De Engelse politicus en auteur Jeffrey Archer staat bij de meeste mensen bekend als meesterverteller. Wat velen niet weten is dat Archer twee jaar lang in vijf verschillende gevangenissen zijn straf heeft uitgezeten wegens meineed. Tijdens de dagelijkse kwartiertjes luchten op de binnenplaats sprak hij met vele medegevangenen, die hem vaak in vertrouwen namen en hem hun verhaal vertelden. Na zijn vrijlating pakte hij direct het schrijven weer op en schreef hij het goed gewaardeerde Het Van Gogh bedrog. Nu, enkele boeken later, begint hij aan zijn levenswerk: een 7-delige serie met de Clifton-kronieken, over twee families en hun generaties. Het eerste deel is inmiddels in het Nederlands verschenen en heet De tijd zal het leren.

We schrijven het jaar 1920. IJverige mannen werken zich het snot voor de ogen in de havens van Bristol om hun arme gezinnen te kunnen voorzien van voedsel en drinken. Hun vrouwen proberen thuis de boel draaiende te houden, hebben vaak een onderbetaald bijbaantje en moeten tegelijkertijd hun kroost de juiste weg wijzen. Daartegenover baden de rijke familie’s in luxe en is de scholing van hun verwende kinderen hun grootste zorg.

In dit contrast speelt De tijd zal het leren zich af. Harry Clifton, de protagonist, is de zoon van een havenarbeider, afkomstig uit een lagere arbeidersklasse. Er is hem altijd verteld dat zijn vader is gesneuveld in de oorlog, maar het werkelijke verhaal van zijn dood kent Harry niet. Wonend bij zijn zorgzame moeder en stugge oom Stan, die eveneens in de havens werkt, lijkt Harry voorbestemd om in de voetsporen van zijn vader als dokwerker te treden. Maar niets is minder waar; Harry blijkt over een uitzonderlijk zangtalent te beschikken en hij wordt – tot grote vreugde van zijn moeder – toegelaten tot een exclusieve jongensschool. Daar ontmoet hij Giles Barrington, zoon van de erfgenaam van een scheepsimperium. Ondanks dat de twee in verschillende sociale kringen zijn opgegroeid, smeden de twee een levenslange vriendschap en ligt er voor beiden een mooie toekomst in het verschiet. Wanneer Harry de volwassen leeftijd bereikt, hij gevoelens krijgt voor Emma (de zus van Giles) en het leven hem toelacht, ontdekt Harry de werkelijke oorzaak van zijn vaders dood. Een onthulling dat grote gevolgen heeft voor zijn vriendschap met Giles en zijn liefde voor Emma. De waarheid brengt een zeer belangrijke vraag met zich mee: was Arthur Clifton wel zijn echte vader?

Dit eerste boek in Archers ambitieuze serie bevat een cast van kleurrijke personages. Het boek is opgedeeld in verschillende delen, waarbij telkens vanuit een ander perspectief wordt verteld. Zo lezen we naast de bevindingen van Harry ook hoe onder andere Giles, Emma, Harry’s moeder en Giles’ vader het gebeurde beleven. Archers vertellende schrijfstijl leest zeer prettig. Het is alsof je in een kring om hem heen zit en ademloos luistert naar de warme stem van Jeffrey Archer. Hij kent de receptuur, schrijft zeer beeldend en weet hoe hij de lezer kan blijven boeien. De tijd zal het leren neemt ons mee van de verwoestingen van de Eerste Wereldoorlog tot aan de voet van de Tweede Wereldoorlog, waar het verhaal eindigt met een grote cliffhanger.

Het werk van Archer wordt weleens vergeleken met Ken Follet en die vergelijking is meer dan terecht. Soapachtige verwikkelingen met innemende personages, meesterlijk en meeslepend verteld. De tijd zal het leren bevat te weinig spannende scènes om het een thriller te noemen. Het is wel een mooi staaltje vertelkunst. Op naar oktober, wanneer boek 2 verschijnt!