Simon de Waal, Carina van Leeuwen, Andy McNab, Chris Ryan, Vince Flynn: stuk voor stuk thrillerauteurs die hun input halen uit hun eigen ervaringen van het werkveld. Veelal combineren ze het schrijven met een baan bij de politie, recherche of defensie. Sommigen gebruiken een pseudoniem om zo hun ware identiteit geheim te houden, opdat de verhalen die ze schrijven niet als zodanig herkend worden, als ze gebaseerd zijn op echte gebeurtenissen. Inse Martin is een nieuwe naam die we aan dit rijtje auteurs kunnen toevoegen. Het is de auteursnaam voor een voormalig medewerker van de AIVD, die met De achterblijvers een eerste boek schrijft met inlichtingenofficier Jonathan Berghout als hoofdpersonage.

In de podcast die de uitgever samen met de auteur heeft gemaakt, beluisteren we het spannende van een missie waarbij Jonathan en zijn leidinggevende Liv op het spoor komen van schimmige praktijken van een Nederlandse politieke partij. Uiteindelijk wordt de undercoveroperatie ontdekt en wordt Liv op non-actief gezet. Vanaf daar pakt het boek het verhaal op – al is het ook prima los te lezen, zonder de voorkennis uit de podcast.

Jonathan is na de mislukte operatie gedwongen tot kantoorwerk. Niet het meest enerverende baantje, maar in afwachting van het interne onderzoek is het prima. Totdat Jonathan een tip krijgt over een extremistische organisatie, die banden lijkt te hebben met een verzetsbeweging uit de Tweede Wereldoorlog. Als blijkt dat dit verband houdt met de zaak rondom de verdachte politieke partij, neemt Jonathan het risico en beweegt zich op eigen houtje richting deze groepering. Al snel is hij erin ondergedompeld en infiltreert hij undercover bij de extremisten, die een aanslag lijken voor te bereiden.

Een andere verhaallijn – zich afspelend in de oorlogsjaren - laat ons kennismaken met Titus die in aanraking komt met de verzetsbeweging Stay Behind en jaren laten als pastoor in Groningen nog altijd actief is als lid hiervan. 

Dat De achterblijvers door een expert uit het werkveld is geschreven, is wel duidelijk. De ins en outs van een undercoveroperatie worden levendig beschreven. De uitvoering vergt een sterk aanpassingsvermogen om onverwachte situaties de baas te kunnen zijn en uiteindelijk moet je sterk in je schoenen staan om een andere rol aan te nemen. Toch zijn enkele passages ietwat ongeloofwaardig en vraag je je als lezer af of dat werkelijk zo gaat. Zo is er weinig controle op de acties van Jonathan, kan hij beslissingen nemen die een enorm risico met zich meedragen en is het voornamelijk een eenmansoperatie, terwijl je mag verwachten dat bij een aanslagdreiging een geheel team zich erover ontfermt.

Het verhaal an sich is spannend, snel en vol actie. Jonathan is daarbij een protagonist die de hoofdrol met verve invult. Zijn soms wat weifelende karakter maken hem menselijk, al is de vraag of deze eigenschap past bij een undercoveragent. Toch weet Jonathan wel van wanten, en zorgt zijn lef en vastberadenheid ervoor dat hij doorzet en zich volledig geeft voor de gevaarlijke operatie. Inse Martin kan nog enige tijd vooruit met dit interessante karakter, en dat is ook zijn plan, gezien de plannen voor een serie. Hopelijk diept de ex-AIVD-er ook de overige personages dan wat meer uit, zodat de dynamiek van een undercoverteam er nog meer uit zal springen.

De thema’s die in het boek behandeld worden, zijn zeer actueel. De binnenlandse haat tegen overheidsinstanties is een rode draad door het verhaal en iets waar de AIVD ongetwijfeld haar handen vol aan heeft. Goed dat een insider daar eens de andere kant van belicht. Ook de oorlog in Oekraïne komt aan bod, evenals de lakende rol van de overheid bij de gaswinning in Groningen. De zus van Jonathan is journalist en zodoende krijgt de lezer ook een inkijkje in het fenomeen persvrijheid en de bedreigingen die hiermee gepaard gaan. Kortom: zeker boeiend!

Jonathan - De achterblijvers is een prima start van een nieuwe serie. En wat fijn dat het op papier wordt verteld, gezien het (te) grote aanbod actieseries op de diverse streamingsdiensten TV. Wat dat betreft hebben we met Inse Martin een beloftevolle auteur die voor een hoop vermaak kan zorgen. Gezien zijn achtergrond zal zijn hoofd vol spannende verhalen en gebeurtenissen zitten, en met Jonathan Berghout kan hij deze tot uiting brengen. De toevoeging van een podcast is daarbij een verrijking.