling in Lapland bij mij heeft losgemaakt, over kunnen brengen in het boek. Omdat ik dit heb gedaan kon ik bij het schrijven met mijn personages als het ware meelopen,” vertelt hij aan Gunnar Rehlin.

Wat voor Kvensler vooral moeilijk bleek in zijn verhaal was hoe hij, als 54-jarige man, het innerlijke leven van de twee vrouwelijke hoofpersonages, die rond de dertig jaar zijn, kon portretteren. “Dat vond ik het moeilijkste om goed over te kunnen brengen. Wat hielp is dat in mijn hoofd het verschil tussen mannen en vrouwen niet zo heel groot is en mijn vrouw argwanend meelas en vermanend rectificeerde”. 

In de tv-wereld

Ulf Kvensler is op 25 januari 1968 geboren in Ronneby. Hij studeerde economie aan de Universiteit van Upsalla en werkte twee jaar als IT- en managementconsulent. Maar zijn hart lag bij de entertainment en samen met Mikael Tornving en Henrik Hjelt vormde hij de komische groep Humanator. In 1996 kreeg Kvensler een baan als komiek bij Sveriges Television. Zo was hij regelmatig te zien in Zweedse humoristische tv series, maar van een echte doorbraak is nooit echt sprake geweest. 

Toen hem echter werd gevraagd of hij sketches wilde schrijven voor de nieuwssatireserie Det har hänt, een tv-programma wat wel veel leek op Have I got news for you van de BBC, bleek dat hij dit vele malen leuker vond dat zelf voor de camera te staan.

En zo had Kvensler zijn nieuwe roeping gevonden. Hij maakte zich los van Sveriges TV en ging aan de slag als scenarioschrijver. Daarnaast probeerde hij ook het regisseren van tv series onder de knie te krijgen. In 2008 kreeg hij de opdracht om twee afleveringen van de politieserie Irene Huss te regisseren. Voor zijn carrière was dit een prima boost, maar critici vonden dat hij zijn hoofdpersonage vooral koel en koud had neergezet en hij te veel afweek van het oorspronkelijke verhaal. Kvensler verdedigde zich met de opmerking dat juist dit de zienswijze van de regisseur was.

In vervolg kreeg hij ook de opdracht om een aflevering van Annika Bengtzon, crimereporter te regisseren. Hij stelde voor om ook het scenario voor deze aflevering te schrijven maar daar stak de schrijfster (Liza Marklund) een stokje voor, want dat deed deze auteur altijd zelf voor de tvserie.

Dit waren opdrachten voor crimeseries, maar zijn hart lag in het begin van 2010 toch nog bij de comedy. In dat jaar kreeg hij met een aantal vrienden een idee voor een nieuwe serie. Samen met Felix Hemgren, Jacob Seth Fransson en Pontius Edgren kwam hij op het idee van Solsidan. Deze serie gaat over een 39-jarige tandarts die naar jaren samen met zijn vrouw teruggaat naar zijn geboortedorp. Daar ontmoet hij zijn oude vrienden weer en komen humoristische situaties van vroeger weer boven drijven.  Kvensler was een van de bedenkers, deed de regie en ze schreven met vieren ook het scenario. 

Deze humoristische serie kreeg 50 afleveringen en was een flink succes. Zelfs zo groot dat in 2017 vlak nadat de serie was gestopt een speelfilm werd gemaakt waarbij Kvensler een belangrijk aandeel had. 

Met deze serie werd Kvensler wel meer gevraagd voor andere projecten. Zo kwam in 2014 een nieuwe serie op de Zweedse TV: Welcome to Sweden, waarbij een Amerikaanse accountant samen met zijn Zweedse vriendin zijn baan in de USA opzegt en zijn leven wil oppikken in Zweden. Daar blijkt dat deze Bruce Evans ondanks zijn voor Amerikaanse standaarden liberale levenswijze, voor een cultuurshock komt te staan als hij eenmaal in Zweden probeert te aarden.   

Deze serie was een succes en voor de tweede serie die al snel daarop volgde werd Kvensler gevraagd om twee afleveringen te schrijven en alle vier te regisseren. Deze tweede serie was niet zo’n groot succes als de eerste maar daar kon Kvensler niet zo veel aan doen.  Aan het einde van de eerste serie had een journalist een wat negatieve recensie geschreven over de laatste aflevering. Daar werd hij op niet mis te verstaande wijze via Twitter op aangevallen (vandaag de dag niets vreemd, maar dit is 2014). De aantijgingen waren niet mals en de journalist deed aangifte bij de politie. Toen deze onderzoek deden bleek het IP- adres van de afzender niemand minder dan de hoofdrolspeler van de serie, Greg Poehler. Deze moest diep door het stof. De contracten voor de tweede serie waren al getekend met het hoofdpersonage en bij de productie hoopte men dat de storm van verontwaardiging die deze zaak had veroorzaakt, was gaan liggen, maar niets was minder waar. Hierdoor was eigenlijk het lot van de serie wel bezegeld.

In 2016 stapte Kvensler van de comedy af en ging kwam hij met het idee om een horrorserie te schrijven over een verlaten skioord in het noorden van Zweden, waar vlak voor de opening van dit project vier mensen op mysterieuze wijze zijn vermoord. Vier vrienden gaan naar dit skioord om uit te vinden wat daar heeft plaats gevonden.

Kvensler bedacht deze serie en schreef de eerste twee afleveringen, maar in de periode waarin hij deze twee schreef werd hij benaderd om mee te werken aan een groot en vooral duur project voor de Zweedse commerciële televisie. 

Hij kreeg de opdracht om het script te schrijven voor de TV serie Var Tid Ar, met als bijtitel The 
Restaurant. In deze serie, naar het idee van Johan Roselind, gaat het om de familie Lowander die het meest prestigieuze restaurant bezitten in hartje Stockholm. De serie begint op 7 mei 1945, de oorlog is over en een nieuw tijdperk voor de welvarende staat Zweden breekt aan, wat conflicten zal geven tussen de nieuwe elite en de oude.

Deze serie laat zien dat het Zweden zo vlak na de oorlog al voor de wind gaat, maar ook de onderlinge verhoudingen in de familie zijn een constante bron van problemen. Deze serie doet in zekere zin wel denken aan Downtown Abbey, maar dan iets later in de vorige eeuw. 

In totaal zijn er 4 series verschenen van The Restaurant. De eerst serie speelt zich af in de periode 1945 – 1952, de tweede van 1955 – 1962 en de derde serie van 1968 tot 1972. De vierde serie werd in 2021 opgenomen als een vorm van bonus en werd ronde de kerstdagen van 2021 uitgezonden. In de vier afleveringen van deze serie gaat men terug naar 1951, dus een tussenstuk van serie 1 en2.

Kvensler heeft voor alle vier de series het scenario geschreven en kreeg daar veel lof voor. De tijden dat criticasters niet overtuigd waren van zijn kwaliteiten waren voorbij. 

Een thriller schrijven

En uitgerekend dan gaat hij weer wat anders doen.  Zijn jongensdroom achterna, het schrijven van een boek. En nu ligt het tweede boek al in de handel: IJzige val. 

In het eerder vernoemde interview met Gunnar Rehlin, welke is verschenen op 19 april 2022, vlak nadat zijn debuut was uitgekomen in Zweden, vroeg de journalist naar zijn toekomstplannen. Kvensler wist te vertellen dat hij in het najaar van 2022 ging beginnen aan een nieuw boek, een spannende roman, waarvan de inhoud nog steeds geheim is. En dat werd IJzige val. 

Daarnaast liet hij ook weten dat hij zeker nog niet genoeg heeft van het schrijven van scenario’s. Want op de Zweedse commerciële televisie is eind van 2022  Nattridarna uitgezonden, een tv-serie geschreven door Ulf Kvensler. Het is gebaseerd op het autobiografische boek van Sophie Jahn over het seksueel misbruik dat plaatsvond op een manege in Ekero in de jaren 90.

Het lijkt ons heel sterk dat IJzige val het laatste zal zijn wat we van Ulf Kvensler zullen horen en dat is gezien zijn staat van dienst, maar goed ook.