Binnen het domein van de Scandi-thriller is het niet ongewoon om een verhaal in een trilogie onder te brengen. Grootheden als Stieg Larsson, Jo Nesbo, Jens Henrik Jensen en Jens Lapidus deden het eerder. Ingar Johnsrud, een Noorse auteur, sluit zijn Broederschap-trilogie in stijl af met Zij die doden.

Zij die doden begint met een moordaanslag in een autowasstraat in Oslo. Hij is neergeschoten, op een manier dat hij moet lijden. Op bewakingsbeelden is een grote vent met een capuchon te zien. Wie is deze moordenaar?

Onderzoeksjournaliste Bernadikte Stoltz was op jacht naar geheimen over wapenleveringen en de rol van de Noorse overheid. Dan verdwijnt ze op mysterieuze wijze. En voor Fredrik Beier, de hoofdpersoon en een politie-inspecteur uit Oslo, zit hier een persoonlijk tintje aan. Zijn vader Ken lijkt een rol te hebben gespeeld binnen deze geheimen.

Fredrik Beier en zijn partner Kafa Iqbal nemen het op tegen een schijnbaar machtige vijand, die De Organisatie wordt genoemd. Wat is het doel van deze Organisatie? En waarom lijkt het alsof dood gewaande vijanden weer uit het as zijn herrezen? Het wordt een strijd tot de laatste pagina, die voor zowel Beier als Iqbal persoonlijker wordt dan ooit...

Zij die doden is de afsluiting van de Broederschap-trilogie waaraan Zij die volgen en Zij die gaan voorafgingen. Het is een meer dan waardige afsluiting, maar wel eentje die los niet goed te lezen valt. Je moet de voorgaande delen hebben gelezen om Zij die doden te kunnen waarderen als de geweldige thriller die het is. Heb je de voorgaande delen nog niet gelezen? Dat is geen straf, maar ga dat dan snel doen!

Het boek wordt behuisd door getormenteerde personages die gedurende de trilogie steeds evolueren. Dat geldt voor zowel hoofdpersoon Fredrik Beier, die nog steeds het juk meezeult van zijn dode zoontje, als Kafa Iqbal die een aantal geheimen heeft die niemand kent. Het mooie en bijzondere is dat de karakters niet op zich staan; Johnsrud verwerkt de karakters en gebeurtenissen uit het verleden in het verhaal die daarmee volledig wordt.

De plot is groots en voelt als een epos aan. Helemaal als je alle 1.500 pagina’s hebt verorberd. Het verhaal doet wel complex aan; je moet je hoofd er echt bijhouden, want het aantal gebeurtenissen en personages is groot. Het is daarmee geen boek voor tussendoor, maar let wel; een topper als deze moet als een goede wijn worden geconsumeerd. Rustig, geniet van de smaak, en laat het op je inwerken. De afdronk is namelijk werkelijk fantastisch.

Een Scandi-thriller kenmerkt zich door drie dingen: getormenteerde en realistische personages. Die zijn meer dan aanwezig. Ook zijn er maatschappelijke problemen die aan de orde komen. In Zij die doden is dat de vluchtelingenproblematiek maar ook de westerse inmenging in vuile oorlogen als Afghanistan. Tenslotte moet er een spannende intrige in het boek aanwezig zijn. En daarin slaagt Johnsrud op fenomenale wijze; het plot is groots, compleet met historische inmenging en geheime organisaties die hun wil opleggen aan de (in dit geval Noorse) samenleving. En er is een climax waar je werkelijk even naar adem hapt. Een strike dus voor Ingar Johnsrud.

De Broederschap-trilogie is een van de beste spannende verhalen uit het hoge Noorden van de laatste jaren, compleet met realistische personages, grootse intriges en maatschappelijke problemen die aan de kaak worden gesteld. Mind-blowing!