Hendrik (Henri) Conscience is in Vlaanderen verre van onbekend. Hij is geboren in Antwerpen (03-12-1812) en overleed in Elsene (03-12-1883). In die tussenliggende jaren was hij schrijver, griffier, redacteur, arrondissementcommissaris en conservator bij musea. Door zijn speciale manier van schrijven wordt van hem gezegd dat hij de man was die ‘het volk leerde lezen’. Een mooier compliment kun je als schrijver niet krijgen. De hedendaagse auteur Mark Cloostermans werd door Conscience zodanig geïnspireerd dat hij zijn bestaan als basis nam voor zijn eerste fictiedebuut. Door Uitgeverij Houtekiet is enige tijd geleden de literaire misdaadroman Conscience 1, de terugkeer op de markt gebracht. Het is het begin van een serie rondom dit bijzondere personage.

Henri Conscience, zoon van de burgemeester van Turnhout Gerard Conscience, verblijft in Londen in opleiding voor criminoloog als zijn vader hem verzoekt huiswaarts te keren. In Turnhout opereert een smokkelaarsbende die onverwachts bij burgers hun huis binnendringen en daar op rooftocht gaan. Weerstand van de bewoners wordt gebroken wat meestal de dood van de onschuldige bewoner tot gevolg heeft. Veldwachter George Van Velden is tijdens een achtervolging van de bende om het leven gebracht. Van Henri wordt verwacht dat hij een onderzoek start en uiteindelijk de bende kan ontmaskeren…

‘Wie hier wou ontsnappen, aan eender welk gezag of vooraf vastgelegde levensloop, kon zich gaan vertreden in het zand van het grensgebied, maar ver zou hij of zij niet geraken’

Cloostermans gaat terug naar de negentiende eeuw, de tijd waarin de échte Henri Conscience zijn leven heeft geleid. Tegen dat decor met al zijn beperkingen waar wij nu om gaan glimlachen, probeert de nog jonge Henri meer inzicht te krijgen over de overvallen. Geen DNA-test, geen ingewikkelde databanken, nee, gewoon logisch denken en de juiste personen aanspreken, daar liggen de kansen om een zaak op te lossen. De auteur weet de sfeer uit die tijd goed in te kleuren in het fictieve verhaal. Ook de onzekere burgemeesterszoon komt niet direct over als een zelfbewuste speurder die snel en doeltreffend naar de oplossing zoekt. Dat is ook tevens de charme van het verhaal want de lezers zien Conscience-junior zich snel ontwikkelen. Cloostermans gebruikt die periode om de wereld-van-toen meer specifiek te maken. Lemen plaggenhutten staan in groot contrast met de weelderige levensstijl van ‘mijnheer de burgemeester’ die trots in zijn Hippomobile rondrijdt.

Samengavat is dit eerste deel van de Conscience-serie een genot om te lezen. Niet de spanning staat centraal maar een inkijkje in de levenswijze in de negentiende eeuw voert de lezers ver terug in de tijd. Met een kleurig, eigentijds taalgebruik dat meerdere keren een glimlach bij zijn lezers veroorzaakt is het leesplezier een belangrijk meetinstrument voor het succes. Naarmate Cloostermans meer interessante weetjes in dit historisch getinte verhaal gaat opsommen, zal dit snel leiden naar meer succes. De zoon heeft gelegenheid gekregen zich voor te stellen, het woord is nu aan de auteur om dit verder te gaan ontwikkelen. Mijn gevoel zegt me dat dit ook zeker en vast staat te gebeuren…