Al jarenlang staat Tomas Ross op eenzame hoogte in het Nederlandse thrillerlandschap als het gaat om de factiethriller: feiten verwerkt in een fictief verhaal. De laatste jaren komen er andere auteurs in de buurt: Donald Nolet -niet geheel toevallig ontdekt door Ross zelf- en de man die onder pseudoniem Felix Weber schrijft. Ross heeft een aantal pareltjes op zijn naam staan, waaronder drie Gouden Strop-winnende titels. Het is een man die veelvuldig van zich laat horen. Zo heeft hij het Koningshuis permanent nerveus gemaakt als er een boek van hem verschijnt en laat hij zich niet onbetuigd via columns. Maar het belangrijkste: de man schrijft een dijk van een boek. Geldt dit ook voor Blonde Dolly?

We schrijven eind jaren vijftig. Nederland is aan het opkrabbelen na de Tweede Wereldoorlog. Toch zijn de krassen op de ziel nog overal zichtbaar. Zo ook voor Hanneke Feenstra, of Hannah Fridman. Haar vader is verraden door een politie-agent in Velsen en gestorven in Buchenwald. Ze zint op wraak en staat daarom bij Herman van Dijk op de stoep. Hij moet dood. Maar iemand is haar voor. Wie is dat, en waarom?

Aan de andere kant van de medaille zien we Blonde Dolly, ook wel Sebilla Niemans of Inge Hoogendijk genoemd. Het is een prostituee in Den Haag die een aantal gezichten heeft; hoer, zangeres, maar ook minnares van rijke mannen. En afperser. Ze beweegt zich in verschillende milieus en heeft een geschiedenis in de Tweede Wereldoorlog…

Tomas Ross weet in Blonde Dolly een geweldige sfeerbeschrijving te geven van het Nederland van de eind jaren vijftig. Dat doet hij zo goed, dat de sfeer en het tijdsbeeld onder de huid kruipt en de lezer het boek in wordt gezogen. De uitspraken, de televisieprogramma’s, de gebruiken, personages; alles klopt en daardoor doet Blonde Dolly vanaf pagina één authentiek aan. Het is een wereld waarin hoop en wanhoop dichtbij elkaar ligt: er hoeft maar 'dit' te gebeuren of oude tegenstellingen worden weer opgeworpen. En ook nieuwe ontwikkelingen als de befaamde zuilenpolitiek steekt de kop op in Blonde Dolly. Het is alsof je de vaderlandse geschiedeniscanon in thrillervorm leest.

Voor dit boek heeft Ross wederom een precair vaderlands onderwerp als thema gekozen; de moord op prostituee Sebilla Niemans. Wie niet waar het over gaat, moet even zoeken op Google. Direct vind je honderden hits. Van complottheorieën tot korte verhalen en van krantenartikelen tot toneelstukken. Het onderwerp leeft nog steeds want tot op de dag van vandaag is de moord onopgelost. Daardoor is het een spannend thema en weet Ross er een compleet eigen draai aan te geven. Tenzij het natuurlijk echt zo is gegaan…

Zoals altijd zijn er vele personages die het boek bevolken; karakters die echt hebben bestaan en personages die fictief zijn. Hierdoor is het opletten geblazen bij het lezen van Blonde Dolly, al is het allemaal niet zo complex als Ross soms nog wel eens presteert. Dat is een compliment, want dat maakt deze hoogstaande thriller alleen maar beter. Overigens is het zo dat de lezer een karakterschets voorgeschoteld krijgt; echt diepgaand zijn de karakterbeschrijvingen over het algemeen niet.

Het enige dat kan worden opgemerkt, is dat Blonde Dolly op de klassieke manier niet bijster spannend is. Iedereen weet dat Dolly is vermoord en dat staat dus vast. Maar door wie, en vooral: waarom? Dat blijft tot het eind onduidelijk. Het nawoord, waarin Ross de historie er nog even bij pakt, is interessant. Hij geeft blijk van verschillende scenario’s, maar wat er nu echt is gebeurd?

Ross laat met Blonde Dolly nog maar eens te meer zien een van de grootmeesters van de factionthriller te zijn. De sfeer van het Nederland in opbouw na WO2 en de interessante mix van fictie en non-fctie maken van dit boek een echte aanrader.