Philip Kerr brak in de jaren negentig door met zijn Berlijnse trilogie waarin de onconventionele Bernie Gunther zijn opwachting maakte. De boeken spelen zich af in het Berlijn tijdens het bewind van Hitler, maar Gunther is geen nazi. Integendeel, hij is fervent tegenstander van het fascisme. Toch weet hij zich tijdens die periode staande te houden. Sterker nog, hij werkt zich gaandeweg Kerrs boeken op in de hierarchie totdat hij zelf met mannen als Joseph Goebbels en Gestapo Müller samenwerkt. Kerr wordt alom geroemd voor zijn fijne schrijfstijl, scherpe dialogen en de verweving van non-fictie met thrillerelementen. Inmiddels is de elfde thriller met Gunther verschenen: De schaduw van de stilte.

We spreken het jaar 1956. Bernie Gunther spendeert zijn tijd als ‘hotelrechercheur’ in het Zuid-Franse Cap-Ferrat. De doorgewinterde liefhebber van Kerr zal direct opschrikken. Wat? Geen Tweede Wereldoorlog meer? Welnu, wees niet ongerust. Want tegen de achtergrond van ’56 weet hij Gunthers verleden zeker een belangrijke rol te laten spelen in De schaduw van de stilte. Gunther wordt betrokken bij een chantagepoging van een rijke Engelse schrijver genaamd Maugham. Iemand heeft compromitterend materiaal en wil dit tegen de hoofdprijs verkopen aan de schrijver. Maar wie is dit, en om wat voor materiaal gaat het dan? Gunther schijnt de afperser te kennen en hun verleden voert terug naar nog vóór de Tweede Wereldoorlog. Al snel blijkt dat het om een afpersingszaak gaat waarbij zelfs de Engelse geheime dienst betrokken is. En Gunther moet alle zeilen bij te zetten om zelf geen onderdeel te worden van de zaak. Of is hij al te laat…?

Zoals we van Philip Kerr gewend zijn, speelt het verhaal zich af tegen een historische achtergrond waarin ‘echte’ personages betrokken zijn. Zo zien we Bernie Gunther in een liefdesrelatie in het Oost-Duitse Koningsbergen, wanneer deze historische in ’45 omsingeld wordt door bloeddorstige Sovjet-soldaten. De enige redding is een evacuatie middels het cruiseschip Wilhelm Gustlof, dat ook daadwerkelijk heeft bestaan. De sfeer die Kerr weet op te roepen bij zijn vertelling is subliem. In Koningsbergen voel je de kou en de dreiging van het Rode Leger. Kerr weet de uitzichtloosheid tot in je poriën door te laten dringen. Tegelijkertijd geldt dit ook voor het onderdeel dat in de jaren ’50 in Zuid-Frankrijk speelt. De loomheid van de omgeving, alsook het desolate gevoel dat Bernie Gunther heeft zijn prachtig weergegeven. Resumé: Kerr weet wederom zo beeldend te schrijven, dat hij de lezer het verhaal inzuigt. De plot is daarbij niet heel spannend, maar door de beschrijving is dat geen gemis in deze spionagethriller. Of is het meer een roman?

Over Bernie Gunther is al genoeg gezegd. Het personages is om te genieten. Een cynische, door het leven getekende man die zich niet al te druk meer maakt over zijn leven en waar het naartoe gaat. De dialogen die hij voert sluiten daar naadloos op aan; sarcastisch, fatalistisch maar vaak ook vol humor. Gunther draagt het verhaal en doet dat met verve.

Kerr schrijft De schaduw van de stilte tegen een waargebeurde achtergrond, iets dat de auteur na het verhaal ook verantwoordt. Zo beschrijft hij de personages die het verhaal bewandelen. Denk daarbij aan spion Kim Philby, maar ook schrijver Maugham die blijkbaar echt heeft bestaan. Het geeft het verhaal een realistisch tintje, iets dat Tomas Ross bijvoorbeeld ook doet in zijn faction thrillers. Kerr is echter een klasse apart, zo blijkt wel uit De schaduw van de stilte. Overigens is het boek uitstekend op zichzelf staand te lezen. Je hoeft geen Gunther-kenner te zijn om De schaduw van de stilte te waarderen.

Al met al heeft Kerr wederom een prachtige spionagethriller neergezet waarin Bernie Gunther wederom op geweldige wijze schittert. Een klassieker in de maak.