Topman

• 10 november 2017
• Scandinavisch
• Marinus van de Velde

Topman

• Serie

  Teddy & Emelie

• Auteur(s)

  Jens Lapidus

• Uitgeverij(en)

  A.W. Bruna

• Jaar van uitgave

  2017

• Thrillzone score

  5
• Deel deze recensie

Het beste wat thrillerland te bieden heeft, lijkt over het algemeen uit Scandinavië te komen. Hierover lopen de meningen uiteen. In elk geval zijn er wel een aantal topauteurs waarvan de boeken werkelijk verslonden worden bij een nieuwe uitgave. Jo Nesbö is een sprekend voorbeeld, maar ook Arne Dahl of Jens Henrik Jensen. Een andere grootheid, afkomstig uit Zweden, heet Jens Lapidus. Deze gewezen strafrechtadvocaat deed de thrillerwereld sidderen met zijn Stockholm-trilogie, waarin hij de rauwe kant van het altijd zo netjes geportretteerde Zwedoland liet zien. De onderwereld, maar ook de witte boorden criminelen kwamen veelvuldig aan bod in zijn boeken. Na de Stockholm-trilogie was het even stil. Maar nu is Lapidus al een aantal jaren hard bezig met een nieuwe serie. Topman is het derde deel in deze reeks rondom de boven- en onderwereld van Zweden.

Een geheim netwerk in Zweden exploiteert al jaren jonge meisjes. Het zijn veelal nette mannen die er deze ranzigheid op nahouden. Menig keer komen er mensen dichtbij de waarheid, maar die worden vervolgens grondig aan de kant gezet. Advocaat Emelie, bekend uit de vorige delen VIP room en Stockholm delete, wordt door ene Katja benaderd. Zij is opgeroepen door de politie om te getuigen in deze zaak, maar wil dat niet. Emelie vermoedt dat er meer aan de hand is en vraagt hulp van Teddy Maksumic. Teddy en Emelie hebben een verleden en zijn een wat bijzonder koppel. Teddy heeft jarenlang voor de onderwereld gewerkt waardoor hij een groot netwerk heeft dat kan helpen bij de zoektocht naar de waarheid. Ondertussen is het neefje van Teddy, Nikola, in opleiding tot elektricien. Maar net als Teddy heeft hij een verleden van criminaliteit. En ook hij wordt weer de onderwereld in gezogen wanneer de Stockholmse ondergrondse topman Mr. One zijn hulp inroept. Het grote geld lonkt.

En dat doet het ook voor Roksana, een van origine Iraans meisje dat psychologie wil gaan studeren. Althans, dat willen haar ouders. Samen met een huisgenoot nemen ze de intrek in een nieuwe woning in Stockholm. In een kast treffen ze een grote hoeveelheid ketamine aan. Ze verhandelen deze drugs en maken veel winst. Maar dat wordt tenietgedaan als de originele eigenaar van de K zijn geld wil zien. Er zit voor Roksana niets anders op dan in drie weken tijd een enorme som geld te verdienen. Maar hoe?

Bovenstaande verhaallijnen lijken in eerste instantie los van elkaar te staan, maar komen in Topman uiteindelijk bij elkaar. En hoe! Jens Lapidus heeft met Topman wederom een uitmuntende Scandi-thriller geschreven. En dat op een manier zoals alleen hij kan. De flitsende verhaalstijl, doorspekt met korte, gevatte street style zinnen, zijn een genot om te lezen. Het is daarmee echt weer vintage Lapidus en daarom wordt zijn werk zo goed gelezen.

Eigenlijk zijn de boeken van Lapidus een boodschap. De mooie Zweedse wereld is een façade. Onder die ogenschijnlijke schoonheid gaat een rauwe wereld schuil die niemand wil zien. Sterker nog; de criminaliteit en perverse daden komen ook in de bovenwereld voor, in het volle zicht. Daarmee is ook Topman eigenlijk weer een wake up call voor alle Zweden; het land staat er niet zo goed voor als jullie denken.

De vrouwen van de receptie van de sauna staarden Nikola en Bello aan toen ze incheckten; zonnebrillen en petjes ver over hun ogen. Ze waren in dit deel van de stad niet gewend aan jongens uit de hood. Het naïeve, goedgelovige, zwakke Stockholm: hoe konden ze denken dat ze iemand zo konden behandelen zoals hij behandeld was, zonder dat het gevolgen zou hebben?

De verhaallijnen zijn interessant en spannend op een onderhuidse, ongemakkelijke manier. De lezer merkt eigenlijk al snel dat dit niet goed kán aflopen voor de hoofdpersonen. Zo is Emelie wellicht te naïef; roept Teddy helse ellende over zich af; en loopt Nikola het risico om tegen een kogel aan te lopen. Doordat de lijnen door elkaar lopen, moet de lezer er wel bij blijven. Het is een redelijk complex web van gebeurtenissen dat samen Topman vormt en waarin Lapidus snel schakelt. Deze gebeurtenissen worden afgewisseld met fragmenten van afgetapte telefoongesprekken die samen ook weer een verhaallijn op zich zijn.

Wat opvalt is de mate van toepassing van geweld in het boek. Dit grove geweld is in Topman meer aanwezig dan in ander werk van de auteur, inclusief ontploffende gebouwen en snelle achtervolgingen. De verhaallijn laat overigens wederom ruimte voor een vervolg en dat is een fijn idee, want van dit soort thrillers kunnen er niet genoeg verschijnen.

De personages zijn niet zwart-wit zoals in andere thrillers. Dat kan ook niet als je Lapidus mag geloven. De witte boorden die miljoenen binnen harken zijn net zo slecht op sommige momenten dan hun collega's uit de onderwereld. Het is het moment dat bepaalt wat iemand doet, waardoor de personages meerdere grijstinten hebben.

Bovengenoemde facetten maken van Topman een thriller die je gelezen moet hebben. Lapidus legt door zijn eigen stijl de lat erg hoog voor concurrenten in het genre!