Jess Kidd (1973) is als docente Creative Writing – waar ze zelfs een doctorsgraad (PhD) in heeft – nauw verbonden met het schrijversvak, maar schreef zelf nog nooit een boek. Tot afgelopen jaar, waarin ze debuteerde met een volgens de uitgeverij “moderne klassieker”: De laatste riten.

Het is 1976. Wanneer de zesentwintigjarige Mahony terugkeert naar Mulderrig, zijn (kleine) geboortedorp aan de westkust van Ierland, is zijn enige bagage een foto van zijn verdwenen moeder. Zijn wederkeer heeft dan ook alles te maken met zijn vastberadenheid om erachter te komen wat er destijds met zijn moeder is gebeurd. Als baby is Mahony door zijn moeder achtergelaten bij een weeshuis en sindsdien ontbreekt ieder spoor van de vrouw die toen nog een tiener was. Mahony is ervan overtuigd dat de dorpsbewoners meer weten over wat er toen is gebeurd. Maar de stugge inwoners houden hun kaken stijf op elkaar. Sterker nog: de komst van Mahony zorgt voor afgunst, oproer en rumoer. Orla Sweeney, de naam van zijn moeder, was een opstandige, vrijgevochten en brutale vrouw, die men liever kwijt dan rijk was. Niemand rouwt dan ook om haar verlies en het bezoek van Mahony rakelt het verleden ongewenst weer op.

Toch zijn er enkele dorpsbewoners die wel behulpzaam zijn en samen met Mahony het mysterie willen ontrafelen. De bejaarde, hooghartige actrice Mrs. Cauley en haar verzorgster Shauna staan Mahony bij in zijn zoektocht. Leeft Orla Sweeney nog of is ze voorgoed verdwenen, verbannen door de meedogenloze dorpsbewoners?

De laatste riten is een veelzijdig debuut. Het heeft duidelijke kenmerken van een klassieke thriller in de geest van Agatha Christie, al zal Jess Kidd nog een aantal boeken en ontwikkeling nodig hebben om ooit haar niveau te halen. Tevens bevat het verhaal een bovennatuurlijke element; hoofdpersoon Mahony kan namelijk dode mensen zien, in geestvorm. Het zijn geen angstaanjagende, griezelige geesten, integendeel, de dode, rondzwervende personen zetten hun leven dat ze leidden voor hun overlijden voort, in dezelfde wereld als de levenden. Mahony kan zelfs communiceren met hen.
Storend is het niet, eerder komisch. Echter ontbreekt er een verfijnde toelichting van deze opmerkelijke gave. Lezers moeten gewoon aannemen dat Mahony dit vermogen heeft en dat het enige invloed heeft op het verhaal.

De laatste riten is een authentieke whodunnit met de nodige geheimen, leugens en halve waarheden. Het heeft iets onheilspellends, iets mysterieus en duisters. Er hangt een gespannen sfeer in het dorp, maar Mahony houdt zijn hoofd koel. Met een zichtbare zelfverzekerdheid verplaatst hij zich van bewoner naar bewoner om hen aan de tand te voelen. Het is duidelijk dat de zaak rondom zijn moeder gevoelig ligt en veel dorpelingen weten duidelijk meer dan dat ze durven te zeggen. Het is leuk om mee te puzzelen. Lang tast je – net als Mahony – in het duister, maar helaas komt de onthulling komt uiteindelijk niet als een verrassing. Mahony is hij een opvallende verschijning in Mulderrig. Zijn trendy uiterlijk levert hem veel zwijmelende blikken van de vrouwelijke dorpsbewoners op en hij gooit dan ook veelvuldig zijn charmes in de strijd. Het wat over de top en een zinloos zijdraadje van de daadwerkelijke plot.

Dertien in een dozijn is De laatste riten zeker niet; zowel de (literaire) stijl van schrijven, de typische personages uit de beschreven Ierse tijd als de plotopbouw zijn uniek. Jess Kidd onderscheidt zich en dat valt te prijzen voor de jonge debutante, die ongetwijfeld lering heeft getrokken uit haar rol als docent. Als lezer moet je wel wennen aan het type verhaal. De spanning heeft bovennatuurlijke grenzen met een humoristische benadering: je moet ervan houden. Een thrillerdebuut met een eigen geluid, origineel en zodoende veelbelovend.