Wielrennen is een sport die sinds eind jaren negentig onder een vergrootglas ligt. Prestatiebevorderende middelen zorgden ervoor dat het peloton in opspraak raakte en sindsdien is deze besmetting altijd dichterbij dan je denkt. Onlangs werd bijvoorbeeld bekend dat Karsten Kroon jarenlang doping heeft gebruikt. En ook Chris Froome is nog steeds niet van een verdenking af, die rond de Vuelta van vorig jaar speelde (astma, weet u nog?). Toch zijn er ook andere zaken die een schaduw over deze mooie sport werpen. Een voorbeeld is chronische depressiviteit van topsporters dat door jarenlang presteren op de loer ligt. De laatste jaren verschijnen steeds meer spraakmakende boeken vanuit het peloton. Het boek van Thijs Zonneveld over Thomas Dekker is nog steeds in opspraak en onlangs verscheen Het Beest: Het wielerleven van Lieuwe Westra. Het verhaal is opgetekend door de Friese journalist Thomas Sijtsma.

Lieuwe Westra is een naam die wellicht niet bij iedereen een belletje doet rinkelen. Deze blonde Fries, geboren in Mûnein, tussen Dokkum en Leeuwarden in, groeide op in een echt wielergezin. Zijn vader en oudere broer fietsten ook en het was logisch dat Westra zelf ook op het stalen ros stapte. En niet onverdienstelijk. Hij was erg goed, snel en wist niet van ophouden. Het leek in zijn vroege puberteit er dus op dat er een mooie wielercarrière op hem lag te wachten. Maar niets was minder waar. Lieuwe was altijd al wat lui en op zijn zestiende stopte hij met school en ging aan het werk. Het was daarmee ook gedaan met het fietsen. Hij ruilde het sportieve leven in voor een leven voor drank en drugs. Elk weekend was een trip op bier en zware drugs. Hij kwam ruim dertig kilo aan en uitzicht op wielrennen was er niet meer.

Het keerpunt kwam vier jaar later toen hij net in de twintig was. Een opmerking dat hij geen deukje meer in een pakje boter kon fietsen, betekende dat hij weer op de fiets stapte. Van nul naar honderd, zoals alles in het leven van Westra. Hij ging mee doen aan toertochten, gevolgd door kleine wedstrijden en uiteindelijk via een amateurploeg weer het wedstrijdcircuit in. En toen ging het snel. Uiteindelijk werd hij, samen met Johnny Hoogerland, opgepikt door het toenmalige team van Vacansoleil. Hij boekte een aantal mooie overwinningen en werd twee jaar achter elkaar Nederlands kampioen tijdrijden. Uiteindelijk belandde hij in 2014 bij Astana, waar het grote geld lonkte. Daar werkte hij mee aan de Touroverwinning van Vincenzo Nibali.

Daarna ging het hard bergafwaarts met Westra. Het team viel uit elkaar en fietste niet meer voor elkaar. Hij zat alleen in een kamertje in Monaco en was eenzaam. Langzaam 'sloop het beest in mijn hoofd', zoals Westra het verwoordt. Hij raakte in een diepe depressie en kwam daar niet meer uit. Daarbij kwam een rechtszaak die een voormalige zaakwaarnemer tegen hem aanspande, met het risico dat Westra in een faillissement terecht zou komen. Tot op de dag van vandaag is deze zaak nog niet uitgesproken.

Het Beest is de biografie van een spraakmakend leven. Westra, rustig in zijn uitspraken als hij is, is een man van stilstaan of gas geven. Een aanpak die hem uiteindelijk in het wielrennen ver bracht, maar ook een aantal keren figuurlijk zwaar onderuit deed gaan. Het is dan ook logisch dat Thomas Sijtsma dit bijzondere verhaal heeft opgetekend. Dat heeft hij op een persoonlijke, indringende en tegelijkertijd sobere manier gedaan. Hij laat de mond van Lieuwe Westra op een natuurlijke manier spreken.

Er zijn een aantal zaken waarom dit boek een aanrader is voor de sportliefhebber, maar ook voor de mensen die geïnteresseerd zijn in bijzondere levensverhalen. Want dat is Het Beest van Thomas Sijtsma zeker. Ten eerste is het uniek hoe Westra ondanks zijn ruige leven tussen zijn zestiende en twintigste levensjaar, alsnog het profpeloton in fietst. Want daar leek het op dat moment zeker niet op. Het laat zien dat met een gezonde dosis wilskracht, veel mogelijk is. En dat je je niet door tegenslagen uit het veld moet laten slaan. Daarnaast kan ook het gebruik van prestatiebevorderende middelen in een boek over de wielersport niet ontbreken. En Westra is er openhartig over. Het gebruik van cortisonen, volgens hem een grijs gebied in de regelgeving, was met een doktersvoorschrift snel geregeld. Het werd door nagenoeg iedereen gedaan. Hier kwam recent direct veel reactie op, maar Westra is gewoon eerlijk. Hij geeft ook aan dat volgens hem het probleem bij de ploegartsen ligt die hier veel te losjes mee omgaan. Een aantal onafhankelijke ploegartsen in het peloton zou hierin een oplossing kunnen zijn.

De balans opmakende na het lezen; Het Beest van Thomas Sijtsma is een bijzonder indringend en uniek boek over het bewogen leven van de spraakmakende persoon Lieuwe Westra. Het is een boek over hoge pieken, diepe dalen en de veerkracht van de mens in een dynamische omgeving als de wielersport. Chapeau.