Verstrikt

• 03 december 2024
• Scandinavisch
• Mads Bruynesteyn

Verstrikt

• Serie

  Reykjavik Noir

• Auteur(s)

  Lilja Sigurdardottir

• Uitgeverij(en)

  Volt

• Jaar van uitgave

  2024

• Thrillzone score

  4
• Deel deze recensie

Sigurðardóttir is waarschijnlijk een naam die menig thrillerkenner zal herkennen. Als je daar namelijk de voornaam Yrsa voor zet, heb je een gelouterd thrillerauteur uit IJsland. Het Scandinavische land is met een kleine 400.000 duizend inwoners niet bijster groot, en dus is het toeval dat ene Lilja Sigurðardóttir ook doorgebroken is al zijnde misdaadauteur. Sterker nog, ze is momenteel één van de populairste IJslandse schrijfsters, heeft twee keer de Crime Novel Award gewonnen in eigen land en werd met haar debuutboek genomineerd voor de prestigieuze CW International Dagger Award. Dat boek is nu ook in het Nederlands verschenen, in een vertaling van Willemien Werkman, en draagt de titel Verstrikt. 

Na een ongunstig verlopen vechtscheiding, waarbij ze de voogdij over haar zoontje verliest, is Sonja’s enige doel in het leven om dat recht te zetten. Ze heeft de relatie met Adam zelf verpest, door een escapade met een vrouw aan te gaan. De hoge kosten voor de daarbij nodige juridische bijstand kan ze echter niet betalen, waardoor ze genoodzaakt is om een lucratieve, snel-geld-verdienende ‘bijklus’ aan te nemen. Ze accepteert een voorstel om cocaïne te smokkelen. Hoewel het enorm spannend en gewaagd is, en totaal niet bij Sonja past, gaat het haar verbazingwekkend gemakkelijk af. Een klein beetje wordt al snel meer en voor ze het weet, zeult ze met een volle koffer drugs over het vliegveld. Via slinkse trucs en een geacteerde, natuurlijke uitstraling weet ze de douane en de beveiliging te omzeilen. Het gaat telkens goed en ze haalt het nodige geld binnen. Maar wat ze pas te laat beseft, is dat stoppen geen optie is in de drugswereld.

Aan de andere kant heeft douanebeambte Bragi zijn eigen beslommeringen, met een ernstig zieke, dementerende vrouw en een veilige, routinematige baan op het vliegveld. Als hem iets merkwaardigs opvalt op de beveiligingsbeelden, veert hij op en besluit hij het nader te onderzoeken. Hij ontdekt een patroon bij een knappe vrouw, een vaste reizigster op het vliegveld en voorziet mogelijke verdachte activiteiten. Maar klopt dat? Kan hij de confrontatie aangaan?

Lilja en Yrsa zijn geen familie van elkaar, en kennen gelukkig ook een geheel eigen stijl. In Verstrikt vallen haar staccato schrijfwijze, snelle dialoog en sterke gevoelsbeschrijvingen op. Het leest enorm vlot; het tempo wordt opgevoerd door de constante spanning en de ultrakorte hoofdstukken. Zonder er erg in te hebben, lees je hoofdstuk na hoofdstuk, vlieg je door het boek en slaan de bladzijdes steeds sneller om. Je raakt – net als de hoofdpersoon – verstrikt in het verhaal, en geraakt pas los als het beladen – en zeer verrassende - einde voorbij is. 

De situatie voor Sonja wordt steeds nijpender. Als lezer heb je dat eerder door dan de protagonist zelf, en dat maakt de suspense voelbaar, maar tegelijkertijd ook ongrijpbaar. Enerzijds wil je Sonja toeschreeuwen dat ze ermee moet stoppen, maar aan de andere kant snap je haar beweegredenen en hoop je dat ze niet gepakt wordt. Daarnaast maakt dat vanuit de druk en dreiging van de criminelen ze wel door móet gaan, om te voorkomen dat ze haar – of haar zoon – iets aandoen. Ze is letterlijk verstrikt in het web. De titel is zodoende perfect gekozen. Ook de verhaallijn van Bragi is interessant, al wordt die langzamer en minder grondig opgebouwd. De verdieping volgt pas later en dat zet de leessnelheid in een nog hogere versnelling. En dan is Agla er ook nog, de vrouw waarvoor Sonja is gevallen, en tevens een collega van ex-man Adam. Zij staat – als bankmedewerker - onder toezicht vanwege een dubieuze rol in de financiële crisis. Uiteindelijk vloeien alle lijnen kundig samen en breit Sigurdardottir er een verrassend eind aan.

Alles in Verstrikt focust zich rondom het zo snel mogelijk uitlezen van het boek: de korte hoofdstukken, de perspectiefwisselingen, de razendsnelle vaart in het verhaal, de alom aanwezige spanning, de plotwendingen en relatief weinig pagina’s van het boek. Maar bovenal is de origineel gekozen invalshoek hetgeen het zo boeiend maakt. Een doorsnee vrouw die zich in een lastig privé-pakket bevindt en onbewust gedwongen is zich in te laten met duistere zaken en er vervolgens niet meer uit geraakt. Het is herkenbaar en tegelijk ontastbaar, en dat maakt het zo knap. Verstrikt is een vlijmscherpe thriller, bloeddruk verhogend en zenuwslopend spannend, en terecht de internationale doorbraak van deze IJslandse dame. Zijn er toevallig meer die Sigurðardóttir heten en dit talent hebben? Gelukkig is het de start van een trilogie en volgen er dus nog twee boeken in deze Reykjavik Noir-serie.