Iedereen herinnert zich de opkomst van politicus Pim Fortuyn nog wel. Zijn Leefbaar Nederland zou, als hij nog had geleefd, weleens de grootste partij van Nederland geworden kunnen zijn. Dat werd het ook, maar zijn politieke nazaten maakten er een potje van. De partij was daarna al weer snel uit de running. Maar wat zou er gebeurd zijn als Fortuyn op die beruchte 6de mei 2002 niet was doodgeschoten? Tomas Ross, de bekendste faction thriller auteur van ons land, stelde zichzelf diezelfde vraag en schreef er De marionet over.
Op 6 mei 2002 is Pim Fortuyn te gast bij de radio in Hilversum. Hij wordt beschoten maar ontsnapt aan de dood. Met slechts een oppervlakkige schotwond reist Fortuyn 's avonds naar Leeuwarden, waar hij een politieke bijeenkomst heeft. Persfotograag Lex de Rooij komt het spoor van een complot, wanneer zijn vriendin en journaliste Marike Spaans zwaargewond in de Princentuin in Leeuwarden wordt aangetroffen. Ze werd aangevallen toen ze een gesprek tussen Hans Wiegel en Pim Fortuyn wilde afluisteren. Ze weet, door de klappen, niets meer van het gesprek. Aan de Rooij dus de vraag om op onderzoek uit te gaan. Het brengt hem naar de diepste krochten van achterkamertjespolitiek en machtsgepiepel rond de Hoftuin. Het wordt langzaamaan duidelijk wie Den Haag nu echt regeert...
Tomas Ross is een vaardige auteur die met speels gemak waargebeurde zaken met thrillerelementen weet te verenigen. Zo ook in De marionet, waar Ross een gevoelige bladzijde in de Nederlandse geschiedenis herschrijft. En dat levert mooie taferelen op, die de vraag beantwoordt wat er gebeurd zou kunnen zijn wanneer Fortuyn had geregeerd. Helaas blijft het verhaal wat oppervlakkig. De beschrijvingen van Haagse politiek lijken zo van Wikipedia geplukt. Maar de grootste manco is het geheugenverlies van Spaans. Het is erg clichématig waarop zij de gebeurtenissen niet meer weet te reproduceren. Daar had Ross, met al zijn vaardigheden, iets anders voor kunnen bedenken.
De schrijfstijl van Ross is, zoals altijd, heerlijk om in weg te dromen. Zijn 'wat als' scenario spreekt tot de verbeelding en roept nostalgische gevoelens op. De thrillerelementen in het boek blijven achterwege, waarmee het verhaal nergens ergens spannend wordt. En ook dat kan Ross beter, zo weten we uit het verleden. Maar toch: De marionet is een lekkere mix van feiten en verzinsels.
