Marijke Verhoeven (Groningen 1967) schrijft thrillers vol spanning, romantiek en humor. De auteur werkte in de evenementenorganisatie voordat zij fulltime ging schrijven. Ze is auteur van onder andere de Kenning-serie. Voor tijdschrift Viva schreef ze in 2017 het zomerverhaal Hoog Spel. De moord op Willemina Jansen is gebaseerd op ware gebeurtenissen en valt in het steeds populairder wordende genre cosy crime.
In afwachting van haar huwelijk met iemand die momenteel overzees werkt, reist Ella van Borssum-Waalkes samen met haar tante af naar het Familiehotel in Paterswolde. Ze heeft echter weinig oren naar haar voorgenomen huwelijk, liever werkt ze aan haar nog uit te werken detectiveverhaal. Door haar gedrevenheid stuit ze op de in 1916 vermoorde Willemina Jansen. Haar nieuwsgierigheid en haar onderzoek in het Kluivingsbos werkt haar nog weleens gruwelijk in de nesten. Kan ze onverhoopt aan haar boek blijven werken, en zal ze de zaak dat tien jaar geleden speelde, kunnen oplossen? Zal het de dader lukken haar de mond te snoeren.
Marijke Verhoeven sleept haar lezers in De moord op Willemina Jansen meteen mee in het verhaal over Willemina Jansen. Lezers gaan zich direct dingen afvragen, zoals welke oplossing Willemina heeft en voor welk probleem. En waarom was het een vergissing om aan de vraag van de mysterieuze briefschrijver te voldoen? Intrigerend is het dus al wel. Wanneer het overgaat van 1916 naar 1927, wordt niet alleen een bepaalde tijdssfeer neergezet, het zet ook een opmerkelijke toon. Het verhaal wordt vanaf daar vanuit het perspectief van Ella verteld. Lezers maken er direct uit op dat Ella beter met haar tante overweg kan, dan met haar moeder. Ze lijkt eigenlijk helemaal niet met haar verloofde te willen trouwen. Veel liever wordt ze de Nederlandse Agatha Christie. Ella heeft grappige, soms klunzige trekjes. Al helemaal wanneer ze ‘afgeleid’ is. Ze is van het dromerige, bedenkelijke soort, een beetje zoals Sherlock Holmes wanneer hij in gedachten verzonken is.
In een tijdsgeest van soms zure oubolligheid wordt er ook verlangd naar een nieuwe tijd, waarin vrouwen juist wel opmerkelijke banen erop na mogen houden. Dit blijkt wanneer Ella niet onder stoelen of banken schuift dat de detective in haar nog te schrijven boek, een vrouw zal zijn. In datzelfde gesprek wordt ook de moord op Willemina Jansen besproken, welke dus tien jaar eerder werd gepleegd. Ella besluit om de zaak zelf te onderzoeken, en dat is niet alleen voor research van haar boek. Iemand wil uiteindelijk de moord in de doofpot stoppen, en ze vraagt zich al snel af waarom dat is. De verhaallijn heeft daardoor een fascinerende opbouw, waarbij een rode draad stapje voor stapje onthuld zal worden.
Opvallend in de manier van schrijven is dat bepaalde zinnen niet altijd even soepel lopen. Het is de vraag of dit opzettelijk is gedaan, zodat het beter bij de tijdsgeest zal passen. Of het is niet opzettelijk gedaan, dat zou jammer zijn. Toch blijft het verhaal prima te volgen, en wordt dit niet als heel vervelend voor de lezer ervaren. Een voorbeeld hierin is: ‘Rietje hielp de jurk sluiten op mijn rug.’ Het had in deze context gewoon beter geklonken, als de zin was afgesloten met het woord sluiten. Hoewel men een cosy crime meer voor de plot leest, dan voor de schrijfstijl, uiteraard.
Over bepaalde details zal de lezer ook vragen gaan stellen. Het is bijvoorbeeld een hele knappe waarneming om een pafferige huid te zien onder een laag zware make-up. Dat komt als een aanname over, ook al weet de protagonist dat haar tante de vorige avond iets te veel wijn genuttigd heeft. Het gebruik van het oud-Nederlands in de krantenartikelen geeft er een nostalgische draai aan. Met de tijd meegaan is voor de personages ook uitermate belangrijk gebleken. Zo af en toe neemt de schrijfster de lezer nog even mee naar 1916, waarin de lezer met het perspectief van de dader wordt geconfronteerd. Opmerkelijk zijn de thema’s drugsgebruik, verkrachting en abortus in dit boek. Dat het op een bepaald moment ‘gewoon’ even ter sprake komt, is ronduit bedenkelijk, zeker vanwege de deftige kringen in het boek, en de strikte fatsoensnormen uit die tijd.
Echter kunnen lezers ronduit moe worden van Ella’s gepieker en niet al te grote doortastendheid in de tweede helft van De moord op Willemina Jansen. Er is een moment dat de lezer zoiets heeft van; meid, ga naar de dokter voor uitsluitsel, dan weten we waar we allemaal aan toe zijn. Ze wordt dan wel omschreven als vasthoudend, als het om haar privésituatie gaat is ze zelf in een fase van ontkenning. Het personage is dus nog weleens het tegenovergestelde van wie ze veinst te zijn. Haar situatie kwam voor het gevoel ook een beetje willekeurig en zonder enige vooraanschouwing uit de lucht vallen, alsof er last minute werd besloten alsnog een boeiende achtergrond aan het karakter te geven.
Verhoeven heeft echter wel haar best gedaan om een mogelijk scenario tot leven te brengen van een bestaande, historische zaak. Oorspronkelijk ging deze zaak onopgelost de boeken in, en wellicht is het gespeculeer binnen de verhaallijn niet voor iedereen weggelegd. Toch is het -ondanks de genoemde verbeterpunten- een aardige cosy crime van eigen bodem, waar de lezer zich lekker in kan verliezen.
