De evolutiebioloog Frank van Dongen heeft een fascinatie voor de oorsprong en ontwikkeling van de mens. Na zijn debuutroman Het bouwplan uit 2009 zijn recent de eerste drie delen uit zijn sciencefiction serie Ontdekking van de mens uitgekomen. In aanloop naar de publicatie van deze boeken schreef Frank van Dongen al enkele mooie colums voor ThrillZone, waarin hij een toelichting geeft op de achtergrond van het verhaal en de zijn motivatie om juist dit verhaal te schrijven. Inmiddels hebben wij het eerste deel - Het duizend eilanden experiment - gelezen.

"Bij ieder bebouwd blok nam het verval toe. Een dreigend gevoel van ontheemding en kwetsbaarheid begon nu toch op hem neer te drukken. Maar zijn honger naar vreemdheid nam nog sterker toe en trok hem dieper het onbekende gebied in, als een vos die een gewond konijn ruikt in het territorium van een wolf."

Jack Newman wordt geboren in Londen halverwege de 21e eeuw. Het werk is inmiddels overgenomen door algoritmen, machines en gerobotiseerde fabrieken. De wereld is overbevolkt, maar de mensen leven een teruggetrokken bestaan en spenderen hun tijd voornamelijk in de door de overheid gecreëerde virtuele wereld. Deze verslavende virtuele wereld biedt de mensen alles wat zij nodig hebben: opleiding, ontspanning en zorg. Zo lang de wetten worden nageleefd en men zich verbindt aan de virtuele wereld ontvangen zij ook nog een inkomen van de staat.

Doordat de virtuele wereld domineert dreigt de werkelijke wereld verder in verval te raken. Slechts enkele pioniers wagen zich nog buiten in de echte wereld waar zij via lokalisatiechips en politierobots in de gaten worden gehouden. Jack Newman voelt zich ook een pionier, de virtuele wereld is niet voor hem weggelegd. Hij spendeert zijn dagen het liefst in de echte buitenwereld, waar hij kennis opdoet die niet te vinden is in de virtuele wereld. Met deze kennis durft Jack als één van de weinige vraagtekens te zetten bij de virtuele wereld, maar dit wordt hem niet in dank afgenomen.

Als Jack 16 jaar wordt is hij oud genoeg om deel te nemen aan het virtuele spel Alpha War, waarin de mensheid een buitenaardse invasie van de Alpha beschaving moet voorkomen. In Alpha War moet de mensheid beschermt worden tegen het leger van de Alpha beschaving, dat wordt aangestuurd door complexe algoritmen. Jack is voornemens Alpha War te winnen en op deze wijze eeuwige roem te bereiken, maar is Alpha War wel een spel of schuilt hier meer achter? De kennis die Jack inmiddels heeft opgedaan van de echte buitenwereld en zijn kritische houding ten opzichte van de virtuele wereld kunnen wel eens belangrijke troeven zijn om zijn doel te bereiken.

In een verlaten metrotunnel in de echte buitenwereld - als Jack volledig is afgesloten van alle digitale verbindingen met de virtuele wereld - wordt hij getroffen door een soort flashback, waarin hij het leven ziet vanuit de ogen van zijn tweelingbroer Redmond. Redmond komt nog voor in zijn oudste herinneringen, maar zijn bestaan wordt door iedereen ontkent. Jack is vastbesloten de waarheid boven tafel te krijgen en uit te zoeken waar zijn tweelingbroer zich bevindt en wat er met hem is gebeurd.

"De enige andere mens met wie hij zich ooit tot in zijn kern verbonden had gevoeld, was weer verdwenen in een zwart gat, een oceaan van duisternis, een verboden leegte. Wat overbleef was een misselijkmakend gevoel van verlies, als een inwendige wond in zijn buik."

Frank van Dongen zal de nodige tijd hebben gestoken in het uitdenken van een zeer complex plot dat naar verwachting wordt ontrafeld gedurende de drie boeken uit de Ontdekking van de mens serie. In het eerste deel wordt de moderne wereld en het leven halverwege de 21e eeuw uit de doeken gedaan. Frank van Dongen gebruikt hierbij voornamelijk het perspectief van Jack Newman en zo nu en dan schakelt hij naar een apocalyptische wereld waarin zijn tweelingbroer Redmond leeft. Op een schitterende wijze beschrijft Frank van Dongen het verval van onze wereld, doordat de mensheid zich massaal heeft teruggetrokken in een virtuele wereld. De mensen leven geïsoleerd in woongroepen en met behulp van geavanceerde VR pakken koppelen zij zich grote delen van de dag aan de virtuele wereld. Frank van Dongen heeft veel details verwerkt in zijn verhaal. Hierdoor ontstaat een realistisch beeld, maar dit gaat wel ten koste van de snelheid. Bij tijden moeten we ons echt even door de hoofdstukken heen slepen.

Het duizend eilanden experiment kan het beste omschreven worden als een sciencefiction roman. Het door Frank van Dongen gecreëerde toekomstbeeld zou best wel eens een realistische afspiegeling van onze wereld over pakweg 50 jaar kunnen zijn. Doordat Frank van Dongen zijn fantasie niet laat ontsporen is een verbluffende roman ontstaan die ons voornamelijk aan het denken heeft gezet. Het duizend eilanden experiment dient niet alleen tot vermaak, met dit boek houdt de auteur ons een keiharde spiegel voor om ons te waarschuwen voor een zorgwekkend toekomstbeeld dat wel eens dichterbij zou kunnen zijn dan wij ons op dit moment beseffen?

Zonder spoilers weg te geven kunnen we stellen dat er goed en slecht nieuws is. Het slechte nieuws is dat het boek eindigt met de zin: "Het verhaal gaat verder in 'De machineplaag'." Het goede nieuws is dat de serie bestaat uit drie delen en dat deze ook alle drie verkrijgbaar zijn.

Stay tuned voor De machineplaag…