Een boek van Herman Koch zou normaliter niet zo snel besproken worden op een platform als ThrillZone.nl. Het is immers een romanschrijver en zijn boeken bevinden zich meer in het literaire hoekje. Toch; met Het diner schreef Koch een spannend verhaal en ook zijn nieuwste boek is aangekondigd als een ‘spannende roman’. Voor ons reden temeer om Een film met Sophia op te pakken. https://thrillzone.nl/boekrecensies/herman-koch-zomerhuis-met-zwembad
Het volledige verhaal wordt opgeschreven vanuit verteller Stanley Forbes. Stanley is een gelauwerde filmregisseur die als Nederlander zijn sporen ook buiten de grenzen verdiend heeft. Tijdens een bezoek aan een bevriend echtpaar in Nederland wordt hij betoverd door hun zeventienjarige dochter Sophia. Deze eerste ontmoeting met het meisje doet hem direct besluiten haar te vragen voor de hoofdrol van zijn nieuwe, nog te maken, film. Zonder nog maar één woord met haar te hebben gewisseld. Na goedkeuring van haar ouders, stemt Sophia in, niet wetende wat haar te wachten staat.
Een film met Sophia begint met een telefoontje naar een peinzende Stanley, waarbij er wordt medegedeeld dat Sophie vermist wordt. Een volgend ogenblik, vlak na het belletje, loopt Sophia bij Stanley de thuis de trap af, in enkel een groot T-shirt en blijkt ze, zonder dat Stanley dat aan de beller heeft verteld, gewoon bij hem geslapen te hebben.
Na deze openingsscene, waarbij de indruk wordt gewekt dat Stanley iets van doen heeft met de ‘vermissing’ van Sophia, en dat er zich mogelijk een ongepaste seksuele gebeurtenis heeft voorgedaan, schiet het verhaal terug de tijd in, naar de eerste ontmoeting van Stanley met Sophia.
Vanaf daar is het één grote monoloog van Stanley. Middels terugblikken vertelt hij over de totstandkoming van de uiteindelijke film, met daarin Sophia’s hoofdrol. Van het ruwe idee, dat zich in zijn hoofd meerdere keren vormt tot een ander plot, tot het zoeken naar geschikte locaties en tegenspelers. De populaire acteur Michael Bender wordt uiteindelijk als belangrijkste tegenspeler toegevoegd en moet samen met Sophia de film dragen. Er ontstaat een goede chemie tussen de twee, iets dat tegen het zere been van Stanley stuit, terwijl hij daar als regisseur juist blij mee zou moeten zijn. Maar Stanley koestert een vaderlijke (of grootvaderlijke) liefde voor de jongedame, die hij gedurende het proces probeert te bewerken en te steunen, al heeft zij meer baat bij de adviezen van Michael. Zo ontstaat er een bepaalde geladenheid tussen diverse karakters, maar doordat deze alleen vanuit Stanley’s perspectief worden beschreven, zijn ze oppervlakkig en eenkennig.
Tussen de resumpties van het filmproces door staat het boek vol met bittere en haatdragende mijmeringen over van alles en nog wat. De theater- en filmwereld moet het op veel facetten ontgelden (zelfs het afgezaagde publiek), net als het massatoerisme, de kijk op iconische gebouwen wereldwijd en ook de literaire wereld worden aangepakt. Het is sarcastisch en cynisch, en op sommige momenten leuk om te lezen. Humoristisch, maar met een kern van waarheid erin verscholen. Toch ontstaat soms de neiging om de zoveelste kritische uitweiding over te slaan en door te lezen. Stanley’s overpeinzingen worden op een gegeven moment gênant en Koch valt hierin te vaak in herhaling, dat afleidt van het werkelijke verhaal: het filmproces.
In de personages van Koch zullen door menig lezer bekende filmmakers, acteurs en schrijvers worden herkend. Koch kan zijn gedachtes over hen via deze roman gestalte geven en dat levert een aantal leuke passages op, al drijft hij ook hier weer iets te ver door. Het moet de schijn opwekken dat er sprake is van #MeToo, maar de lezer zal deze insinuatie snel doorhebben.
Een film met Sophia is één lange negatieve tirade. Koch schopt via zijn personages tegen heel wat culturele banaliteiten en toont op een clichématige manier zijn irritaties. Vrolijk word je er na het lezen niet van, spanning heb je evenmin gevoeld. Wat dat betreft duidt de term ‘spannende roman’ in dit geval de spanning die er tussen bepaalde personages heerst, maar van echte suspense is totaal geen sprake. De spanningsboog is zo goed als vlak, die zelfs met een voorziene twist op het eind niets weet recht te trekken. Boeiend is de denkwereld van Stanley Forbes wel; het geeft een interessant inkijkje in het maken van een film en alles wat daarbij komt kijken.
Herman Koch kan schrijven als geen ander, maar met dit boek weet hij niet te vermaken. Het is onsympathiek, kent een wirwar van negatieve bespiegelingen en is totaal niet spannend.
