Soms worden schrijvers op hun best wanneer ze in een neergaande spiraal zitten. Dat lijkt in elk geval te gelden voor Ian Fleming, de bedenker van James Bond. In 1956, toen Bond eigenlijk nog steeds geen wereldberoemde spion was én de voorgaande thriller Diamonds are forever ietwat geflopt was, wist Fleming niet meer hoe hij het moest hebben. Maar hij kroop uit dat diepe dal, want de vijfde Bond-thriller bleek een van de besten uit de reeks te worden; we hebben het over From Russia with love.
In From Russia with love krijgt de lezer wederom te maken met SMERSH. SMERSH is een ultrageheime afdeling van de Russische geheime dienst die belast is met het ombrengen van buitenlandse spionnen. De afkorting staat niet voor niets voor ‘Dood aan de spionnen’. De lezer maakt in het begin van de thriller kennis met een roodharige reus van SMERSH die wordt opgeroepen voor een nieuwe opdracht. De bazen van de Russen willen namelijk een nekslag toebrengen aan de westerse inlichtingendiensten. Ze besluiten dat de Engelsen hun doelwit worden, en wel door een moord op James Bond te beramen.
Hun plan; een beeldschone KGB-agente ‘laten overlopen’ inclusief een codeermachine. Hun idee is dat James Bond wel móét happen. De locatie waar ze het beramen is Istanbul. Zogezegd, zo gedaan; Bond reist naar Istanbul. Wat volgt is een kat-en-muis-spel die zijn climax vindt in de Oriënt Express, de wereldberoemde trein die van het Midden-Oosten naar West-Europa rijdt.
Het mag gezegd worden; de eerdere Bond-thrillers fluctueerden nogal qua kwaliteitsniveau (lees onze recensies hierboven door op serie: James Bond te klikken), waarbij vooral Diamonds are forever tegenviel. From Russia with love laat echter de potentie van Fleming als spionage-auteur voor het eerst écht zien; de grootse strijd tussen Oost en West die in de wereldcoulissen wordt uitgevochten door spionnen, meesterlijke tegenstanders en een Bond die zich -bijna- overal uit weet te redden.
De plot is tegelijkertijd simpel als doeltreffend; Bond wordt in de val gelokt maar het is maar de vraag of het de Russen lukt hem te doden. In het spel speelt ook een prachtige vrouw mee, in dezen Tatiana Romanowa, een beeldschone spionne. En Bond weet zich gesteund door een fantastisch neergezette MI6-stationbaas, Darko Kerim Bey. Een man die het allemaal niet zo nauw neemt met de regels, maar die wel steengoed is in zijn vak.
Toch lijkt de hoofdrol weggelegd voor Rosa Klebb, de lesbische en ietwat smoezelige baas van SMERSH. Zij is afschrikwekkend, eng en vooral intelligent in haar doen en laten. Het is een perfecte tegenstander voor Bond en ze lijkt -samen met Hugo Drax en Le Chiffre eerder- bijna een blauwdruk voor de tegenstanders die Bond later in zijn carrière tegenkwam.
Uiteindelijk werd From Russia with love de tweede Bond-film met een fantastische Sean Connery in de hoofdrol met het boek als uitgangspunt. Het is mooi dat Fleming de hoop niet opgaf, want we zien Bond voor het eerst in de kracht die hem zo succesvol maakte als seriepersonage. 007 is niet weg te denken uit het spionagegenre.