John Meilink (1961) debuteerde in 2019 met Kroesvee, het eerste boek in de Zonen van Jafeth-reeks. De boeken zijn een onderdeel van een vierluik, waarvan Asiento en Banda Neira nog zullen verschijnen. In Barbarije is daarmee het tweede deel. De reeks werd door LM Publishers uitgegeven. Deze uitgeverij is een onafhankelijke uitgeverij van boeken over wereldwijde kunst & cultuur, landeninformatie, duurzaamheid en ontwikkelingsvraagstukken, met een bijzondere belangstelling voor Suriname, de Antillen en Indonesië.
In het jaar 1678 vaart de West-Indiëvaarder Sint Joris vol goede moed met een lading Schiedamse jenever en een aantal passagiers richting Paramaribo. Ter hoogte van de Kaapverdische Eilanden enteren Algerijnse kapers het schip en alle opvarenden, waaronder Mooie Han, Kokker, Anthonie en koopman Cats met zijn gezin, worden gevangengenomen en als eigendom opgeëist. Het levert ze een reis vol ontberingen op. Vervolgens verdwijnen de Hollanders als blanke slaven in de wrede wereld van Moorse handelaren, die allemaal maar een doel hebben en dat is winst maken.
Ondertussen is de concurrentie voor de afgezant van de Republiek in Algerije, Thomas Hees, hevig. Engelsen en Fransen schuwen geen middel om hem dwars te zitten in zijn missie om een vredesverdrag met de plaatselijke machthebbers te sluiten. Zijn doel, de Hollandse koopvaarders in de Middellandse Zee van piraterij en de Hollandse slaven vrijkopen, blijkt nogal een uitdaging te zijn. Wanneer er te midden van intriges, bruut geweld en verraad, een nog grotere vijand in Algiers opduikt, zien Mooie Han en Kokker deze sluipmoordenaar, dat de naam de Zwarte Dood draagt, eerder als een stille bondgenoot. Samen vinden ze een manier om aan de bruten van de witte slavernij te ontsnappen, waarbij koopman Cats, Anthonie, en al eerder Brak de keukenhulp een bescheiden rol in zullen spelen. Wie zal er overleven. Gaat het ze lukken de ontsnapping waar te maken? En zijn ze nog in staat om weer voet aan de Nederlandse wal te zetten?
De auteur blijkt zo levendig te kunnen schrijven, dat de lezer zelf het zout op de tong kan proeven, en de geur van smerigheid en visolie kan ruiken. In Barbarije is doorspekt met fascinerende weetjes uit dit stukje geschiedenis en het boek is dan ook bijzonder leerzaam. Het verhaal voelt heel geloofwaardig aan. En hoewel de lezers twijfelen aan het feit of deze mensen echt hebben bestaan, voelt het allemaal wel heel realistisch.
Later wordt pas duidelijk, dat het deels is berust op waarheid. Voor de verhaallijn zijn enkele personages gebruikt die echt in de geschiedenisboeken staan. Opvallend is het dat de personages die Meilink vermoedelijk uit zijn duim heeft gezogen, de witte slaven zijn. Dat is ook wel logisch, gezien de slaven die aan de Zwarte Dood zijn gestorven, in een groot anoniem massagraf werden begraven, om vervolgens met kalk bedekt te worden. Identificatie op een later tijdstip bij deze mensen was dus niet meer mogelijk. Daarnaast werden deze slaven ook niet altijd in de boeken opgenomen, ten opzichte van bijvoorbeeld de afgezanten: die hielden er nog dagboeken of scheepsjournalen op na. Als deze slaven al waren opgenomen, dan zijn deze teksten vermoedelijk als eerste verloren gegaan. Hoe de auteur deze karakters heeft neergezet, zit dan ook in de intonatie en de context, waardoor ze toch zo menselijk zijn overgekomen.
In Barbarije leest een beetje als een verhalend reisverslag, waarbij historische hulpmiddelen bij zijn gebruikt. Echter, dat de schrijver zijn research heeft gedaan, valt niet uit zijn schrijfwijze op te maken. De lezer zal in het begin juist denken dat Meilink het verhaal in zijn geheel verzonnen heeft. Het is dus een knap staaltje schrijfwerk dat de auteur heeft verricht, want als de lezer in de eerste plaats niet doorheeft dat het berust is op feiten, dan heb je toch echt als schrijver een punt gemaakt. Helemaal omdat het tot het einde fascineert. De stukjes uit de Koran, de Bijbel, onderlinge brieven en de (dag) boeken maken het extra tastbaar.
Het verhaal doet denken aan enkele scenes uit de boeken van Wilbur Smith. Het straalt ongeveer dezelfde sfeer van de Courtney-reeks uit, de sfeer van een ruig leven op zee. Daarnaast laat de auteur feilloos zien hoe snel een plaag zich kan verspreiden en een hele samenleving ziek kan maken. Dat doet hij vanuit een opmerkelijk perspectief, zonder van de hoofdlijnen in het verhaal af te wijken.
Verschillen tussen de religies, het overleven in mensonterende situaties, verraad en ziekte passeren de revue. Het taalgebruik past bijzonder goed bij de tijdsgeest, en het is in dat opzicht maar goed ook dat het boek van een woordenlijst, en enkele verwijzingen onderaan de bladzijden is voorzien. Lezers leren vooral hoe vindingrijk de slaven toentertijd waren, en deze vindingrijkheid komt moeiteloos in het plot terug. Ze waren vooral sterren in een poging tot overleving, zo is wel gebleken. Dankzij de historische setting, een dosis gezonde spanning en de omvangrijke sfeer blijft de hele verhaallijn boeiend en smaakt deze reeks dan ook naar meer.
John Meilink komt als een meester over wanneer hij over de geschiedenis van de Zeventiende Eeuw schrijft, en daarmee doelen we niet naar een strenge leraar in het onderwijs. Absoluut een bewonderenswaardig boek.
