Het is 1634. Het grote VOC-schip de Saerdam staat op het punt om te vertrekken. De reis voert van Djakarta naar Amsterdam. Aan boord: veel specerijen, en ook een reeks bijzondere passagiers. Een van die kleurrijke personen is detective Samuel ‘Sammy’ Pipps. Hij is echter gevangengenomen en moet zijn reis uitzitten in een kleine cel onderin het schip. Zijn compagnon, Arent Hayes, mag wel vrijelijk rondwaren op het schip. En dat is maar goed ook, want er blijkt iemand te willen dat de Saerdam zijn einddoel nooit zal bereiken…
Al vanaf het begin van de reis volgt rampspoed. Zo spreekt een leproos vanaf de wal schrikbarende woorden naar de reizigers, waarna de leproos op een afschuwelijke wijze overlijdt. En daarna volgt er meer; moorden, stormachtig weer en andere mysterieuze tekens ‘aan de wand’. Wie is deze mysterieuze ‘Ouwe Tom’, die koste wat het kost wil voorkomen dat het schip zijn einddoel bereikt?
Auteur Stuart Turton groeide op in het Engelse Widnes. Na een studie in Liverpool vertrok hij als leraar naar Shanghai. Na drie jaar kwam hij terug naar Groot-Brittannië en ging aan de bak als journalist. Hij wierp zich vooral op reisverhalen. Zijn eerste roman volgde een jaar later. Dit boek, De zevenvoudige dood van Evelyn Hardcastle, werd een groot succes. Inmiddels zijn er in thuisland meer dan 200.000 exemplaren verkocht. De verwachtingen waren dan ook hoog toen zijn tweede boek, De duivel en de duistere diepte, uitkwam.
De duivel en de duistere diepte speelt zich af tijdens de hoogtijdagen van de VOC. Deze multinational verdient zijn geld aan slavernij, uitbuiting, en ‘import en export’. Dit laatste gebeurt vooral vanuit Nederlands-Indië, waar de lucratieve specerijen voor het oprapen liggen. De Saerdam is een van de vlaggenschepen van de VOC en vaart terug naar Amsterdam. De reis gaat naar verwachting negen maanden duren. Aan boord zijn naast de bemanning, ook een aantal rijke passagiers aan boord. Al vanaf het begin weet Turton het leven aan boord op zeer aansprekende wijze tot leven te brengen. Het verschil in klassen, de spanning tussen de groepen, het afzien; alles wordt door Turton op gedetailleerde wijze beschreven. Hierdoor scheept de lezer als het ware ook in met de passagiers.
Als lezer kijk je over de schouders van alle hoofdpersonen mee. Hierdoor krijg je een inkijkje in het 17de eeuwse reilen en zeilen. Een zeer kenmerkend facet uit die tijd is de dimensie van het bijgeloof. Als er een aantal opvallende zaken plaatsvinden aan boord, beginnen alle reiziger voor hunzelf te bedenken wat dit zou kunnen betekenen. Een link met ‘de duivel’ is al snel gelegd. Het laat zien hoe machtig je kon zijn als je kon inspelen op het (bij)geloof van het volk.
De sfeerbeschrijvingen zorgen er zoals gezegd voor dat je als lezer meereist met de Saerdam. Alles wordt op uitmuntende wijze beschreven door Turton. Eigenlijk speelt het hele verhaal van De duivel en de duistere diepte zich af op het schip. Je zou daardoor kunnen zeggen dat het boek een soort locked room thriller is: het boek speelt zich immers af in een besloten ruimte af, met een mysterieuze moordenaar aan boord waaraan men niet kan ontkomen. Dit zorgt voor een extra spanningsboog in het verhaal, die toch al enorm sterk is.
De hoofdpersonen worden door Turton netjes uitgewerkt. Zo zijn er natuurlijk Pipps en Hayes, maar ook een aantal anders personen worden uitgewerkt. Doordat dit karakters uit verschillende ‘klassen’ zijn, wordt ook het verschil in privileges aan boord duidelijk gemaakt. De lezers mag voor zichzelf bepalen of dit allemaal eerlijk was of niet.
Resumerend is De duivel en de duistere diepte een uitstekende historische thriller, die het leven aan boord van een 17de eeuws VOC-schip uitmuntend weet te verwoorden. Tel daarbij de continu aanwezige spanning op, en je hebt een geweldig boek in handen!