“[…] Dit was waar hij thuishoorde. Waar hij in uitblonk. Sommige mensen waren bestemd om de toetsen van een piano te bespelen of de snaren van een gitaar in verroering te brengen. Een auto was zijn instrument en hij bracht een symfonie ten gehore.”
Beschreven wordt Beauregard Montage, een hardwerkende automonteur met een eigen garage in het zuiden van Amerika. Ooit stond hij bekend onder de bijnaam ‘Bug’, toen hij als bestuurder van vluchtauto’s een zekere reputatie kende. Dat ligt inmiddels achter hem. In het heden doet hij zijn stinkende best om zijn vrouw, twee zoons en dochter te onderhouden. Dat gaat moeizaam, want een concurrerende garage in de buurt trekt klanten weg, en dat kost Beauregard veel geld. De financiële gevolgen zijn groot; de schulden stapelen zich op en de huurbazen kloppen op zijn deur. Wanneer hij door een oude bekende wordt benaderd om te helpen bij een overval op een juwelier, besluit Beauregard dan ook de stoute schoenen weer aan te trekken en achter het stuur van een vluchtauto te kruipen. Een beslissing met grote gevolgen…
Op de achterkant van Een laatste uitweg zien we een grote, brede kerel. Petje op, zonnebril, een plukkerige baard, stoer kijkend in de camera. Een dikke, zilveren ketting om de nek en de handen in zijn zakken. S.A. Cosby was manager van een ijzerwinkel, houdt van schaken en is een fervent hiker. Maar boeken schrijven is wat hij het liefste doet. Zijn eerste thriller, My Darkest Prayer, bracht hij nog zelf aan de man, maar na het succes van Een laatste uitweg (Blacktop Wasteland), was dat niet meer nodig. Het boek werd, in Amerika, gerekend tot de beste boeken van het jaar en kreeg lovende kritieken in de pers. Zal het boek ook Nederland en Vlaanderen weten te veroveren?
De originaliteit van dit verhaal is al na een aantal bladzijdes duidelijk. Allereerst valt de opvallende thematiek van de auteur op; hij schrijft over de verschillen tussen diverse afkomsten, over de vooroordelen met betrekking tot huidskleur en over de kloof tussen arm en rijk. Daarnaast schrijft hij het verhaal volledig vanuit het oogpunt van de ‘criminelen’. Het is een bijzondere en unieke insteek, maar ook een gewaagde. De politie speelt bijvoorbeeld nauwelijks een rol in het boek, iets dat tot gefronste wenkbrauwen bij de lezers zou kunnen leiden, ware het niet dat Cosby geen fouten maakt en zijn hoofdrolspelers geloofwaardige keuzes laat maken, ondanks hun misstappen. De enige dissonant in de plot is een merkwaardige ontmoeting op de snelweg, die later weer opduikt in de verhaallijn. Een tikkeltje té toevallig, maar gelukkig een noviteit.
Verder is de duidelijk voelbare wanhoop de aandrijvende emotie voor de plot. Met een slechtlopende garage, de daaropvolgende achterstallige huur, een jong gezin thuis, een studerende dochter uit een eerdere relatie en een zeurende moeder in het verzorgingstehuis, kan Beauregard niets anders dan ingaan op het verzoek voor nog een laatste klus. Het is zijn laatste uitweg, en die radeloosheid weet Cosby perfect op papier over te brengen.
Cosby schrijft zonder opsmuk en houdt zodoende een razendsnelle vaart in het verhaal. De scènes worden zonder nutteloze details opgeschreven, zodat er een constante adrenalineboost aan de lezers wordt gegeven, passend bij de wereld waarin de personages leven. Beauregard is de protagonist die het verhaal draagt. Door zijn realistische en levendig beschreven karakter kunnen zijn criminele daden op begrip rekenen, hoe gek dat ook klinkt. Hij is een hardwerkende en liefhebbende vader die, gehard door zijn jeugd, moeilijke keuzes moet maken. Pas later ervaart hij de overweldigende consequenties daarvan, als ook zijn jonge zoon Javon de fout ingaat. Het is aangrijpend, maar de bikkelharde realiteit.
Op tweederde van het verhaal schiet de snelheid in het verhaal iets door, wanneer de voorbereidingen op een klus achterwege wordt gelaten en de lezer direct op de uitvoerende dag in de zaak valt. Het is even schakelen, maar vervolgens krijgt men een paginalange actiescéne voorgeschoteld, waar Justin Lin (regisseur van The Fast and The Furious-films) een puntje aan kan zuigen. Hier onderscheidt Cosby zich en overdondert hij de lezers met zijn talent. Waanzinnig!
Een laatste uitweg is een keiharde thriller, rauw en meedogenloos. Een spektakelstuk middenin het afvoerputje van zuidelijk Amerika, waarbij veel draait om drugs, overleven, criminaliteit en financiële zorgen. De schrijfstijl van S.A. Cosby sluit naadloos aan bij de inhoud, want zijn pen schuwt grof taalgebruik niet en weet daardoor de sfeer van het verhaal uitstekend te vangen. Het is een wildemansrit vol energie en actie, met bijbehorende emoties en een diepere laag. Een noirthriller om je vingers bij af te likken. Meer van dit graag!
