Vis, Jacob - De Borneodeal

Super Admin

0

Van de in Kampen wonende Jacob Vis verscheen zijn eerste boek Prins Desi, de strijd die woedde tussen de Surinaamse Desi Bouterse en Ronnie Brunswijk, toen hij 47 jaar was. Daarna ging het snel, er verschenen al snel boeken met commissaris Ben van Arkel in de hoofdrol. Veel indruk maakte zijn drieluik over Nederlands-Indië die verscheen onder de titels; Tandem (2012), Moerta (2013) en Merdeka (2016) (recensies hier). En passant ontving hij voor zijn thriller De zwarte duivel in 2015 de Diamanten Kogel, de Belgische prijs voor de beste Nederlandstalige misdaadroman van het jaar. Het voormalig Nederlands-Indië kan hij niet geheel uit zijn gedachten zetten en met de huidige problemen rond de massale ontbossing in Borneo schreef hij een eigentijdse thriller; De Borneodeal.

Om de jaarlijks terugkerende dodelijke smog boven Singapore, die naar aanleiding van het massaal verbranden van bosafval op Borneo ontstaat, definitief uit te bannen, start de regering van Singapore een bijzonder project. Geld speelt daarbij geen rol en ze huurt een zeer groot bosgebied op West-Kalimantan, een Indonesische provincie op het eiland Borneo. In het bebost gebied moeten oliepalmplantages worden aangelegd zonder dat daarbij het bosafval wordt verbrand. Voor de uitvoering worden de gepensioneerde Friese oliepalmplanter Tjibbe Veenstra en bosbouwconsultant Joost Hellweg in loondienst genomen. Hun opdracht is duidelijk; ontwikkel een methode voor duurzame bosexploitatie en palmolieteelt. Het innovatieve duo heeft succes maar dat wordt door lokale planters en bosexploitanten meer als een bedreiging gezien dan een kans en er worden serieuze pogingen ondernomen om de proef te laten mislukken…

‘Ze krijste zo hard dat de moordenaars quasi geschrokken een hand voor hun oren sloegen, behalve haar man die voor de paal bleef staan en met klinische belangstelling naar de gruwelijke dood van zijn echtgenote keek’

Het verzoek om de concessie te gaan beheren, komt voor Tjibbe Veenstra niet helemaal ongelegen. Zijn vrouw Saïde Subandrio kampt in Nederland met heimwee naar haar geboortestreek en door de beheerderstaak op zich te nemen, moet hij naar Borneo verhuizen. Daarmee kan hij het probleem van zijn vrouw ook oplossen. Met veel enthousiasme gaat hij met zijn vriend aan de slag maar hun beider succes wordt niet door iedereen in dank afgenomen. Het eiland is in handen van corrupte ambtenaren die niet vies zijn van illegale handel waar snel veel geld mee verdiend kan worden. Bedreigingen dat die geldstroom ongewenst wordt stilgelegd, moeten dan ook worden bestreden en Saranyu, de onderneming waar Tjibbe en zijn vriend-collega Joost de scepter zwaaien, krijgt daar last van… Het verhaal speelt zich, net als het eerder verschenen drieluik, volledig af in de cultuur van het huidige Indonesië, voormalig Nederlands-Indië. Vis weet die sfeer feilloos in het verhaal op te nemen waarbij de geloofwaardigheid nimmer in het geding komt. De corruptie van een deel van de overheid, het gemak waarmee over mensenlevens wordt besloten, de dienstbaarheid van de bevolking, de bedreiging van diersoorten en de oerbossen, het krijgt allemaal een plaats in dit bijzondere verhaal. De kennis die de auteur bij zich draagt over bosbeheer komt hem uitermate van pas en weet hij ook goed toe te passen en te combineren met zijn kennis over de voormalige Nederlandse kolonie. Verschillende verhaallijnen geven een beeld van de brede inhoudelijke kennis van de auteur waarbij de cursief gedrukte gedachtenspinsels van Saïde een bijzondere rol gaan spelen. Personages zijn, ondanks de verschillende culturen, karaktervol en goed neergezet. De actuele ecologische balans die ter plaatse de rol tussen planten en hun omgeving én dieren en hun omgeving in evenwicht moet houden maar helaas volledig ontwricht raakt door toedoen van menselijk ingrijpen worden kristalhelder geprojecteerd. De spanningsdosering maakt het volledig thriller-waardig.

Er is al veel over Nederlands-Indië en/of Indonesië geschreven en er zal nog veel over geschreven gaan worden. Eduard Douwes Dekker die onder pseudoniem Multatuli het boek Max Havelaar schreef, is wel de meest bekende. Maar met het drieluik waar in Merdeka de nu bekritiseerde politionele acties uitvoerig zijn opgetekend, misstaat De Borneodeal zeker niet. In ieder geval is het weer een waardevolle aanvulling op het palmares van deze auteur dat al zoveel pareltjes in zich heeft.