Adrian Tchaikovsky is na zijn bekroonde Children of Time-trilogie een bekende naam in het Science Fiction-genre. Veel SF-boeken omtrent het verlaten van de aarde en het ontdekken van nieuwe bewoonde planeten kennen een min of meer soortgelijke plotlijn: de aarde is verwoest, een nieuwe wereld wordt gevonden, maar er heerst daar een vijandelijke entiteit. Tchaikovsky wijkt af van dit clichématige gegeven en komt met een volstrekt unieke invalshoek: intelligente spinnen die zich in rap tempo ontwikkelen tot een vindingrijke soort die de mensheid voorbijstreeft in technologische vooruitgang en een eigen bewoonbare planeet opbouwt. Uiteindelijk eindigen ze in een unieke samenwerking. Kinderen van de ondergang is het tweede boek in de trilogie en gaat letterlijk en figuurlijk een stap verder.

In Kinderen van de ondergang volgen we één van de ruimteschepen met mensen en Portiiden, die vertrok van Kerns Wereld aan het einde van het eerste deel. Het is op zoek naar nieuwe bewoonbare planeten en stuit uiteindelijk op de ijsplaneet Nod, die aan de eisen van leefbaarheid lijkt te voldoen. Er is echter één probleem: de planeet is al bewoond. Na een spannende onderzoeksmissie blijkt de reeds ontwikkelde planeet octopussen als bewoners te hebben, levend in onderkomens gevuld met water. Contact met de octopusbeschaving blijkt complex te zijn; de kloof tussen deze wezens is groter dan die tussen de mensen en spinnen. Bovendien lijken de octopussen op hun hoede voor gevaar en zien ze de pogingen tot kennismaken dus als dreiging. Al snel blijken de octopussen dusdanig geëvolueerd te zijn, dat ze alle technieken van de mens-spin-combinatie doorhebben en hen onder druk zet met hun eigen ontwikkelde wetenschap. Ondertussen wacht hen allemaal een eeuwenoude dreiging: het eerste buitenaardse leven dat in dit sterrenstelsel is ontdekt – op het oppervlak van de planeet Nod, maar wellicht ook elders in de ruimte.

Alhoewel dit tweede deel prima los te lezen is en opzichzelfstaand verhaal bevat, is het aan te raden Kinderen van de tijd eerst te lezen. Het geeft enige voorkennis en bevat de duiding omtrent de intelligente spinnen en de staat van de mensheid op het aanvangsmoment van dit verhaal. Kinderen van de ondergang is wel van een ander kaliber dan het eerste deel. Bovenal is dit te weiden aan het feit dat Tchaikovsky een ander standpunt hanteert. Waar in het vorige boek de spinnen letterlijk een eigen stemgeluid hadden, en je als lezer de ontwikkeling van hun intelligentie meemaakte, zijn de octopussen wezens zonder duidelijke communicatie-uiting. Het team terra vormers ontdekt langzamerhand hoe de verheven octopussenkolonie communiceert en tracht een manier te vinden om terug te ‘praten’. Ook de octopussen worden steeds slimmer en hun technieken ontwikkelen zich in een razendsnel tempo. Hoe dit ontstaat, evolueert en groeit, lezen we middels flashbacks, waar een menselijke wetenschapper experimenteert met de octopussen zoals wij ze van de Aarde kennen. Ze ontwikkelen zich zodanig snel, dat het zelfs de overgebleven mensheid en de spinnen voorbijstreeft. Het is interessant om te lezen welke uitvindingen Tchaikovsky neerpent. Nog boeiender is het dat de bekroonde auteur dit doet op een realistische en niet ondenkbare wijze.

Toch mist er in dit verhaal een stukje dialoog. De meeste hoofdstukken bevatten lappen tekst met veel informatie en natuurkundige details. Dat Tchaikovsky een achtergrond als zoöloog heeft, komt nadrukkelijk tot uiting. De personages leert de lezer voornamelijk kennen door hun eigen gedachtes en bevindingen. Een aantal passages is tamelijk ingewikkeld en lastig door te komen. De wetenschappelijke onderbouwingen zijn in de basis nog goed te volgen, maar zodra het dieper de materie in gaat, is het voor de niet onderlegde lezers een moeilijk te ontcijferen algebra. Kinderen van de ondergang is ‘harde science fiction’, met de nadruk op science.

Nog een vertraging in het lezen kan worden veroorzaakt door de sprongen in de tijd die gedurende het boek worden gemaakt. Het verhaal is opgebouwd uit diverse delen, afwisselend tussen het heden en verleden, en kan zomaar tientallen jaren verschillen. De hoofdpersonen- en spinnen zijn vaak dezelfde - door toedoen van suspensie kunnen ze ‘al slapend’ jaren ouder worden - maar de omgevingsverschijnselen hebben soms flinke stappen gemaakt. Het hoeft zeker geen belemmering te zijn, maar het is zaak om je hoofd erbij te houden. Het is zodoende niet een boek dat je met al teveel afleiding om je heen moet lezen.

Ten opzichte van Kinderen van de tijd is Kinderen van de ondergang van een ander niveau. Hoewel het niet per sé minder goed is, leest het wel anders. De vaart in het verhaal is trager, de situatie rondom de terravorming is compleet anders en er is een stuk minder dialoog aanwezig. Voor degene die het verhaal in een rustig leestempo tot zich neemt, en zich laat fascineren door de technische details en de zoölogische ontwikkelingen van de octopussen-soort, is Kinderen van de ondergang een puike Science Fiction-thriller. Voor wie van snelle actie, ruimtegevechten en menselijke diepgang houdt, kan het taaie kost zijn. Hoe dan ook; Tchaikovsky zet wederom iets unieks neer en weet de lezer te verrassen. Op naar het derde, afsluitende deel van deze eigengereide trilogie.