Søren Sveistrup is vooral bekend als scenarioschrijver van één van de populairste Scandinavische series ooit, The Killing. Nu heeft hij een thriller geschreven: Oktober belooft dè thriller van dit najaar te worden. Ik hoefde dan ook niet lang na te denken toen ik het aanbod kreeg om deze Scandinavische auteur te interviewen. Het interview vond op 28 augustus plaats in wederom het prachtige Ambassade hotel in Amsterdam. Om het ijs te breken vroeg ik aan Sveistrup of dit zijn eerste bezoek aan Amsterdam/Nederland was. Het bleek inderdaad zijn eerste bezoek aan ons land te zijn. Helaas had hij niet veel tijd om de stad uitgebreid te bezichtigen, maar de grachten en bijbehorende prachtige grachtenpanden zijn hem natuurlijk niet ontgaan. Ook de relaxte sfeer in de stad en de vriendelijke mensen vielen hem direct op. Amsterdam stond overigens al lang op zijn verlanglijstje: hij is namelijk een groot voetbalfan en veel Deense voetballers spelen al jaren bij Ajax. Ooit hoopt hij dan ook een wedstrijd van Ajax in de Johan Cruijff Arena bij te wonen. Zelf woont Sveistrup met zijn vrouw en twee kinderen in een stadje vlakbij Kopenhagen. Sinds kort hebben ze een puppy waar ze hun handen vol aan hebben: hij is heel wild en slaapt amper. 'Net of je er weer een kind bij hebt', aldus Søren.

Ik vroeg Søren waarom hij denkt dat Scandinavische literatuur en films en series zo populair zijn in Nederland. Deze populariteit is hem bekend want toen hij nog scenarioschrijver was van The Killing kreeg hij regelmatig uitnodigingen om naar Nederland te komen. Hij denkt dat een van de redenen waarom deze boeken zo geliefd zijn bij ons te maken heeft met de grote overeenkomsten tussen Nederland en de Scandinavische landen. Verder komt het volgens hem vooral neer op de timing: de traditie begon bij de boeken van Stieg Larsson en series als The Killing en The Bridge en deze traditie duurt nog steeds voort. Jaren na de trilogie van Stieg Larsson en het verschijnen van bovengenoemde series zijn Scandinavische thrillers en series nog steeds onverminderd populair in Nederland. Misschien waren Nederlandse lezers op dat moment de Angelsaksiche literatuur wel zat en kwam de Scandinavische stroming als een verademing. Zoals Søren zelf zegt: ‘als je altijd aardappelen eet, heb je op een gegeven moment wel eens trek in een wortel’.

Vervolgens vroeg ik hem of hij het nooit zat wordt om over The Killing te praten. Hier was hij heel duidelijk over: NEE! The Killing is een deel van hem. Hij heeft hiervoor samengewerkt met de beste regisseurs, producers en acteurs van Scandinavië maar het verhaal komt uit hem, het idee is van hem. Kijkers van The Killing zullen volgens hem dan ook bepaalde elementen herkennen in Oktober. Na The Killing heeft hij een tijdje vrij genomen van de misdaad totdat hij voelde dat de tijd rijp was om aan een boek te beginnen.

Ik stelde hem de vraag of hij wat wilde vertellen over het ontstaan van Oktober.

Toen hij twintig was en literatuur studeerde aan de universiteit van Kopenhagen had hij al de droom om een boek te schrijven. Hij wist toen echter niet hoe hij dit moest doen en waarover het boek dan zou moeten gaan. Uiteindelijk is hij met zijn opleiding gestopt en is hij naar de filmacademie gegaan. Hier maakte hij kennis met het scenarioschrijven en het samenwerken met regisseurs en producers. 25 jaar later, toen The Killing eenmaal een groot succes was, werd hij verschillende malen door uitgeverijen benaderd om een boek te schrijven. Telkens zei hij nee, maar hoe meer het hem gevraagd werd, hoe meer het begon te borrelen. Ook voelde hij dat hij nu de ervaring en het zelfvertrouwen had om aan een boek te beginnen. Bovendien vond hij het ook wel eens prettig om alleen en voor zichzelf te werken: hij hoefde met niemand rekening te houden en hij kon schrijven wat hij wilde.

Ging het schrijven dan helemaal van een leien dakje?

Nee, dat ging het zeker niet. Op een gegeven moment was hij met een serie, twee films en zijn boek bezig. Na 170 pagina’s geschreven te hebben ging het mis. Door de stress stortte Søren in en moest hij ‘nee’ zeggen tegen al zijn lopende projecten. Ook het schrijven aan zijn boek zette hij, ondanks aandringen van zijn vrouw en uitgever om door te gaan, stop. Hij wist zelfs niet of hij ooit nog verder zou willen schrijven. Gelukkig voor ons voelde Sveistrup zich geleidelijk steeds beter en sprak hij met zijn uitgever af om verder te schrijven, maar zonder druk van buitenaf. Hij wilde niks weten van interesse uit het buitenland of van de verwachtingen in eigen land: hij wilde alleen maar in alle rust schrijven. Uiteindelijk is Oktober precies het boek geworden wat hij van te voren in gedachten had. Toen het boek af was ontkurkte zijn uitgever meteen de champagne want het boek was al verkocht aan 30(!) landen. Ik was nieuwsgierig hoe het zit met de druk die hij voelt nu het boek af en uitgegeven is.

Søren is erg tevreden met het eindresultaat. Hij heeft bewezen wat hij wilde bewijzen en het boek is geworden wat hij wilde. Nu is het gewoon duimen geblazen dat het ook goed gaat bevallen bij de lezers. In Denemarken is dit zeker het geval. Ten tijde van dit gesprek was het boek alleen nog verschenen in zijn thuisland Denemarken en daar is het erg goed ontvangen. Sinds het verschijnen is Kastanjemanden, zoals de oorspronkelijke titel luidt, het best verkochte boek van het land. Nederland en Belgie zijn als volgende aan de beurt. Daarna heb ik het met Sveistrup gehad over het schrijfproces zelf. Hij besteedt graag veel aandacht aan het plot en dat verzin je nou eenmaal niet in één dag. Voor hem bestaat een goed plot uit twists en wendingen en uit verschillende lagen. Ook in het uitwerken van de karakters gaat veel tijd zitten. Al met al heeft hij twee jaar gedaan over het schrijven van Oktober. Het grote verschil tussen het schrijven van een boek en een scenario is dan ook dat het schrijven van een boek veel intiemer is. Alleen jij en de computer en niemand krijgt te lezen wat je geschreven hebt. Bij een serie schrijf je een aflevering en die wordt vervolgens gelezen door de regisseur, producer en acteurs en die hebben er allemaal een mening over. Ook moet je bij het schrijven van een boek echt alles beschrijven. Bij een serie hoeft hij een landschap of een kamer niet te beschrijven want dat neemt de regisseur voor zijn rekening. Bij een boek moet dit natuurlijk wel.

Mocht Oktober ooit verfilmd worden, dan is hij heel duidelijk: hij zal hier niet zelf het scenario voor schrijven. Dat mag iemand met een frisse kijk op het boek doen. Ik was nieuwsgierig naar wat Sveistrup  zelf graag leest. Gek genoeg leest hij tegenwoordig helemaal niet meer zo veel. Het lezen van thrillers doet hem denken aan zijn werk, net als series kijken. Vroeger heeft hij wel veel gelezen. Naast alle klassiekers die hij voor zijn studie heeft gelezen, heeft hij de boeken van Sjöwall & Wahlöö, de bedenkers van Beck, verslonden. Ook Patricia Cornwall en Stephen King behoren tot zijn favorieten. Of er een tweede deel komt met Thulin en Hess, daar is Sveistrup nog een beetje vaag over. Hij maakt zo nu en dan notities als er iets in hem opkomt en er valt zeker nog genoeg te vertellen over de karakters. Laten we het maar heel hard hopen...