Jacqueline Zirkzee is romanschrijver. Ze groeide op in Oegstgeest. Na haar studie Geschiedenis in Leiden reisde ze als journalist de wereld rond en maakte naam met historische romans. Ze schreef onder andere Het heksenhuis, Eva’s dochter, en De eerste priesteres. Haar nieuwste roman Salomon speelt zich af in de nabije toekomst waarin we ons zullen af gaan vragen of het systeem monsters creëert of de monsters het systeem creëert.
In een mogelijke toekomst draait het tegenwoordig maar om één vraag: Wat is het beste voor onze kinderen? Overheidsorgaan SALOMON, een orgaan dat jeugdzorg controleert, heeft alle antwoorden als het om de opvoeding van kinderen gaat. Maar zal dit systeem hiermee wel de ideale maatschappij kunnen kweken? Nu jeugdzorg zijn protocollen heeft veranderd, worden er geen kinderen meer uit huis geplaatst. Tenminste, dat zou men denken.
Een bevlogen medewerkster van SALOMON is zelf moeder, en botst dan ook tegen alle haken en ogen die het systeem kent. Al snel raakt ze verstrikt in de strenge regels die ze uit moet voeren. Zelf wil ze het beste voor haar dochtertje Juno, maar wat dat dan precies is wat zij nodig heeft, is minder duidelijk. Haar ex-man stelt steeds meer eisen, en maakt het vraagstuk er niet makkelijker op. Dan ziet ze een mogelijkheid om een oplossing te forceren, al brengt die oplossing zware risico’s met zich mee. Kan zij zich van het juk SALOMON ontdoen? Of zal haar dochter eeuwig verdoemd zijn?
Er wordt meteen een bloemrijke manier van vertellen gehanteerd in Salomon, waarbij een gezonde levensstijl de boventoon voert: “Kleurrijk eten is gezond.” De lezer kruipt in de huid van Juno’s moeder, waarin al snel duidelijk wordt dat in de toekomst kinderen vooral een eigen bubbel nodig hebben, nu jeugdzorg geen kinderen meer uit huis plaatst. Juno’s moeder is een bevlogen medewerkster van SALOMON, een orgaan dat Jeugdzorg controleert. Omdat het thema dus voor een deel om jeugdzorg draait, kan dit boek heel gevoelig liggen bij mensen die al dan niet wel of juist geen goede ervaringen met jeugdzorg hebben of hebben gehad.
De personages zijn opmerkelijk, en zullen de lezers fascineren. Vooral Sybil, de vriendin van Juno’s moeder is ronduit excentriek en doet er alles aan om buiten het boekje nogal haar vreemde zelf te blijven. Daarnaast wordt er heel verontrustend gesproken over een man-vrouwquotum. Het blijkt al snel dat er strenge regels voor gezinnen gelden, waarin men maar een maximaal aantal kinderen mag hebben. De auteur stipt moeiteloos aan welke risico’s en gevolgen deze regels met zich mee kunnen brengen, en laat dit aan de hand van dramatiek in de scenes zien. Het verplicht kinderen afstaan kan de lezer echter een wrange smaak in de mond bezorgen. Ze snijdt ook het heropvoeden van de ouders aan, en daarmee verwijst ze al dan niet indirect naar de slechte opvoeding van onze kinderen in deze tijd. Confronterend, maar een scherpe, vaak terechte waarneming. De wereldopbouw zit dan ook helder in elkaar, zodanig dat het lezers de kriebels kan bezorgen.
Er is daarnaast aandacht voor wat er met de wereld zoals we die nu kennen is gebeurd. Zo is Venetië onder water gelopen, en heeft de verhaallijn een licht dystopische nasmaak. Vakantie gebeurt aan de hand van zogenoemde Repli’s, dat staat voor Replica’s. Reizen gebeurt kennelijk niet meer zomaar vanwege het klimaat, en Repli’s beschermen de bepaalde gebieden die nog over zijn.
Salomon is een verhaal over verlies, en niet alleen gaat dit verlies over de dood, het gaat ook over de treurnis van het niet mogen opvoeden van je kind. De thema’s controle en macht hebben staan hoog in het vaandel, en de emoties zoals verdriet en schuldgevoel worden herkenbaar uitgebeeld. Het is helemaal herkenbaar voor lezers die iets soortgelijks met jeugdzorg en/ of een andere soort bemoeienis hebben meegemaakt. Mede daardoor kan dit verhaal ook een hart onder de riem zijn, als een warm bad van erkenning ervaren kunnen worden. Het is tevens een verhaal over het zeker stellen van het voortbestaan van de mens op aarde, en geeft daarmee veel stof tot nadenken.
Zirkzee is een begrip aan het worden in de speculatieve fictie, en Salomon is dan ook een fantastische toevoeging voor het dystopische genre.
Recensie Salomon
Recensie van:
SALOMON
Bron www.google.com:
Hebreeuws sjelômoh, gewoonlijk verklaard als 'de vreedzame'. Naam van de bekende koning van Israël, zoon van David en Batseba (zie de Bijbel, 1 Koningen 1-11); spreekwoordelijk geworden door zijn wijsheid.
In dit boek wil SALOMON bovenstaande betekenis in de praktijk eer aan doen. Als overheidsorgaan met als doel een ideale en rechtvaardige samenleving waarin kinderen opgroeien tot volwassenen. Of is de praktijk iets genuanceerder?
Auteur :
Jacqueline Zirkzee:
groeide op in schrijvers dorp Oegstgeest. Na haar studie geschiedenis in Leiden reisde ze als journalist de wereld rond en maakte naam met historische romans. Haar nieuwste roman, SALOMON, speelt zich af in de nabije toekomst.
Wijze van lezen:
Boek ontvangen voor deelname aan FB Boekentoer o.l.v. Attie Dotinga en voor deelname aan leesclub #samenlezenweJacquelineZirkzee georganiseerd door Inge1970reads
Uitgeverij: Nobel boeken
Genre: literaire roman
Cover en flaptekst:
De cover vind ik prachtig: de kleuren zwart, rood, zachtgeel en wit. Je blijft kijken en ziet iedere keer weer wat nieuws. Mijn complimenten. Het zou zo de filmposter kunnen zijn mocht er een film komen van dit boek.
Een spannende en indrukwekkende flaptekst.
De auteursfoto en informatie vind ik een ware toevoeging.
Quote:
Hoofdstuk 44 pagina 212-213.
Mooie tekst:
Pagina 232:
Ik zou zeggen dat je het te positief voorstelde. We beginnen allemaal op de bodem van het ravijn en elke poging om omhoog te klauwen richting het licht wordt bestraft met een duw terug naar beneden.
Het verhaal:
Wat is het beste voor onze kinderen? Dat is de vraag waar haar leven om draait. Gelukkig heeft het overheidsorgaan SALOMON alle antwoorden op die vraag. De ideale maatschappij is niet ver weg meer. Sinds een hervorming van de jeugdzorg worden er geen kinderen meer uit huis geplaatst. Nou ja, vrijwel niet. Een bevlogen medewerkster van SALOMON, dat de jeugdzorg controleert, is zelf moeder. Zij werkt daar dan ook vol trots aan een nog rechtvaardiger samenleving, maar ze raakt verstrikt in de strenge regels die ze uit moet voeren.
Een gegeven dat sinds de Toeslagenaffaire actueler is dan ooit. Wat het beste is voor haar dochtertje Juno is iets minder duidelijk. Dat haar ex-man steeds meer eisen begint te stellen, maakt het vraagstuk niet makkelijker. Dan ziet ze een mogelijkheid om een oplossing te forceren. Al brengt die risico’s met zich mee, vanuit haar positie kan niemand haar iets maken. Of toch wel?
Mijn leesbeleving:
Een dystopisch futuristisch verhaal verwachtte ik voordat ik begon met lezen. De schrijfstijl is beeldend. Het was alsof ik mij gedurende het hele verhaal in een duistere, mistige en desolate wereld bevond. Gespeend van iedere warmte, (levens) vreugde en licht. Als een moeder die haar baby tijdens het zogen knuffelt maar niet de kans krijgt om dit oneindig te doen. Omdat het leven aan haar trekt, in haar nek hijgt. Om maar te werken, geld te verdienen, kind naar de opvang en in denderende vaart richting pensioen.
Zonder gevoel, zonder notie van de andere geneugten des levens. Een koesterende en liefdevolle band met je partner, je kind, vrienden en familie. Altijd in tijdnood; geen tijd om te luisteren naar de ander, geen tijd om lief te hebben en liefgehad te worden. Oxcytine geldt niet want je bent verslaafd aan adrenaline.
Ik herkende me in de postnatale depressie van de hoofdpersoon. Ik kon me akelig goed inleven in het hoofdpersonage. Alsof het over mezelf ging. Ik vond die passages heel diepgaand en emotioneel. Hetzelfde heb ik drie keer meegemaakt met veel angst/paniek/psychoses. Ook dat wegduwen herkende ik. Dat deed ik ook bij mijn man. Net als dat alles overheersende achterdochtige. Soms lichtelijk geïrriteerd maar vaak ook verbaal agressief. Fysiek hunkeren naar een arm om je heen maar eigenlijk is aangeraakt worden te heftig dus weerde ik dat af. In dit verhaal is dat zo goed beschreven.
Ik heb eerst heel lang nodig gehad een band op te bouwen met mijn kinderen door dat stomme psychische gedoe. Toen mijn oudste 4 jaar was nog een jaar opgenomen geweest dat was ook niet de oplossing. Nog jaren heb ik er nachtmerries van gehad.
Daarna was een band opbouwen en thuis de boel weer oppakken zwaar. Werken ging en gaat niet meer. Naast dat psychische ook Niet Aangeboren Hersenletsel. Maar terug naar het boek dat zij geen band had met haar dochter en dat dit voelbaar was in het verhaal dat vind ik juist heel erg uit de praktijk dat klopt ook echt. Het is echt dat je dat heel kil en duister beleeft. Geen gevoel eigenlijk. Ik schaam me daar best nog weleens voor. En de man in dit boek kon ik bij tijd en wijle wel opvreten zo boos maakte hij mij. Maar ook toen verplaatste ik mij in hoe het bij mij thuis ging en gaat.
Personage Sybil vond ik de personificatie van mijn diepste, donkerste, meest uitzichtloze gedachten van: ik ga weg en kom niet meer terug. Verlangend naar de eeuwigheid. Ik doe het niet want ik wil hier op aarde nog veel te veel doen. Maar vanuit mijn eigen situatie bekeken snap ik het hoofdpersonage en dat kille gedrag.
De interactie tussen de diverse personages vond ik sterk. Sommige waren in hun ontwikkeling star, volgzaam en stilstaand. Andere veranderden van een onderdrukt, bang vogeltje in een persoon die alles aankon en weer hoop en vooruitzichten zagen. Anderen gingen van zich afschrijven om een “zwart bagger achtige” grote bal doorgeslikt te krijgen. Om zo tot een overtuigde eindoplossing te komen. Daarbij de consequenties even vergetend. Moederliefde op topniveau willen geven maar dan het gevoel te hebben achter een ondoordringbare glazen plaat te staan. En als toeschouwer van je leven nergens bij te kunnen. Herkenbaar en daardoor zeer pijnlijk. De angst dat je kind van je afgenomen gast worden sijpelt dan overal in door.
Misschien ervaar ik dat nog een tikje dieper omdat ik naast de psychische problemen ook een kind terug heb moeten geven aan God. Een zoon, kerngezond maar toch stil geboren. Als je dan psychisch niet inorde bent na de bevalling dan vlammen angst en wanen nog heftiger op. Dat ervoer ik bij de geboorte van ons derde kind.
Ik vond het frustrerend dat ik de gevoelens die duister, uitzichtloos, destructief en hartverscheurend waren niet met een toverstaf kon veranderen in licht, oneindige knuffel sessies, zelfvertrouwen boost en het influisteren van vertrouwen. Dat verhaal is voor vrouwen herkenbaar die hetzelfde meemaken. Maar biedt ook inzichten aan hen die dat gelukkig niet hoefden mee te maken. Doorbreekt de schaamte en het stilzwijgen opdat we elkaar kunnen helpen en steunen.
Overheidsorgaan SALOMON voelde wel als een doodlopende weg. Ik vond iedere keer als dat bedrijf ter sprake kwam een bitter gevoel in mijn mond en een beklemming van mijn lijf. Mooi dat er inzichten kwamen gaandeweg. Mooi dat die ommezwaai zelf gemaakt en gezien werd. Dit was mijn eerste boek van Jacqueline en zeker niet de laatste.
De plot naderde en de diepste diepten van een leeg drankglas in zicht kwamen. De man met de hamer wilde toeslaan maar missloeg. Magere Hein niet nog een slachtoffer kon maken. Dat middelengebruik geen soelaas meer bood. Toen kwam gaandeweg de redding in de vorm van een engel in menselijk gedaante.
Het afrondende gedeelte vond ik sterk. Metaforisch alsof het hoofdpersonage, die naamloos is omdat het iedere persoon kan zijn, alle ijk en pijnpunten in haar leven weer bij langs ging. Het op gevoelsmatig niveau op een filosofische, helikopter view achtige manier van zelfreflectie vond ik sterk.
De plot is niet het einde, het houdt nog een belofte in voor meer.
Mijn mening:
Ik geef 5 sterren
Herkenbaar: psychologisch diepgaand, rauw, hartverscheurend, dystopisch, gruwelijk, verbeten. Maar ook dat tijgerachtige van een moeder die boven alles haar kind wil beschermen. Dat geldt voor alle moeders maar, ik spreek uit eigen ervaring, voor moeders met psychische problematiek nog wat meer.
Ik voelde alles in dit boek tot in de finesse, ik was toeschouwer op de eerste rang. Ik voelde mij gezien. De bespreking van dit boeket de auteur erbij heb ik als uiterst prettig en het verhaal nog meer uitdiepend ervaren. Hartelijk dank hiervoor Inge1970reads en co.
Ik doe graag weer mee in de toekomst. Ik raad de leesclubs van Inge van harte aan. Ook dank aan Jacqueline Zirkzee. Fijn om de achtergrond van het verhaal nog beter te leren kennen. Ik lees graag meer boeken van jou.