Persoonlijk Dossier: Barbara de Smedt

• 29 October 2023
• Overig
• Joop Hazenbroek

Persoonlijk Dossier: Barbara de Smedt

Barbara de Smedt is in 1976 geboren in Antwerpen en wilde als kind al schrijfster worden, maar net als bij zovelen viel haar kinderdroom in duigen. Ze studeerde politieke wetenschap en vertaler, maar beide niet direct met het gewenste resultaat. Het plan was om journalist te worden.

Zonder een diploma moest ze haar plannen omgooien en belandde ze in diverse baantjes, totdat ze op haar vijfentwintigste jaar startte als Herbalife coach. Samen met haar man slaagde zij erin om een succesvol bedrijf te runnen, waar ze zelfs vandaag de dag nog profijt van heeft.

En toch bleef die droom om schrijfster te worden in haar branden en met haar vriendin Joke Vander Aa richtte ze het schrijverscollectief J.B. Ocean op. Dit leek beide de juiste manier om hun debuutangst te overwinnen. Want dat was het wat met name Barbara weerhield om alleen haar debuut uit te brengen. Onder de naam J.B. Ocean debuteerden ze in 2019 met Blauw, een roman die ze in eigen beheer uitbrachten. Het boek werd na enkele weken opgemerkt door uitgeverij Hamley Books en werd -deels bewerkt- opnieuw uitgebracht in het voorjaar van 2020.

Dat dit het zetje was wat De Smedt nodig had was wel duidelijk nadat in oktober 2020 haar eerste solo boek Alleen verscheen. Met Joke Vander Aa schreef ze feelgood romans, maar nu ze alleen de pen hanteerde, schakelde ze over naar het schrijven van thrillers.

En ze hield het tempo hoog, want reeds op 1 juli 2021 verscheen haar tweede boek onder haar eigen naam, Roadtrip naar nergens en alsof het niet op kon, verscheen in 2022 het tweede boek onder de naam J.B. Ocean, Kersenrood en kriekezot. 

Nu, slechts een jaar later, is het alweer tijd voor haar derde solo boek, Koud. Barbara de Smedt maakt dus op haar 41e jaar haar schrijversdebuut. Ze had al wel wat korte verhalen geschreven en ook serieus wel eens aan een boek begonnen, maar die belandde in de prullenbak. En toen ze samen met Joke Vander Aa haar debuut uitbracht was dit een kantelpunt in haar schrijversbestaan.

In een interview met beide schrijfsters werd gevraagd waar zij hun inspiratie vandaan haalde voor Blauw. Beiden gaven aan dat het boek is geïnspireerd op een ware gebeurtenis in het leven van Joke. Dit is een punt wat we telkens terug zien komen in de boeken van de Smedt.  Zaken die een belangrijke invloed op het leven van haar heeft gehad zijn zaken die telkens worden aangekaart in haar boeken.

Omdat beide vrouwen geen ervaring hadden met het schrijven, was vooral het aanbrengen van structuur in hun samenwerking in het schrijven van Blauw een zaak waar ze erg aan moesten wennen, maar heel gedisciplineerd op pakten. Beide woonden en werkten op dat moment in Antwerpen, waarbij ze zoveel mogelijk elkaar probeerden te spreken om te kunnen schrijven en de voortgang te kunnen bespreken. 

Voor De Smedt was deze structuur juist wat ze nodig had om haar eigen schrijverscarrière een boost te geven. Juist in deze periode werd het besluit genomen om met haar gezin te verhuizen naar Portugal, wat eigenlijk altijd al wel een grote wens van haar was geweest. Ze was vooral op zoek naar rust en ruimte, iets wat ze in dat land uiteindelijk heeft gevonden.

Niet alleen de gevonden rust, maar ook de ervaring die ze had meegenomen vanuit hun gezamenlijke eerste boek leidde ertoe dat haar eerste boek Alleen, niet lang op zich hoefde te laten wachten.

In oktober 2020, net toen de wereld midden in de Coronacrisis verkeerde, verscheen Alleen. Dit is een boek wat een aantal issues behandelt die De Smedt ook aan den lijve heeft ondervonden. Zoals gezegd; in haar eigen boeken maakt ze dus gebruik uit haar eigen levenservaring en verpakt dit in een thriller.

Zo komt het stalken aan bod, waar Barbara de Smedt een tijdlang flink last van heeft gehad en juist dit leek haar een prima uitvalbasis om dit bespreekbaar te maken. In haar nawoord van Alleen legt ze uit dat ook zij slachtoffer was van stalken.

In een interview van 2020 gaat ze dieper in op het verwerken van eigen elementen in haar werk vanuit haar eigen leven.

“Eigenlijk ben ik er oké mee om dit te delen. ‘Alleen’ blijft een fictief verhaal: maar er zijn een paar belangrijke elementen die echt zijn gebeurd, maar dat is inmiddels al meer dan 20 jaar terug, dus heb ik daar vrede mee”.

Zij probeert beide perspectieven van zowel de stalker als het slachtoffer weer te geven. Zo krijgt ook de dader een gezicht en met deze verwijzing probeert ze ook de eenzaamheid van deze in het boek te verwerken.

Alleen is, net als Blauw, uitgegeven bij Hamley. Deze uitgever was nog maar net opgericht toen ze het debuut van J.B. Ocean op hadden gepikt. Direct konden ook de boeken die De Smedt alleen zou uitbrengen, meegenomen worden.

Alleen ontving goede kritieken en om haar succes nog wat meer cachet te geven, werd deze ook in het Frans en het Engels vertaald. Mede hierdoor zorgde dit voor aanmerkelijk meer rust in het hoofd van Barbara de Smedt en meer zelfvertrouwen voor haar volgende verhaal.

“Bij ‘Alleen’ had ik veel stress omdat ik mijzelf voor het eerst blootgaf als auteur. Ik kon mij niet meer achter een pseudoniem of co- auteurschap verstoppen. Maar anderzijds had niemand verwachtingen omdat ik als auteur een onbeschreven blad was”. 

Deze situatie wijzigde wel toen zij in juni 2021 haar tweede boek uitbracht. Roadtrip naar nergens verscheen al negen maanden na haar debuutboek. Het was alsof, na het verschijnen van Blauw, de stop uit de fles werd getrokken en binnen geen tijd schreef ze twee boeken achter elkaar.

“De stress van het eerste boek was volledig verdwenen, maar kwam in een andere vorm wel weer terug. De verwachtingen waren nu wel degelijk hoger en dat gegeven leverde nieuwe stress op”. “Daarnaast is ‘Roadtrip naar nergens’ een compleet ander boek dan ‘Alleen’ en dat bracht eigenlijk wel gezonde spanning met zich mee”.

Ook in Roadtrip naar nergens komt de eigen levenservaring van de Smedt in het verhaal terug. Zo gaat het hoofdpersonage, na een hele zware periode, op een roadtrip. Als schrijfster heeft ze als uitgangspunt voor dit verhaal haar eigen ‘vlucht’ uit België door een schooljaar lang in een camper langs de West Europese kustlijn te reizen en uiteindelijk in Portugal te eindigen. 

Deze ervaring is een beginpunt geweest voor Roadtrip naar nergens. Het is een zomerse thriller geworden, die laat zien hoe iemand die door het verleden, moeite heeft met het vertrouwen in mensen. Zij bouwen een verdedigingsmechanisme, waardoor het aangaan van nieuwe vriendschappen of relaties altijd gecompliceerd is. Als zij zich dan alsnog openstelt, en weer wordt belazerd, is het een hele kunst om dan sterk in je schoenen te staan.

Ondanks dit wat donkere gegeven heeft Barbara de Smedt zeker geen duistere thriller geschreven maar weet goed met deze angsten emoties om te gaan.

Het tweede boek van Barbara de Smedt was, ondanks de totaal andere insteek als haar eerste, ook een succes en zo langzamerhand kreeg ze een vaste lezersschare. Hun geduld werd niet lang op de proef gesteld, maar ditmaal nam ze weer de samenwerking met haar vriendin Joke Vander Aa op.

Eind 2022 verscheen de feelgood roman Kersenrood en kriekezot. Twee jaar na hun debuut als schrijversduo J.B. Ocean en in een totaal andere situatie dan de eerste samenwerking.

In een interview van eind 2022 geven beide aan dat het samen online schrijven, toch een geheel andere ervaring is dan met elkaar afspreken en face to face de voortgang te kunnen bespreken.

“Joke: Met dank aan internet, Google Drive en met het maken van duidelijke afspraken verliep het schrijven toch nog wel redelijk vlot en dat ook nog in een hoog tempo. Iedere maandagavond What’s appten we en overliepen de hoofdstukken die we ter voorbereiding hadden geschreven. Tijdens het schrijven van ‘Blauw’ spraken we weleens af in een gezellige koffiebar om onze fantasie los te laten over het verhaal. Het was wel heel jammer dat we deze momenten nu niet hadden”. 

En om in de traditie voort te gaan, snijden ze ook in dit boek zaken aan, die niet altijd vlot bespreekbaar zijn, zoals borstprotheses. Door dit thema in hun gezamenlijke boek aan te stippen hopen ze dat dit ook in het normale leven meer bespreekbaar en aanvaardbaar gemaakt kan worden.

Ook hier zie je dat maatschappelijke thema’s altijd een vorm van uitgangspunt zijn voor hun verhalen, ook als De Smedt alleen haar boeken schrijft. In Blauw en Alleen speelt een ongewenste zwangerschap een belangrijke rol en in Roadtrip naar nergens stipt ze een vroegtijdig zwangerschapsverlies aan. Door deze thema’s niet te schuwen, proberen ze hun lezers een verbreding van de kijk op de wereld te geven.

Opvallend is dat de rode draad van beide boeken onder de naam J.B. Ocean, familie, vrienden en eenzaamheid terugkerende zaken zijn. Beide vriendinnen bevestigen ook dat dit soort thema’s hun nauw aan het hart liggen en daar ook steeds weer op terug willen vallen.

Door de steeds groeide lezersschare werd ook dit boek prima ontvangen. Ondanks dit succes zijn er nog niet echt plannen om deze samenwerking op korte termijn weer te hervatten, maar gezien de goede wil van beide dames, zal dit op termijn zeker nog wel eens gaan plaatsvinden.

Om het strakke tempo vast te houden heeft Barbara de Smedt nu ook haar derde soloproject klaar. Dit boek heet Koud en is eigenlijk in essentie een vervolg Alleen, wat ze eigenlijk in 2022 al had aangekondigd.