COVID-19 heeft Nederland in 2020 in haar greep. Duizenden mensen zijn overleden, nog veel meer mensen zijn ziek (geweest) en het land is in een partiële lockdown. Het is een scenario dat lange tijd ongeloofwaardig leek, maar nu zit het land er middenin. Thrillerauteurs hebben dit scenario al regelmatig opgevoerd in boeken. Zo is er Erik Betten, die met zijn Quarantaine een nog heftiger scenario voorschotelt. En ook Jacob Vis schreef in zijn Barabbas iets soortgelijks. Wie even verder terug graaft, komt het boek Bèta van niemand minder dan Tomas Ross tegen. Hij schreef deze dystopische thriller al in 1987. Uitgeverij Cargo ziet 2020 als een jaar waarin dit boek wederom actueel is en gaf het boek opnieuw uit.
Het is 1996. Nederland is in chaos. Er heerst een dodelijke ziekte, Bèta. Alleen al door de aanraking van iemand via de huid, worden mensen doodziek. Het is een letale ziekte die binnen een jaar anderhalf miljoen slachtoffers maakt. Intermenselijke contacten worden verboden en Bèta-slachtoffers krijgen de B op hun voorhoofd getatoeëerd. De situatie is verschrikkelijk, want de huid van mensen wordt gefosforiseerd. Wat inhoudt dat, als je in de buurt van vuur komt, verandert in een menselijke kaars. De wetenschap staat voor een mysterie.
In deze wereld, waarin Den Haag en Amsterdam in ‘schone’ en ‘vuile’ gebieden zijn ingedeeld, is Tom Weber een documentairemaker. Samen met zijn vrouw en dochtertje woont hij in het veilige deel van Amsterdam. Samen met collega Abel Pict komt hij op een idee; een soort Hunger Games, maar dan met een jacht of Bèta-slachtoffers door rijke niet-zieken. Natuurlijk tegen een forse vergoeding en uitgezonden op de nationale tv. Maar dan vinden er gebeurtenissen plaats die het leven van Tom Weber compleet op de kop zetten.
In een interview met Omroep West geeft Ross aan hoe hij op het idee van Bèta kwam. In het nieuws las hij destijds de angst over de ‘nieuwe’ ziekte aids. Het idee rees in Duitsland om aidspatiënten een A op het voorhoofd te tatoeëren. Dat ging gelukkig niet door, maar zette Ross wel op het spoor van Bèta. Anno 2020 is Bèta enorm actueel, tegen de achtergrond van corona. Het schotelt een wereld voor die nog wel een paar stappen verder gaat, maar laat tegelijkertijd ook zien hoe het kan aflopen. Een wereld die in angst leeft, de wetenschap die niet weet waar te beginnen, en een Nederland dat in tweeën is verdeeld; die van de zieken in hun getto's, en de niet-zieken in een relatief schone wereld. Het is angstaanjagend om te lezen en tegelijkertijd intrigerend. Want je kunt je er nu, enigszins, iets bij voorstellen.
Bèta laat zien hoe vooruitstrevend thrillerauteurs kunnen zijn. In een wereld waarin niet voor te stellen is dat een dodelijke ziekte de overhand heeft, zijn het auteurs die hun fantasie laten spreken en jaren later opeens relatief dichtbij de werkelijkheid lijken te zijn beland met hun boek. Het overkwam H.G. Wells, en het overkomt Ross ook.
De schrijfstijl was destijds al treffend, en is dat in 2020 nog steeds. Ross weet zijn werelden gedetailleerd neer te zetten en omklemt de lezer met een angstaanjagende werkelijkheid. Het doet denken aan films als Escape from New York.
De dystopische wereld is door Tomas Ross uitstekend neergezet en neemt de verhaallijn van Thomas Weber de overhand. Zijn vrouw en kind worden ziek en hij komt achter een complot die hij niet kon bevroeden. Ook dit is goed neergezet en het is de vraag of Weber op tijd achter de werkelijkheid komt. Het is een kleine, spannende lijn in een grotere wereld die op zijn kop staat. Ross weet dit evenwicht tot het eind goed te behouden.
Uiteindelijk is mooi om te zien dat niet alles klopt; mensen roken in Bèta als een ketter. Tegenwoordig is roken bijna een taboe. Maar aan de andere kant weet Ross andere zaken weer goed te benaderen; sprekende computers, beeldbellen (skype); het komt aardig in de buurt van de huidige maatschappij.
Bèta is, afgezet tegen de situatie anno 2020, een spannende thriller die nog steeds bijzonder actueel is. Het laat een maatschappij zien die nog een paar stappen verder in een lockdown is met een meer letale ziekte. Geweldig leesvoer en het laat zien dat thrillerauteurs de toekomst vaak beter voorspellen dan de wetenschap. Thrillers als pulp? Wij dachten van niet!
Het is 1996. Nederland is in chaos. Er heerst een dodelijke ziekte, Bèta. Alleen al door de aanraking van iemand via de huid, worden mensen doodziek. Het is een letale ziekte die binnen een jaar anderhalf miljoen slachtoffers maakt. Intermenselijke contacten worden verboden en Bèta-slachtoffers krijgen de B op hun voorhoofd getatoeëerd. De situatie is verschrikkelijk, want de huid van mensen wordt gefosforiseerd. Wat inhoudt dat, als je in de buurt van vuur komt, verandert in een menselijke kaars. De wetenschap staat voor een mysterie.
In deze wereld, waarin Den Haag en Amsterdam in ‘schone’ en ‘vuile’ gebieden zijn ingedeeld, is Tom Weber een documentairemaker. Samen met zijn vrouw en dochtertje woont hij in het veilige deel van Amsterdam. Samen met collega Abel Pict komt hij op een idee; een soort Hunger Games, maar dan met een jacht of Bèta-slachtoffers door rijke niet-zieken. Natuurlijk tegen een forse vergoeding en uitgezonden op de nationale tv. Maar dan vinden er gebeurtenissen plaats die het leven van Tom Weber compleet op de kop zetten.
In een interview met Omroep West geeft Ross aan hoe hij op het idee van Bèta kwam. In het nieuws las hij destijds de angst over de ‘nieuwe’ ziekte aids. Het idee rees in Duitsland om aidspatiënten een A op het voorhoofd te tatoeëren. Dat ging gelukkig niet door, maar zette Ross wel op het spoor van Bèta. Anno 2020 is Bèta enorm actueel, tegen de achtergrond van corona. Het schotelt een wereld voor die nog wel een paar stappen verder gaat, maar laat tegelijkertijd ook zien hoe het kan aflopen. Een wereld die in angst leeft, de wetenschap die niet weet waar te beginnen, en een Nederland dat in tweeën is verdeeld; die van de zieken in hun getto's, en de niet-zieken in een relatief schone wereld. Het is angstaanjagend om te lezen en tegelijkertijd intrigerend. Want je kunt je er nu, enigszins, iets bij voorstellen.
Bèta laat zien hoe vooruitstrevend thrillerauteurs kunnen zijn. In een wereld waarin niet voor te stellen is dat een dodelijke ziekte de overhand heeft, zijn het auteurs die hun fantasie laten spreken en jaren later opeens relatief dichtbij de werkelijkheid lijken te zijn beland met hun boek. Het overkwam H.G. Wells, en het overkomt Ross ook.
De schrijfstijl was destijds al treffend, en is dat in 2020 nog steeds. Ross weet zijn werelden gedetailleerd neer te zetten en omklemt de lezer met een angstaanjagende werkelijkheid. Het doet denken aan films als Escape from New York.
De dystopische wereld is door Tomas Ross uitstekend neergezet en neemt de verhaallijn van Thomas Weber de overhand. Zijn vrouw en kind worden ziek en hij komt achter een complot die hij niet kon bevroeden. Ook dit is goed neergezet en het is de vraag of Weber op tijd achter de werkelijkheid komt. Het is een kleine, spannende lijn in een grotere wereld die op zijn kop staat. Ross weet dit evenwicht tot het eind goed te behouden.
Uiteindelijk is mooi om te zien dat niet alles klopt; mensen roken in Bèta als een ketter. Tegenwoordig is roken bijna een taboe. Maar aan de andere kant weet Ross andere zaken weer goed te benaderen; sprekende computers, beeldbellen (skype); het komt aardig in de buurt van de huidige maatschappij.
Bèta is, afgezet tegen de situatie anno 2020, een spannende thriller die nog steeds bijzonder actueel is. Het laat een maatschappij zien die nog een paar stappen verder in een lockdown is met een meer letale ziekte. Geweldig leesvoer en het laat zien dat thrillerauteurs de toekomst vaak beter voorspellen dan de wetenschap. Thrillers als pulp? Wij dachten van niet!