‘Liza Marklund is een klasse apart met haar intelligente verhalen, haar zelfverzekerde schrijfstijl en haar radicale kijk op de samenhang’, aldus een enthousiaste Henning Mankell. En natuurlijk heeft deze Zweedse auteur ook de journalistiek als basis, zoals zoveel Scandinavische schrijvers. Grote internationale bekendheid verwierf ze met haar verhalen waarin ze journalist Annika Bengtzon als protagonist opvoerde. Haar verhalen kenmerken zich doordat ze zich afspelen in de realistisch beschreven Zweedse samenleving in een recent verleden. Marklund steekt veel energie in het correct beschrijven van plaatsen en gebeurtenissen. Volledig herkenbaar in het eerste deel van de Stenträsk-trilogie, Poolcirkel.

In het Noord-Zweedse stadje Stenträsk wordt in 2019 in een bruggenhoofd dat gerenoveerd wordt, het onthoofde lichaam van de al jaren vermiste Sofia Hellsten gevonden. Het jonge meisje verdween in 1980 plotseling en liet haar vier vriendinnen van leesclub De Poolcirkel met grote vraagtekens achter. Hun oude jeugdvriendje Wiking Stormberg is inmiddels ook volwassen en leidt als lid van het lokale politiekorps het onderzoek. Logisch dat het onderzoek zich richt op Birgitta Landén, Carina Burstrand en Suzanne Shiltz die destijds deel uitmaakten van de leesclub. Agneta Mäkitalo is het stadje uitgetrokken en heeft zich ergens anders gevestigd. In terugblikken naar het verleden van 1980 probeert Wiking, geholpen door de drie dames, het verleden te reproduceren en zo raakvlakken te vinden om de moord op Sofia Hellsten op te lossen. Het lijkt op het eerste gezicht een schier onmogelijke taak…

‘Historisch gezien was het de vrouw die bepaalde met wie ze seks had, en afstamming liep via de moeder. Pas toen mannen ontdekten dat zij de vader waren van het kind riepen zij het huwelijk in het leven, om de baas te worden over de seksualiteit van de vrouw’

In een voortdurend op en neer springen in de tijd, neemt Marklund haar lezers mee in het onderzoek naar de dood van de jonge Sofia Hellsten. Langzaam wordt steeds meer duidelijk hoe de jeugd in de tachtiger jaren hun vrije tijd doorbracht. Dat veel dingen die toen zorgvuldig geheim werden gehouden nu ongewild alsnog bekend worden, maakt een aantal betrokkenen niet blij. Grappig en origineel zijn de bijeenkomsten van de leesclub waarbij er boeken van bekende auteurs zoals Sjöwall en Wahlöö inhoudelijk werden besproken.

Met veel creativiteit weet Marklund op schijnbaar eenvoudige wijze de aandacht van haar lezers vast te houden. Met uitstekend doordachte en subliem beschreven personages wordt het diffuse verleden van de hoofdrolspelers al snel kristalhelder neergezet. Zo kruipt de gebeurtenis in het donkere stadje Stenträsk ongemerkt naar een onverwachte oplossing.

Samengevat is Poolcirkel een prettig leesbaar, als ‘Marklund-herkenbaar-verhaal’, waarin de Zweedse samenleving van de jaren tachtig helder voor het voetlicht wordt gebracht. Vanuit een detaillistische weergave worden gezinssamenstellingen en omstandigheden gepresenteerd en zonder franje maar met veel realisme aan de lezer voorgelegd. En dat alles wordt naar het einde toe, met een volledig verrassende en onverwachte plotwending tot een politioneel onderzoeksresultaat gebracht dat alleen Marklund maar kan bedenken. Meesterlijk!