Pierre Lemaitre (1956) is een Franse scenarioschrijver en auteur en heeft met zijn oorlogsroman Au revoir là-haut (Tot ziens daarboven) in 2013 de Prix Goncourt (door velen beschouwd als de belangrijkste Franse literaire prijs) ontvangen. Pierre Lemaitre is bij het grote publiek echter vooral bekend om zijn thrillers. Met zijn thrillerdebuut Irene maakte hij meteen indruk en won daarmee de prestigieuze Prix du Festival de Cognac. Het was het eerste deel van de uiterst succesvolle misdaadtrilogie rond de Parijse commissaris Camille Verhoeven. Verder schreef Pierre Lemaitre verschillende op zichzelf staande thrillers die haast zonder uitzondering positief werden ontvangen. De thrillers van Pierre Lemaitre kenmerken zich over het algemeen door hun sterke psychologische insteek, de sociale achtergrond van de personages en de geografische setting. Ze zijn vaak erg bepalend voor de verhalen die hij schrijft.

De hoofdpersoon in Vrije val is de hoog opgeleide 57-jarige Alain Delambre, die vanwege de economische crisis is ontslagen uit zijn goedbetaalde baan. Om toch maar iets te doen te hebben heeft hij besloten om voor een habbekrats op een postsorteercentrum te werken. Daar wordt hij bijna dagelijks door zijn ploegbaas vernederd. Tegen beter weten in reageert hij ondertussen op een advertentie van een rekruteringsbureau. Het bureau zoekt medewerkers die managers onder extreme situaties kunnen testen om te zien uit welk hout ze zijn gesneden. Een groot industrieel bedrijf heeft dit rekruteringsbureau in de arm genomen aangezien ze een manager nodig hebben die in staat is om honderden medewerkers wegens de economische malaise te ontslaan. Het rekruteringsbureau zet daarvoor een brute gewapende overval in scene om te zien hoe de diverse kandidaat-managers op deze extreme situatie reageren. Het is aan Alain en een andere kandidaat voor dezelfde job om de overvallers instructies te geven over hoe ze de toekomstige managers het beste kunnen terroriseren. Als de vrouw van Alain hierachter komt wil ze daar niets van weten en eist van Alain dat hij niet meedoet aan deze voor haar moreel verwerpelijke activiteiten. Alain wil zich echter niet zomaar terugtrekken, niet alleen zijn nieuwe baan hangt er van af, maar ook zijn gevoel voor zelfwaarde. Want wat is een man nog waard die elke dag onder zijn niveau werkt en constant vernederingen moet doorstaan?

Het verhaal van Vrije val wordt in een drieluik verteld. In het eerste deel zien we hoe Alain Delambre zich zeer minutieus voorbereid op de psychologische oorlogsvoering tegen de managers in spe. In het tweede deel vindt de gijzeling van de managers plaats en in het derde deel volgen we de impact van het gebeuren op Alain Delambre en zijn familie. De eerste twee delen worden bijzonder boeiend en bij vlagen uiterst spannend verteld. Pierre Lemaitre bouwt langzaam en methodisch de spanning op, waarbij hij en passant een mooi beeld schetst van een gezin dat financieel gezien betere tijden heeft gekend. De onuitgesproken verwijten, de kleine leugens, het wegkijken, de emotionele stress. Het voegt een extra broeiende laag toe aan de toch al aanwezige spanning. Het thrillerelement is het sterkst aanwezig in het tweede segment, wanneer de psychologische terreur in feitelijk geweld overgaat. Tot dan toe is er sprake van een bijzonder sterk boek. Bij het derde deel gaat het echter mis. Het tempo gaat te veel omlaag en het verhaal wordt te lang uitgesponnen. Dat neemt niet weg dat Pierre Lemaitre ondertussen wél een aantal interessante vragen stelt. Wat doet het met een mens als je zijn zelfwaarde afneemt? Tot welke daden zijn we dan in staat? En in hoeverre moet je elkaar onvoorwaardelijk blijven steunen? Vooral die laatste vraag wordt uitvoerig aan de orde gesteld in het laatste deel. Wat ook goed werkt en goed bij de actualiteit aansluit is de indringende schets die Pierre Lemaitre maakt van de enorme verschraling van de arbeidsmarkt, de verborgen armoede bij zoveel gezinnen en het cynische rekenwerk van topmanagers. Het is dan ook jammer dat Pierre Lemaitre de spanningsboog niet net even wat langer door heeft kunnen trekken.