En ineens is daar deel zeven. Ja, zolang gaan Olivia Rönning & Tom Stilton inmiddels mee. Het boek waarin ze werden geïntroduceerd door hun Zweedse bedenker Cilla & Rolf Börjlind, Springvloed, dateert alweer van negen jaar geleden. Het was een verbijsterend en naar meer hunkerend debuut. Die belofte loste het echtpaar schijnbaar met speels gemak in. Toppers als De derde stem en Zwarte dageraad zorgde ervoor dat ze een grote fanschare aan zich bonden. Inmiddels is er dus deel zeven, De samaritaan.
In De samaritaan is het 2021 en is de COVID-pandemie ook in Zweden om zich heen aan het slaan. In die wereld verdwijnt Olivia Rönning. Ze lijkt ontvoerd. Haar vrienden Mette, collega Lisa Hedqvist en ook Stilton gaan naar haar op zoek. Wanneer ze op het spoor lijken te komen, blijkt er al snel veel meer aan de hand.
Rönning blijkt ontvoerd te zijn. Haar ontvoerster wordt echter al snel dood aangetroffen en dat spoor leidt naar eerdere -dodelijke- brandstichtingen. Tijd voor Rönning om samen met Lisa hierin te duiken. En Stilton? Die is ondertussen geveld door COVID. En COVID komt vaker terug in De Samaritaan, want de moordzaak lijkt verband te hebben met het transport van COVID-vaccins. Genoeg voor Olivia Rönning om haar tanden in te zetten dus…
De Börjlinds nemen voor De samaritaan wederom een Zweeds maatschappelijk probleem als uitgangspunt voor hun verhaal, maar nemen daarmee meer risico dan normaal. Waar andere auteurs er doelbewust voor kiezen COVID uit hun boek te laten (“we hebben er al genoeg ellende van gehad in de ‘echte’ wereld”), kiest het auteursduo ervoor de pandemie als pijler voor de plot te kiezen. Dat voelt in het begin wat gewaagd, maar ook ongemakkelijk. COVID lijkt immers wat achter ons te liggen, althans; voor nu. Teruglezen over lockdowns en 1.5 meter afstand voelt daarmee achterhaald. Dat ongemak is echter maar van tijdelijke duur, want de Börjlinds zouden zichzelf niet zijn als ze de pandemie ook gebruiken voor een crimineel plot. En daar komt de maatschappijkritische blik ook naar voren; net als in Nederland zijn er in Zweden ook ‘wappies’. En deze gaan wel iets verder dan demonstreren op het Museumplein. Dit uitgangspunt maakt De Samaritaan weer ouderwets interessant. En daar doen ze nog een schepje bovenop, door ook de brute werkzaamheden van nertsenfokkers aan te stippen en een plekje in het verhaal te geven. Vergassing, levend villen; als lezer huiver je ervan.
De schrijfstijl die de Börjlinds hanteren is heerlijk filmisch. Je ziet als lezer het verhaal als het ware voor je. Daarin zijn ze ongekend gedetailleerd en kwalitatief hoogstaand. Hun tv-achtergrond is daarin niet te missen, en daarvan mogen de lezers het voordeel plukken; binnen een mum van tijd raas je door De samaritaan heen.
In het boek keren alle protagonisten weer terug en voelt het voor de volgers als thuiskomen. Olivia, Tom, de gepensioneerde Mette en haar man Martin, de grappige Minken en zelfs Abbas; ze zijn er allemaal. Op zich hoef je de voorgaande delen niet te hebben gelezen om het verhaal te snappen maar voor de onderlinge verbindingen is het meer dan aan te raden deze delen wel te lezen. In De Samaritaan worden de karakters namelijk weer wat verder uitgediept. En dat is met zeven delen op de teller best knap te noemen. Want hoeveel kun je nog uit de personages persen om het interessant te houden?
En daar zit wel een crux. Was Springvloed bizar goed en gold dat ook voor de opvolgende delen, daar is het écht nieuwe bij De samaritaan er wel vanaf. Natuurlijk, de Börjlinds weten de lezers meer dan te vermaken met hun uitstekende uitgekiende plot en verzorgde schrijfstijl, toch is het echt rauwe randje in dit deel niet te vinden. Bovendien blijkt het inbrengen van COVID in het verhaal een gok, die voor sommige lezers vervelend en achterhaald zal overkomen. Dit hadden ze beter achterwege kunnen laten.
Laat onverlet dat de Börjlinds in De samaritaan iets voor elkaar krijgen wat niet vaak lukt in een serie; het dreigende gevoel dat het voor een van de hoofdrolspelers ditmaal echt een keertje niet goed lijkt af te lopen. En daarmee schieten ze in de roos, want dit maakt de genoemde tekortkoming meer dan goed. Tel daarbovenop het knap bij elkaar laten komen van twee schijnbaar onafhankelijke plotlijnen en je weet; dit duo weet wat ze doen.
Al met al laten de Börjlinds met De samaritaan dan ook zien aan de top van het Scandi-gilde te staan. Ze verstaan de kunst van het vertellen en construeren van een knap plot. En ook al is dit deel niet de beste in de reeks; het blijft een uitstekend boek die voor de liefhebbers van het genre met smaak zal worden verorberd.
