Interview: Lilja Sigurdardottir

• 04 June 2025
• Interview
• Marinus van de Velde

Interview: Lilja Sigurdardottir

Lilja Sigurdardottir brak vorig jaar in Nederland door met haar ijzersterkte debuut Verstrikt. Haar nieuwe boek heet Gevangen. Hoog tijd om deze IJslandse schrijfster vragen te stellen!

Verstrikt was je internationale doorbraak en werd alom geprezen, ook in Nederland. Wat betekent dit succes voor jou persoonlijk en als IJslandse auteur?

Als IJslandse auteur voelt het alsof je de loterij wint wanneer je doorbreekt buiten onze taalgrens. Er zijn minder dan 400.000 IJslandsprekenden, dus de mogelijkheid om je werk via vertalingen in andere talen te presenteren is een enorm voorrecht. Ik herinner mezelf daar voortdurend aan, want internationaal succes draait niet alleen om de kwaliteit van je werk, maar ook om geluk. En ik voel me heel gelukkig dat ik zo’n groot lezerspubliek heb en de wereld over kan reizen op de vleugels van mijn boeken. Het voelt geweldig als ik zie dat Snare (Verstrikt) in de handen van Nederlandse lezers terechtkomt, een stille triomf. En ik ben enorm benieuwd wat de mensen in Nederland van Trap (Gevangen) zullen vinden.

2. In je boeken komen thema’s als moederschap, schuld, machteloosheid en liefde samen. Hoe belangrijk is het voor jou om maatschappelijke of emotionele thema’s in thrillers te verwerken?

Ik doordrenk mijn thrillers met de essentie van menselijke ervaring. Voor mij zijn deze thema’s geen versiering; ze vormen juist de belangrijkste motor van de spanning. Zonder het gewicht van maatschappelijke breuken en de trilling van persoonlijke kwetsbaarheid en drama, slaat het plot dood. De lezer moet de situatie van de personages op emotioneel niveau begrijpen om met hen mee te leven. En als je dat als schrijver voor elkaar krijgt, kun je de lezer laten meeleven met iemand als Sonja, die overduidelijk het verkeerde pad bewandelt als cocaïnesmokkelaar. De kracht van Nordic Noir ligt in het sociale commentaar, en in mijn werk behandel ik maatschappelijke thema’s en LGBTQ-onderwerpen door de IJslandse samenleving vanuit de marge te bekijken. Je ziet een samenleving anders vanaf de rand dan vanuit het centrum.

De structuur van je boeken – korte hoofdstukken, snelle perspectiefwisselingen – draagt sterk bij aan de spanning. Schrijf je bewust met het ritme van de lezer in gedachten, en is dat ook zo in de volgende delen?

Ik hak het verhaal opzettelijk in staccato. De korte hoofdstukken en perspectiefwisselingen zijn bedoeld om de lezer wakker en enthousiast te houden, zodat die altijd nog één hoofdstuk meer wil lezen. Ik heb grote interesse in vertelritme, en ik wil mijn thrillers zo vormgeven dat de lezer het ritme bijna kan voelen als een hartslag van het verhaal.

Wat is volgens jou het grootste verschil tussen jouw stijl en die van andere bekende IJslandse thrillerauteurs, zoals Yrsa Sigurðardóttir?

Ik houd van Yrsa’s boeken, ik lees ze altijd en ze kan me echt angst aanjagen! Sommige van haar boeken zijn zó eng. We zijn goede vriendinnen, en ze is een geweldige steun geweest in mijn carrière. Maar we hebben heel verschillende stijlen, en ik denk dat mijn stijl ook vrij verschillend is van die van andere IJslandse auteurs. De meesten schrijven mysteries of politieromans, terwijl mijn boeken vooral thrillers zijn. Maar ik denk ook dat mijn boeken een iets ander "smaakje" hebben, al kan ik moeilijk uitleggen wat dat precies is. In mijn eigen land is me wel eens verweten dat ik niet ‘Noords genoeg’ ben, en misschien is dat het wel. Ik ben opgegroeid in vier verschillende landen en ben een culturele hybride, en dat sijpelt waarschijnlijk door in mijn boeken.

Je schrijft over de donkere kanten van de samenleving, maar ook over diepe persoonlijke kwetsbaarheid. Hoe bewaar je je eigen mentale balans tijdens het schrijven van zulke intense verhalen?

Ik denk eigenlijk dat schrijven is wat me mentaal in balans houdt! Schrijven is voor mij een soort catharsis, en ik heb gemerkt dat misdaadschrijvers over het algemeen de vrolijkste en vriendelijkste mensen zijn die je kunt vinden. Maar om tot rust te komen tuinier ik graag in de zomer, ik houd kippen en kweek voedsel. Ook houd ik van vissen en kajakken op het meer bij mijn huis in Kópavogur.

Verstrikt was het eerste deel van de Reykjavik Noir-trilogie. Kun je alvast een tipje van de sluier oplichten over hoe het verhaal van Sonja zich verder ontwikkelt?

In Gevangen valt de grond onder Sonja weg wanneer haar zoon verdwijnt – ontvoerd door de meedogenloze mensen die haar achtervolgen – en dat dwingt haar terug in het criminele circuit waarvan ze dacht te zijn ontsnapt. In het derde boek lopen de spanningen nog hoger op als de financiële elite en het criminele onderwereldnetwerk rond haar botsen, en Sonja moet beslissen waar haar loyaliteiten liggen. Verstrikt ging vooral over de smokkelaars; Gevangen richt zich op de georganiseerde misdaad achter de drugshandel en het derde boek zoomt in op de slachtoffers van die handel: de verslaafden.

Het nieuwe boek dat in Nederland verschijnt heet Gevangen. Waar gaat dit boek over?

In Gevangen belandt Sonja al snel in een nachtmerrie: ze dacht dat ze veilig was, maar dan wordt haar zoon Tómas ontvoerd, en wordt ze opnieuw in de cocaïnesmokkel getrokken om hem te redden. Dit keer heeft ze een plan, geboren uit wraak en wanhoop, en dat plan zal haar sluwheid tot het uiterste testen.

Als je de lezer één boodschap of gevoel zou mogen meegeven, wat zou dat dan zijn?

Ik houd eigenlijk niet zo van boeken met een boodschap. Ik zie mezelf meer als een entertainer, dus ik geef de lezer liever een gevoel mee. Een gevoel dat de tijd goed besteed was met mijn boek – en zin in het volgende deel van het verhaal.

Welke auteur is voor jou een voorbeeld geweest, en waarom?

Patricia Highsmith heeft me geleerd dat de diepste spanning niet in de misdaad zelf zit, maar in het morele doolhof dat erdoor ontstaat. Ik werk graag met de grijstinten van het menselijk bestaan, want morele ambiguïteit en gebreken maken personages interessanter. Niemand leest graag over perfecte mensen.