Zoals verwacht is het derde deel van de Huldar en Freya serie van de hand van de IJslandse auteur Yrsa Sigurdardottir snel na deel twee verschenen. Immers is RIP een boek wat al in 2016 in IJsland is verschenen en deel vijf is in haar thuisland ook al uitgekomen. Het boek is vertaald door Kathleen Abbeel.

In de recensie van Vortex, deel 2 van deze serie, werd duidelijk dat de schrijfster niet echt progressie had gemaakt ten opzichte van het eerste deel van de serie, DNA (lees de complete recensies en een interview met Sigurdardottir hier). De afsluiting van deze recensie was:

“Als lezer zou je zo graag willen dat het volgende deel van Yrsa een spetterend verhaal wordt waar de spanning van af spat, want ergens diep weggestoken in de eerste twee delen zit het er wel in, maar of het er ooit uitkomt...? Wij blijven hopen!”

Uit deze woorden klonk duidelijk de hoop dat de schrijfster zich zou ontwikkelen en dat ze met RIP wat meer groei liet zien. Dit blijkt, na het dichtslaan van het boek, helaas ijdele hoop. Ook in RIP vervalt de schrijfster in dezelfde valkuilen als in de eerste twee delen.

In een bioscoop wordt een jonge werkneemster op een gruwelijke wijze aangevallen en een poosje later ontvangen haar vrienden via een Snapchat-filmpje waarop te zien is dat ze doodsbang om vergeving vraagt. Als na enige tijd haar dode lichaam wordt gevonden, is dit gemerkt met een nummer ‘2’. Enkele dagen later wordt een jongen op vergelijkbare gruwelijke wijze omgebracht en zijn lichaam is voorzien van een ‘3’.

Politiecommissaris Huldar wordt op het moordonderzoek gezet en hij moet daarbij opnieuw samenwerken met Freyja, die opgeroepen wordt om de vrienden en vriendinnen van de slachtoffers te ondervragen. Ze gaan op zoek naar het lichaam nr. ‘1’, dat hopelijk meer licht op de zaak zal werpen. Freyja is ervan overtuigd dat de moordenaar het slachtoffer is geweest van pesterijen, en nu zijn of haar wraak wil nemen, iets wat Freya zelf ook ooit wilde doen.

Sigurdardottir heeft het gewaagd om een niet alledaags duo op te voeren als hoofdpersonages. Een politiecommissaris die gevraagd en ongevraagd de hulp inroept van een kinderpsychologe waar hij ook nog eens een one night stand mee heeft gehad. Zie hier de ingrediënten waarmee Huldar en elkaar in een stoplichtverhouding vastklampen. Daarbij komt dat Huldar ook met zijn leidinggevende een amoureuze escapade heeft ondergaan waarop dit als een zwaard van Damocles boven hun samenwerking hangt. Dit leidt tot een soort Bermudadriehoek van relaties, iets wat zwaar op het verhaal drukt.

En eigenlijk is dit ook de bottleneck van deze hele serie. De verhoudingen zorgen ervoor dat het verhaal doodslaat als bier in een vuil glas. Het wil maar niet op gang komen en het blijft voornamelijk hangen in onuitgesproken verlangens, die ervoor zorgen dat de hoofdpersonages elkaar in een onzichtbare verbondenheid vasthouden. In schril contrast met de wat slepende verhoudingen van de hoofdpersonages, staat de manier waarop de slachtoffers in het verhaal om het leven worden gebracht. Hieruit blijkt dat de schrijfster een groot fan van horrorverhalen is want dat hetgeen ze aan haar lezers presenteert, is niet kinderachtig.

Daar schuurt het juist in de verhouding tussen deze twee lijnen in RIP. Het contrast is veel te groot waardoor je eigenlijk het gevoel krijg twee verhalen in één boek te lezen. Het is een kunst om in de loop van het verhaal deze twee lijnen samen te laten smelten tot een homogeen verhaal maar dat wil maar niet lukken.

Sigurdardottir weet wel haar personages goed te beschrijven. Ze laat de lezer de ruimte om zelf een beeld te vormen over deze hoofdpersonen. Huldar wordt nu niet echt als het toonbeeld van trouw omschreven maar toch is er vorm van sympathie voor deze man. En Freyja weet de auteur mooi neer te zetten als een op het oog sterke jonge vrouw maar onder haar vernislaagje is het eigenlijk een twijfelende en zoekend persoon. Dit is zeker een sterk punt van RIP.

Het maatschappelijke thema, het pesten en de manier waarop ouders hier mee omgaan, wat in het boek wordt aangedragen leent zich bij uitstek om een indringend verhaal te maken. Maar dat lukt op een aantal fronten niet echt. Het lijkt alsof ze een thema heeft gepakt waar ze zich kan uitleven maar het blijft hangen in algemeenheden. Zoals al aangegeven was de kritiek na haar tweede boek dat ze is staat moet zijn om een spetterend verhaal te schrijven maar dat dit er steeds niet uit kwam. Jammer genoeg lijkt Yrsa Sigurdardottir in haar derde boek nog verder weg van deze belofte. Het lijkt alsof Sigurdardottir een voor haar rustgevend format heeft gevonden om haar verhalen te kunnen schrijven, maar het beklijft de lezer niet en dat is teleurstellend.

Op de achterflap staat een quote van de Gazet van Antwerpen over DNA en Vortex: ‘Lange tijd leek Arnaldur Indridason de enige IJslandse thrillerauteur van betekenis. Met Yrsa Sigurdardottir heeft hij een er een geduchte troonpretendent bij gekregen”.

Gezien dit boek hoeft Indridason zich voorlopig helemaal geen zorgen te maken.