In het kader van de Scandi-maand spreken we met een aantal auteurs uit het ‘hoge noorden’. Zo ook met Fredrik Persson Winter, die je kent van De das. Zijn nieuwste boek heet Karma is net uit. Hoog tijd voor een aantal vragen!

Wat je over Winter moet weten

“Ik ben schrijver, advocaat en voorheen ook een podcastmaker,” zo begint Winter op de vraag wat we écht van hem moeten weten. Hij maakte, samen met een aantal liefhebbers en auteurs van horrorverhalen, zeven jaar lang een podcast over dat genre. “Maar dat is gestopt toen corona begon. Niet door de pandemie hoor, maar omdat het goed was zo. Het was erg low budget, maar heel leuk om te doen. We hadden elke keer een paar honderd luisteraars. Niet verkeerd dus. Het werd best wel goed ontvangen, helemaal als je kijkt naar het feit dat het maar een klein genre is waar het over ging.”

Winter schreef, voordat hij begon aan thrillers voor volwassenen, Young Adult-boeken. “Met een klein beetje horror erin,” geeft hij aan.

Winter schreef ook nog aan een derde Urban Young Adult-boek, maar die werd afgewezen. Toen besloot hij aan een ander boek te gaan werken en zich meer te richten op het volwassen genre. Het werd in eerste instantie een kort verhaal met een wezen dat uit een tunnel kroop. “En dat werd uiteindelijk De das. Dat is een soort lichtgewicht horror, maar wel iets wat echt kan gebeuren. Er zat ook een stukje ‘crime’ in, maar niet zoals de politiethrillers die je uit Scandinavië tegenkomt.”

Karma

Zijn nieuwste thriller heet Karma en is net in Nederland verschenen. “Het boek gaat over een vermist kind. Die is zoekgeraakt in een bos en nooit teruggevonden. Ze is de dochter van een bekende true crime-schrijver. Op een dag vinden ze een lichaam in het bos, maar het is niet het meisje. De botten zijn namelijk veel ouder.”

Van daaruit gaat het verhaal naar vier mensen die in het verleden bij een heftige gebeurtenis betrokken waren en waarbij iemand overleed. “Het zijn stuk voor stuk succesvolle mensen. Een schrijver, een advocaat, een agent, dat soort. Maar één iemand heeft dus een groot geheim. Maar wie is het? Dat is de vraag.”

De auteur

Karma is wederom een stand alone­-thriller. Winter heeft kort gedacht om aan een serie te gaan werken. Maar zowel Karma als De das hebben niets met elkaar te maken, los dat de wereld van uitgeverijen een rol speelt in de boeken. Dus dat was geen optie. “Er zit overigens een interessante twist in Karma. Ik ben benieuwd of mensen dat in de gaten hebben,” zo vult hij lachend aan.

“Ik hou ervan om verschillende dingen te doen,” gaat Winter verder. Hij refereert aan het feit dat zijn eerste thriller horrorelementen in zich heeft, maar Karma weer helemaal niet. “Het is leuker om verschillende dingen te doen. Karma is dan weer iets meer een conventionele thriller. Het politieperspectief komt er echter niet in terug. Je ziet alleen de invalshoeken van de vier hoofdpersonen. De opsporing van het meisje speelt niet de grootste rol. Dat is dan weer best onconventioneel.”

Zijn inspiratie haalt Winter overal vandaan. “Ik zie iets, en begin dan te fantaseren. Zo kwam de verhaallijn van Karma ook naar voren. Wat als je iemand zoekt, maar je vindt een ander lichaam? Dat is dramatisch.”

Zijn groei als auteur

“Ik hoop dat ik beter ben geworden als auteur, maar dat is aan de lezers.” Hij schrijft al heel zijn leven. Als kind schreef hij korte verhaaltjes. Winter ziet de ontwikkelingen van zichzelf vooral in het feit dat hij weet hoe hij een verhaal kan laten ‘werken’. “De eerste verhalen kwamen toevallig ergens terecht qua plot. Maar dat is nu echt anders. Ik bepaal eerst waar het boek naartoe moet gaan, en dan schrijf ik. In plaats van dat dit iteratief gebeurt.”

De groei zit dus vooral in het voorbereidende werk, voordat hij gaat schrijven. “Daardoor krijg ik een kwalitatief beter verhaal, althans dat vind ik.”

Daarnaast vindt hij dat de uitwerking van zijn personages steeds beter gaat. “In Karma zie je dat terug. Het boek is niet plotgedreven, maar personagegedreven. Dat kan alleen als je karakters goed staan.”

Fulltime of niet?

Naast schrijven is Winter nog steeds advocaat. “Beide banen zijn fulltime eigenlijk. Ik ben eigenwijs en doe het nog steeds zo. Ik hou het meest van schrijven, maar ik moet er nog steeds een andere baan hebben om rond te komen. Dus om tijd te sparen, ben ik gestopt met bingewatchen van series. Geen vijf afleveringen meer op een rijtje, maar eentje. En daardoor krijg ik meer tijd om te schrijven. Ik zou meer tijd aan het schrijven willen besteden, maar goed, dat gaat dus nog niet.”

Grote voorbeeld

Wie is zijn grootste voorbeeld als auteur? Hij heeft er een paar. Zo noemt Winter Iain Banks, een inmiddels overleden Schotse auteur. “Hij schreef ook science fiction, maar dan onder de naam Iain M. Banks. Dat is een genre dat ik ook nog een keer zou willen aanraken. Dan verras ik iedereen gewoon,” lacht hij.

Hij gaat verder. “Hij schrijft op een geweldige manier. The player of games is een voorbeeld van een boek dat je zou moeten lezen. Hij schreef dus ook thrillers, als Iain Banks. Zijn bekendste boek is De wespenfabriek een erg heftig boek over een psychopathisch kind. Die zou je moeten lezen.”

De Scandi-traditie

Winter komt uit Zweden, wat betekent dat zijn boeken onder de Scandi-traditie vallen. Maar is dat echt zo? “Mijn boeken passen er niet direct écht in. Maar in De das neem ik het genre een klein beetje op de hak. Niet kwaad bedoeld hoor, want ik lees ook graag Scandi’s. Maar in De das vermoordt de dader zijn slachtoffers best willekeurig. Niet alleen meisjes, of oudere mannen zeg maar. Het eerste slachtoffer is een meisje. Maar het lijk ontbreekt. In de meeste Scandi-thrillers kom je echter een dood meisje tegen. Maar bij mij dus niet, het lichaam ontbreekt. Dat was dus een knipoog naar het genre.”

Zijn boeken passen dus een beetje in de traditie, maar ook weer niet. “Ja, in De das waren er twee agenten. Een man en een vrouw. Geen dronkaards, maar een Tinderverslaving. In Karma ook weer; daar gaat het niet over meerdere slachtoffers, of de politiezoektocht die erachter komt dat de butler het heeft gedaan,” lacht Winter. “Ik wil er dus wel wat mee flirten, maar niet all-in. Ik heb een andere invalshoek.”

Hoe kan het dan dat de Scandi-thriller nog steeds zo populair zijn? “De boeken blijven dicht bij de realiteit. En tegelijkertijd willen we toch vermaakt worden met misdaad. Dit genre pakt beide ingrediënten. Het genre pakt ook de duistere kant van de maatschappij. In Zweden hebben we bijvoorbeeld veel last van gangs en ganggeweld. Auteurs pakken die donkere kant graag op. En daardoor is het genre zo populair.”

Nieuw boek

En een nieuw boek? “Jazeker, ik ben al druk bezig om het vorm te geven. Als het lukt, zal dat een legal thriller worden. Ik ben immers schrijver, maar ook advocaat. Ik ben net bezig om de synopsis af te ronden. De bedoeling is dat het een trilogie wordt. Als het in Zweden goed landt, hoop ik dat het ook richting Nederland komt. Natuurlijk probeer ik ook hierin weer iets anders te zijn dan je doorsnee legal thriller. Dat hoort inmiddels wel een beetje bij mij.”

Ok, gaan we het vragen? Ja, we doen het toch. Karma of De das? “Dat is als vragen naar je favoriete kind. Maar ik vind beiden, om verschillende redenen, gaaf. Ik vind het verhaal van De das bijvoorbeeld mooi. Is het een monster, of ‘gewoon’ een gek persoon? Als de lezer zichzelf dat blijft afvragen, is mijn werk geslaagd. En ik ben blij met Karma omdat alles wat erin gebeurt, echt kan gebeuren. Dat houdt het dichtbij de realiteit.”