Het Oude Testament, Tenach voor de Joodse gemeenschap, is het eerste en oudste deel van de Bijbel. Het Oude Testament is geschreven rondom het begin van de christelijke jaartelling en bestaat uit meerdere boeken. In het Oude Testament wordt onder andere de relatie tussen God en het volk Israël beschreven, daarnaast biedt het Oude Testament informatie over de schepping van hemel en aarde. Aangezien het Oude Testament ver voor de boekdrukkunst is opgesteld werd de inhoud met de hand vastgelegd en bewaard voor het nageslacht. De schrijvers wilden de oorspronkelijke teksten zo goed als mogelijk benaderen. Het Oude Testament is dan ook verschenen in meerdere handschriften, ook wel manuscripten genoemd.

“Hij deed een oude, versleten pisgele kamerjas aan die hij nog eens uit de boedel van de overleden vader van een vriendin had gekregen. De moet om lelijk te zijn hoorde ook bij een stijlvol leven, had hij ooit gehoord. Maar wel alleen als er niemand bij was.”

Voor de Iberische joden, die tijdens de middeleeuwen op de vlucht zijn geslagen voor de inquisitie, was de Hillel codex het meest waardevolle manuscript van het Oude Testament. De inhoud van de Hillel codex zou wel eens een ander licht kunnen werpen op onze zienswijze ten aanzien van de Bijbel, maar het manuscript is rond 1500 spoorloos verdwenen.

Als de geruchten gaan dat de Hillel codex misschien toch nog bestaat besluit de Oostenrijkse Bijbelverzamelaar Herbert Amann de hulp in te roepen Max Blitz, een jonge Amsterdamse onderzoeker van Joodse afkomst. Tegen een riante vergoeding gaat Blitz op zoek naar de Hillel codex. Herbert Amann heeft vertrouwen in de kennis van Blitz, maar hij irriteert zich mateloos aan zijn arrogante houding. Mede op advies van een collega verzamelaar besluit hij ook de hulp in te roepen van de beeldschone Italiaanse Isabella Rieti. Rieti volgt Blitz op de voet en met behulp van haar charme weet zij belangrijke informatie los te krijgen van haar concurrent. Met deze informatie heeft zij een streepje voor bij Amann, maar wat zijn de werkelijke motieven van deze verzamelaar?

Blitz’ zoektocht brengt hem van Bregenz, Londen en Milaan tot in de ultraorthodoxe Joodse gemeenschap van Monsey en New York. Blitz begeeft zich hierbij op dun ijs, want zijn inspanningen worden niet door iedereen gewaardeerd. Als Blitz het manuscript op spoor is nemen de bedreigingen  toe en moet hij waken voor zijn leven. Wat kan er zo bijzonder zijn aan dit oude manuscript dat het schijnbaar verborgen moet blijven voor de wereld?

“Ze speelde wat met de steel van haar wijnglas, die ze steeds enigszins geaffecteerd tussen duim en wijs- en middelvinder vasthield, ook als het glas op tafel stond, en keek bedachtzaam in de verte.”

De Hillel Codex is een spannende zoektocht naar een geheimzinnig manuscript dat is opgesteld rond het begin van onze jaartelling. Emile Schrijver treedt op deze wijze in de voetsporen van de grootmeester Dan Brown. Scrhijver is overigens is het dagelijks leven algemeen directeur van het Joods Cultureel Kwartier en het Joods Museum in Amsterdam. Daarnaast is hij bijzonder hoogleraar Geschiedenis van het Joodse boek aan de Universiteit van Amsterdam. Dan Brown’s succes heeft al vele schrijvers gemotiveerd met de pen op onderzoek te gaan naar historische documenten en bijzondere artefacten. De Hillel Codex bevat alle ingrediënten voor een succesvolle thriller, maar Emile Schrijver bewandelt een pad dat al door meerdere schrijvers is verkend. Hierdoor ligt het gevoel van een deja vu op de loer en wordt een extra inspanning van Emile Schrijver verwacht om de lezer uit te dagen.

Bij de opbouw van het verhaal maakt Emile Schrijver ruime sprongen in de tijd. In feite volgen we Max Blitz op de voet tijdens zijn zoektocht naar de Hillel codex, maar desondanks slaat de schrijver regelmatig enkele dagen over. We missen hierdoor enige diepgang en houden het geval dat er enkele blinde vlekken in het verhaal zitten. Emile Schrijver had deze ruimte wat ons betreft mogen gebruiken om de ontwikkeling van de relatie tussen Max Blitz en Isabella Rieti verder vorm te geven en het mysterie rondom Herbert Amann verder uit te diepen. Daarnaast hadden wij graag meer inzage gekregen in de ultraorhodoxe Joodse gemeenschap, dit zal voor veel lezers onbekend terrein zijn.

De dialogen in het verhaal zijn zeer uitgebreid, waarbij de bijdragen van ieder individu zo omvangrijk zijn dat het gesprek niet realistisch aanvoelt. De dialogen worden vooral gebruikt om de karaktereigenschappen van Max Blitz verder uit te lichten. Het karakter van Max Blitz is overigens wel vakkundig uitgewerkt; zijn arrogantie druipt bij vlagen van de pagina’s en dat maakt hem niet alleen voor Herbert Amann, maar ook voor de lezer, bijzonder irritant.   

Een uniek kijkje in de ultraorthodoxe Joodse gemeenschap maakt De Hillel Codex onderscheidend in het uitdijend thrillerlandschap als gevolg van het succes van Dan Brown. Schrijver had aan nog wat meer touwtjes kunnen trekken om het boek écht uitstekend te maken.